Van afval naar duurzame energie: Fripel maakt circulaire brandstof van resthout

Met de harde stijging van de gasprijs lijkt Fripel op het juiste moment in de markt van de pellets te stappen. Voor wie dit materiaal niet kent: houtpellets zijn vaste brandstof bestaande uit hout(afval) samengeperst in de vorm van staafjes. Maar ondanks de hoge gasprijs stappen bedrijven nu nog niet en masse over van gasgestookte verwarmingsketels naar installaties gestookt op goedkopere pellets.

Volgens directeur Ruben Hut ligt dat met name aan de onwetendheid die er in Nederland heerst over het gebruik van pellets als brandstof. ,,In de ons omringende landen worden pellets al veel meer gebruikt. Met name in de Scandinavische landen is dat het geval, maar ook in Duitsland, Oostenrijk en Oost-Europa wordt veel op pellets gestookt. De technologie voor het gebruik ervan is dan ook al helemaal uitontwikkeld. Alleen zijn wij door onze gasvoorraad vooral ingericht op aardgas en hadden tot voor kort dan ook geen behoefte aan alternatieven. En omdat de technologie in Nederland onbekend is, hebben mensen koudwatervrees om over te stappen.”

Houtpellets zijn belangrijk voor energietransitie

Toch is Hut er van overtuigd dat pellets een goede toekomst hebben en een belangrijke toegevoegde waarde zijn voor de energietransitie. ,,Het is een noodzakelijk product in de energiemix om de energietransitie vorm te geven. Zeker de komende twintig jaar hebben we pellets nodig om over te schakelen op duurzame energie.”

Hij voelt zich in zijn opvatting gesterkt door een SER-rapport uit 2020 over het gebruik van biomassa. ,,Daarin wordt duidelijk de conclusie getrokken dat het verwerken van resthout tot pellets de richting is die we op moeten gaan. Juist omdat het een volwassen markt is. Er ligt een hamerstuk klaar voor het kabinet, maar door corona en de vorming van een nieuwe regering is daar jammer genoeg nog geen besluit overgenomen. Toch gaat dat op enig moment gebeuren. Intussen zijn wij deze weg al ingeslagen.”

Vijf keer minder volume dan houtsnippers

Het grote voordeel van pellets ten opzichte van biomassa in de vorm van houtsnippers, is dat er veel minder transport nodig is en ook de opslag veel kleiner kan blijven. ,,Voor vijf vrachtauto’s met houtsnippers heb je maar één vrachtauto pellets nodig”, rekent Hut voor. ,,Verder is de personele inzet veel kleiner. Op pellets gestookte warmte-installaties werken vaak automatisch. Daar hoeft niemand naar om te kijken. In principe hoeven we maar één keer in de week langs te komen om de voorraad pellets aan te vullen. Als je alle kosten op een rijtje zet, zijn pellets echt heel interessant. En dat geldt niet alleen voor grote bedrijven, maar ook voor het mkb.”

Geen oerbossen, maar resthout uit de omgeving

Een extra pluspunt vormt de manier waarop Fripel de pellets produceert. ,,Wij verwerken geen oerbossen of hout wat van honderden kilometers ver wordt aangevoerd, maar maken gebruik van bijvoorbeeld pallets die al tientallen jaren gebruikt zijn in het goederenvervoer en nu aan het einde van hun levenscyclus zitten. Daardoor kunnen we een product aanbieden dat echt duurzaam is. Bovendien verwerken we A-kwaliteit hout, wat schoon is en van de beste kwaliteit. Onze pellets zijn ook NTA 8080 gecertificeerd (een certificaat om aan te geven dat de bio-massa een mate van duurzaamheid heeft, red.). Verder willen we de afzet beperken tot een straal van 50 kilometer rond Drachten, zodat ook de uitstoot van het transport van de pellets beperkt blijft.”

Netwerk van regionale pelleteerfabrieken

De fabriek in Drachten moet vanaf november volledige operationeel zijn. Hut: ,,We hebben het afgelopen jaar veel getest om het proces en de machines optimaal af te stellen en zo de kosten zo laag mogelijk te houden. Daarmee hebben we veel kennis en ervaring opgedaan, die we straks een-op-een kunnen kopiëren naar een volgende vestiging. Want uiteindelijk willen we een netwerk van regionale pelleteerfabrieken opzetten die net als hier in Drachten regionaal werkt. Zo kunnen we een nog grotere impact maken.”

Warmte verkopen

Een ander idee waar Fripel aan werkt, is om niet alleen pellets te verkopen, maar een servicepakket aan te bieden aan bedrijven waarmee ze op het gebied van warmte volledig worden ontzorgd. ,,We willen uiteindelijk warmte gaan verkopen. Dat betekent dat we de ketel plaatsen, deze onderhouden en zorgen voor de brandstof. Daardoor hoeft de ondernemer zich geen zorgen meer te maken over het warm houden van zijn pand.

Een sensor in de silo geeft aan wanneer de voorraad bijna op is. Wij krijgen daarvan een signaal en vullen de voorraad aan. Op die manier heeft een ondernemer er geen omkijken meer naar en weet hij zeker dat hij voor wat betreft de warmte aan de laatste duurzaamheidseisen voldoet.”