Echtpaar zet streep door topbaan en gaat strijd aan tegen wegwerpplastic

Veel retailers zullen vanaf volgend jaar anders om moeten gaan met wegwerpplastic. Grote ketens als Hema zijn al bezig om hun voorraad aan te passen. De grootste boosdoeners in de problematiek rond de plastic soep zijn de grote concerns als Unilever, Nestlé en Coca-Cola, van wie verpakkingsmaterialen de zeeën en rivieren bevuilen.

De Amerikaanse en in Nederland woonachtige zakenvrouw Beth Massa – ze kwam naar Nederland omdat ze zo van Amsterdam hield - zag dit met lede ogen aan. Toen ze in Nederland bij Microsoft ging werken, kwam Beth door haar werk met wetenschappelijke onderzoekers in aanraking met de technische kant van de vervuiling door plastic. ,,Ik voelde het als een morele verplichting om met mijn achtergrondkennis bij Microsoft en eerdere klantgerichte ervaring bij Amazon in Amerika mijn steentje bij te dragen aan een oplossing. Wetenschappers kunnen het probleem, de oorzaak en de mogelijke oplossing niet goed uitleggen aan de consument. Met de kennis die ik heb, wil ik graag het voortouw nemen.”

Twee jaar geleden besloot ze na een weekend alleen in Parijs dat ze hier haar werk van moest maken. Ze overtuigde haar man Michael om mee te doen. Hij had op dat moment een consultancybureau voor octrooirecht. Het idee ging steeds meer leven en beiden stopten hun topbanen om Ozarka te starten, een onderneming in duurzaam verpakkingsmateriaal.

De naam Ozarka heeft een nostalgische achtergrond en slaat op de tijd dat Beth Massa in haar studententijd in Bloomington, Indiana in een indie platenzaak met die naam werkte.

Het ultieme doel van Ozarka is veel groter dan het merk zelf, zegt Beth. ,,We willen zoveel mogelijk eenmalige plastic verpakkingen uit het milieu halen. We zijn nu in Amsterdam begonnen met take-away bakjes, maar onze ambitie is de rest van Nederland, Europa en wie weet de wereld. En dat kunnen we uiteraard niet alleen. We zijn nog maar een klein bedrijf, maar wel met een wereldvisie.”

Waarom is Nederland dan het startpunt? ,,Wij wonen hier nu een paar jaar en willen graag iets teruggeven aan de samenleving die ons zoveel gegeven heeft. Maar ook al hadden we geen binding met Nederland: het is strategisch de beste plek om een business op te zetten. We zijn een cirkeleconomiebedrijf en daar staat Nederland om bekend. Daarbij moedigt de Nederlandse overheid buitenlandse bedrijven aan om hier te starten, spreken de meeste mensen hier heel goed Engels en is het een vooruitstrevend en klein dus overzichtelijk land.”

De eerste stappen in Amsterdam

Het bedrijf biedt momenteel een service die herbruikbare verpakkingsmaterialen levert aan vooralsnog Amsterdamse traiteurs en (afhaal)restaurants. Op die materialen -gemaakt van siliconen - zit statiegeld. Het gaat alleen nog om eetbakjes, maar de productrange moet steeds meer worden uitgebreid. ,,Een aantal Amsterdamse traiteurs heeft onze herbruikbare etensbakjes nu naast de wegwerpbakjes staan”, zegt Beth. ,,Klanten kunnen voor de gebruikelijke bakjes, óf onze bakjes en dus duurzaamheid kiezen. We willen het de klant niet opleggen en vragen ook niet van de traiteur om alle wegwerpbakjes de deur uit te doen.”

Het zijn de eerste stappen die het stel zet met het start-up bedrijf: samenwerken met bedrijven die kant-en klaar eten leveren, zoals (afhaal)restaurants en traiteurs. Bijvoorbeeld Foodware aan de Looiersgracht in de hoofdstad. ,,Op die plekken wordt namelijk het minst gerecycled. Daarnaast hebben deze bedrijven ook vaak een vaste klantenkring, zodat het bewustwordingsproces sneller zou kunnen gaan.”

Het materiaal van de eetboxen komt nu nog uit Azië. Economisch gezien was dat de enige rendabele optie, vertelt Michael Massa. ,,We kijken wel continu naar betere, verantwoorde mogelijkheden. Onlangs zijn we begonnen met materiaal van een Duitse fabrikant. Uiteindelijk willen we het materiaal van zo dichtbij mogelijk halen.’’

Investeringen

Beth Massa: ,,Het is behoorlijk kapitaalintensief, dus we willen een snelle impact maken met ons product. De kant-en-klaarmaaltijden business heeft een laag risico en is makkelijker om in te stappen. Het is een flinke leerschool voor ons en we moeten steeds blijven innoveren. Hoe mooi zou het zijn als je bijvoorbeeld straks via Thuisbezorgd bij een restaurant de optie kunt invullen voor een recyclebaar bakje?”

Ook zou Ozarka graag met een bestaande retailer in zee gaan. ,,Om te beginnen bijvoorbeeld een shop-in-shop optie of bij winkels waar je kant-en-klare salades kunt kopen, zoals Marqt, Jumbo of Landmarkt.’’

Het lijkt het juiste instapmoment voor de twee ondernemers met het aankomende EU-verbod op wegwerpplastic. Beth Massa: ,,Als je de media moet geloven dan gaat volgend jaar het meeste wegwerpplastic in de ban, maar de realiteit is dat het slechts om een aantal soorten gaat. Gelukkig voor ons gaat het voornamelijk om wegwerpmateriaal zoals plastic bestek en bakjes. Maar we kunnen niet wachten tot ook plastic flesjes, zakken en ballonnen verboden worden. Het zou natuurlijk het beste zijn als mensen het gewoonweg niet meer kopen, maar er is voor de consument amper een alternatief. De verantwoordelijkheid wordt hiermee bij de consument gelegd. Het lukt gewoonweg niet om compleet plasticvrij te leven. Daarom proberen wij om zo snel mogelijk een alternatieve en praktische optie te geven.”

Voor het opzetten van Ozarka hebben Beth en Michael eigen geld gebruikt. ,,We hebben er tot nu toe zelf 50.000 euro in gestoken. Verder hebben we dit jaar een subsidie van 30.000 euro van Rijkswaterstaat mogen ontvangen. Met dat geld gaan we aan de infrastructuur werken om plekken te creëren waar mensen de herbruikbare bakjes kunnen inleveren. Denk aan de statiegeldflessenautomaat in de supermarkt. We ontwikkelen momenteel een machine die daarop lijkt.’’

Er zijn nog geen andere investeerders bij Ozarka betrokken. Michael Massa: ,,Je moet al behoorlijk wat omzet hebben gemaakt, willen ze überhaupt naar je bedrijf kijken. Ik weet niet hoe andere start-ups het doen, maar wij ondervonden dat eigen geld de enige optie was om Ozarka op te zetten. We willen laten zien dat je met een duurzaam product een rendabele business kunt opbouwen.”
Voor Beth en Michael is Ozarka een droom die uitkomt, maar ze willen wel een gezond bedrijf hebben. ,,We zijn geen non-profit organisatie en dat willen we ook niet uitstralen”, zegt Michael Massa. ,,Het moet een leuk en functioneel product zijn. We komen de consument halverwege tegemoet, zodat ze makkelijker de keuze maken. Uiteraard zal onze filosofie niet iedereen aanspreken, maar hopelijk genoeg mensen om het verschil te maken.’’

De komende maanden wil Ozarka het merk meer neerzetten. Er wordt aan de website gewerkt en er komt een crowdfunding campagne aan. ,,Het mooiste zou zijn om Ozarka verder uit te bouwen en het bedrijf daarna over te dragen aan de volgende generaties, die het weer verder kunnen brengen”, aldus Beth Massa. ,,Ook met concerns als Unilever, McDonald’s of Febo zouden we kunnen samenwerken. Waarom niet? We moeten het toch uiteindelijk met zijn allen doen om de plasticconsumptie naar beneden te brengen.”

De volgende stap voor Ozarka is de ontwikkeling van een zero-waste retailervaring die plastic voor eenmalig gebruik bant, maar de consument wel hetzelfde gemak blijft bieden die hij in de reguliere winkel ervaart. En zo’n winkel is er niet. Nog niet.