Nieuws Duurzaamheid
De noodzaak van een duurzame, circulaire architectuur
De badkamerwand bestaat uit gerecyclede koffiefilters, de hoofdconstructie uit een gedemonteerde textielmachine. Villa Welpeloo; icoon van het circulaire bouwen in Nederland. "Hergebruik heeft de toekomst."
Nog altijd kijkt hij er met zekere trots op terug. Villa Welpeloo, een van de blikvangers van de Enschedese wijk Roombeek, heeft architect Jan Jongert en zijn bureau Superuse Studios ontegenzeggelijk op de kaart gezet. "Hergebruik van materialen had lange tijd een geitenwollen-sokken-imago", vertelt hij in Tubantia. "Dat je er ook mooie huizen mee kunt bouwen, hebben we met dit huis voor de eerste keer echt aangetoond."
De Enschedese villa en de bijbehorende manier van bouwen staan vanavond centraal op een speciale bijeenkomst van het Architectuurcentrum Twente in het Balengebouw in Enschede. Ondernemers en architecten uit de regio spreken er over de noodzaak van een duurzame, circulaire architectuur die zich niet langer bedient van fossiele grondstoffen. "
Middeleeuwen
Bouwen met wat in de omgeving voor handen is: zo was het in de Middeleeuwen ook", zegt Jongert. "Het tijdperk van de fossiele grondstoffen is voorbij. Vroeger maakte je als architect eerst een ontwerp en vervolgens zocht je er de materialen bij. Maar dat automatisme wordt straks doorbroken. Iedere ontwerper heeft de morele plicht om eerst om zich heen te kijken. Zijn er natuurlijke materialen voorhanden of materialen die je opnieuw kunt gebruiken? Pas dan kun je echt beginnen."
Villa Welpeloo, gebouwd in 2010, bestaat voor ruim zeventig procent uit sloopmateriaal uit de omgeving. De bewoners, afkomstig uit Den Haag, kozen heel bewust voor bureau Superuse van Jan Jongert. "Als student bouwkunde in Delft logeerde ik regelmatig bij hen in huis. Het zijn goede bekenden."
Een partij spoorbielzen vormde aanvankelijk het uitgangspunt. Later kwamen daar vierhonderd oude houten haspels van het Twents Kabelbedrijf voor in de plaats. "Daar hebben we uiteindelijk 600 vierkante meter gevel mee bekleed. Dat oude, doorleefde hout geeft een bijzondere sfeer." Andere materialen volgden: oude paraplu-punten, plastic koffiefilters (verwerkt in de badkamerwand) en het staal van een oude textielmachine, de constructieve basis van het huis. "Zo is de geschiedenis van Enschede letterlijk in dit huis verwerkt."
Goedkoop is circulaire architectuur zeker nog niet. "De materialen komen van de schroot, maar zijn natuurlijk heel bewerkelijk." Jongert hoopt op steun van het nieuwe kabinet, grotere support van sloopbedrijven en de komst van speciale bouwmarkten. "Pas als de overheid ons steunt, kunnen we echt de stap maken."
