Zeeland zet in op startups: ondernemers Linsie, Maarten en Eric nemen het voortouw

Linsie ziet het jaren later nog voor zich, hoe ze in Senegal naast een Afrikaanse boer staat die zojuist zijn oogst van sperziebonen heeft binnengehaald. Ze pakt een boon en legt die op een klok, het uiteinde op de 12. Als het andere uiteinde tussen de 5 en de 7 komt, is hij goed. Zo niet, dan is de boon te krom. Niet geschikt voor Europa, zie hem maar ergens anders te verkopen, schrijft de PZC. „Ik moest tegen boeren zeggen dat hun perfect eetbare, gezonde groente te krom was, terwijl mensen in de omgeving geen eten hebben!”

Lees ook: Startup Boas geeft afgedankte jeans nieuw leven: ‘Doneren 90 procent van de winst aan goede doelen’

De kleuren van een prei

Het is niet de eerste keer dat Linsie haar ogen en oren nauwelijks kan geloven. Neem die spoedvergadering tijdens de eerste dag bij haar voormalige werkgever. Een klant had een complete lading prei teruggestuurd, omdat de verhouding tussen de witte, groene en lichtgroene delen niet naar zijn zin was. „Ik dacht dat ze me voor de gek hielden, dat het een grapje was op mijn eerste dag.” Al die verspilling van voedsel, ze vindt het vreselijk. Zo wordt het idee geplant waar later haar bedrijf uit groeit: Sophyn Greens in Wemeldinge.

Rond diezelfde tijd wandelt Maarten van Oeveren uit Sint-Annaland zijn dagelijkse rondje tijdens de lunchpauze, samen met zijn collega Eric Caron. Ze kletsen over wat ze bezighoudt: techniek en uitvindingen die de wereld een beetje mooier kunnen maken.

Een stevige bries waait de mannen om de oren en brengt het gesprek op windmolens, als hun oog opeens op de reclamevlaggen van de buurman valt. „Die vlaggen van Hornbach stonden snaarstrak in de wind”, zegt Maarten. „Wie het was weten we niet meer, maar een van ons zei: daar moet energie uit te halen zijn.” Die losse gedachte is de start van hun avontuur.

Lees verder onder de foto.

Op zoek naar avontuur

Dat ook Linsie het avontuur zoekt, is al in haar kinderjaren duidelijk. Ze wil dokter worden, maar dan wel bij de marine of bij Artsen zonder Grenzen. Naar oorlogsgebieden, bijzondere dingen meemaken, werken onder hoogspanning. En mensen helpen, zorgen dat alles een beetje beter wordt.

Maar voor de studie geneeskunde moet je worden ingeloot en Linsie heeft pech, ze valt buiten de boot. Stilzitten, daar wil haar moeder niets van horen, dus kiest Linsie een andere studie. Voeding en Gezondheid aan de universiteit in Wageningen. Toch iets met gezondheid, denkt ze.

Het eerste bedrijf waar ze gaat werken, is een adviesbureau in gezondheid en duurzaamheid. „Toen was duurzaamheid nog een nieuw begrip, dat bedrijf moesten we echt met jonge mensen gaan opbouwen. Dat is zo leuk, er zit een flow in, ontzettend veel enthousiasme.” Later volgen andere werkgevers. Ook mooi werk, maar het ongemak groeit over hoe er met voedsel wordt omgegaan.

Ook Maarten heeft als jongen een grote droom. Straaljagerpiloot wil hij zijn. Dus hij leert zweefvliegen en kiest op school alle exacte vakken. „Aan mijn voorbereiding zou het niet liggen.” Voor zijn eindexamen natuurkunde vergelijkt hij de luchtstromen over de wieken van een ventilator en over de vleugels van een vliegtuig. „Ik kreeg er een 9,8 voor en dacht ‘dit principe is krachtiger dan de huidige windmolens’.”

Helaas wordt Maarten afgekeurd voor de opleiding tot straaljagerpiloot. Na wat omzwervingen gaat hij bij het Korps Commandotroepen. „Ik zocht het avontuur, de onafhankelijkheid, de uitdaging om met een klein groepje mensen onder grote druk mooie dingen voor elkaar te krijgen.” Na het leger lonkt het bedrijfsleven, waar hij Eric Caron tegen het lijf liep.

Lees verder onder de foto.

Eric is ook altijd al gedreven door nieuwsgierigheid. „Op de basisschool zei ik dat ik uitvinder wilde worden. Tijdens mijn diensttijd werkte ik aan het onderhoud van onder meer kanonnen, houwitsers. Toen ik hoorde over het idee dat biefstuk malser zou worden als je het onder hoge druk zou zetten, gebruikte ik onderdelen van die kanonnen om het te testen. De biefstuk werd er niet malser van, haha. Later, inmiddels in dienst van een bedrijf, ontwikkelde ik een manier om de schil van kazen te verwijderen met robots.”

Lees ook: Met kookrobot pakt Lucas personeelskrapte aan: ‘We willen leren van elke klant die een bord pasta eet’

Als eerste: een cursus pasta maken

Tijdens een zwangerschapsverlof begint Linsie na te denken over de onvrede die ze voelt. De dag dat ze in Afrika bonen moest afkeuren omdat ze te krom waren is een verre herinnering, maar toch. Al dat voedsel dat wordt verspild, dat moet beter kunnen, maar hoe? Dan komt het eurekamoment.

„Natuurlijk kon ik overgebleven groenten gaan verdrogen en er dan van alles mee doen. Maar alles wat ik bedacht was te duur of had te weinig impact. En toen kwam het bij me op. Als ik nu eens gewoon de verse groente in pasta stop? Dat eet iedereen, in veel gezinnen komt er inmiddels twee, drie keer per week pasta op tafel.” Het is tijd om te beginnen. Als eerste op de agenda: een cursus pasta maken.

Windmetertjes van Ali Baba

Maarten en Eric hebben inmiddels ook de eerste stap gezet. Ze beginnen voorzichtig, met de aankoop van drie windmetertjes: 15 euro, via Alibaba. Eindelijk kan Maarten het idee dat al tijdens het eindexamen natuurkunde door zijn hoofd speelt in de praktijk toetsen. Eric is de man met de gouden handjes, hij bouwt van karton, satéprikkers en kralen een testversie van hun windmolen.

Tientallen ontwerpen volgen en worden getest in de Zeeuwse polders. Het idee lijkt zo simpel: bouw een windmolen met verticale zeilen - vlaggen - in plaats van horizontale wieken. „Dan kun je de hoek continu aanpassen, net zoals je bij een zeilboot steeds doet om de beste wind te vangen”, legt Maarten uit. Dat het werkt, is al snel duidelijk en van elk experiment wordt het model beter.

Net als bij elke startup volgt de grote vraag: gaan we ons hier helemaal op storten? „Je hebt idealisme nodig”, zegt Maarten, „Zonder hoger doel hou je dit niet vol, je krijgt met zoveel tegenslagen te maken.”

Samen met vier mannen is ook Linsie begonnen te experimenteren. Na een maand of tien haken de anderen af, maar zij gaat door. „Dat was spannend, maar ik had altijd al het idee dat ik zelf iets wilde opzetten, dus ik ging door. Ik reed naar Duitsland, kocht een kleine pastamachine en ging gewoon een beetje doorklooien.”

Linsie heeft dan nog een baan, maar in 2022 vraagt ze twee subsidies aan, plus een lening bij de bank. „Ik zei tegen mezelf: als ze alle drie ja zeggen, ga ik ervoor. Een paar maanden later stond ik vijftig kilo pastinaak schoon te maken, wekenlang.”

Uitdagingen en overwinningen

Inmiddels zijn we jaren verder en zit Linsie in een overall achter een smetteloos bureau in haar loods in Wemeldinge. Ook zij heeft de nodige uitdagingen moeten overwinnen. „Heb je weleens de pitjes uit tweeduizend kilo paprika’s verwijderd?”

Lees verder onder de foto.

Maar Sophyn Greens groeide snel. De eerste werknemer meldde zich, Lotte Ruisaard is sinds 1 januari in vaste dienst. Inmiddels staan er ook nog zes parttimers op het rooster en worden er geen tientallen maar duizenden kilo’s pasta gemaakt. Daar wordt verse paprika aan toegevoegd, of pastinaak, wortel, spinazie, rode biet. De pasta van Sophyn Greens vindt gretig aftrek. „De komende tijd is het extra druk, de kerstpakketten komen er aan.”

Vlagmolens in de polders

Ook Maarten en Eric hebben enkele jaren geleden twee bedrijven opgericht: BLOwN BV en Vlagmolen BV, voor de ontwikkeling en voor de commercialisatie van Flag Turbines. Inmiddels hebben de eerste werknemers zich gemeld: Roderick Roodenburg en Rob van de Pijpekamp, en zijn er vijf vlagmolens in Zeeland gepresenteerd, vooral bij boeren die de opgewekte elektriciteit gebruiken om bijvoorbeeld waterbassins vol te pompen.

Toch zijn de mannen er nog niet. „We weten dat het kan en wat we moeten doen, maar financieel is het nog lastig. We leven nu van de subsidie. Maar over een of twee jaar willen we molens hebben die in serie worden gemaakt.”

Een zak geld? Nee, dank je

Nog altijd is het hard werken, soms zeven dagen per week, zegt Linsie. „Gelukkig kan ik de werknemers uitbetalen, al blijft er onder de streep weinig voor mij over.” En als Unilever met een zak geld op de stoep staat om de boel over te nemen? „Dan zeg ik nee. Het is veel te leuk om iets te bouwen.”

Spijt heeft ze nooit gehad van de keuzes die ze heeft gemaakt. „Natuurlijk denk ik weleens dat ik snoeihard heb gewerkt en ik er onderaan de streep nog nagenoeg niets voor terugzie. Maar werken in een bedrijf waar je steeds hoort ‘zo doen we het nu eenmaal altijd’, dat is niets voor mij. Waar ik over vijf jaar sta? Ik heb nog vele ambities, maar of het lukt, echt geen idee. Mooi toch?”

Ook de mannen van BLOwN weten nog niet precies wat de toekomst brengt. Nieuwe uitvindingen en marktintroducties, dat in elk geval. „We zijn al aan het kijken naar een toepassing van onze molen op en onder water. En we zetten grote stappen met Schotland en Oekraïne. „Het mooie is dat wij al onze gedachten tegen elkaar kunnen spuien, we lachen niets weg en zoeken gewoon uit of het werkt.”

„Rob heeft weleens gezegd: ik ben nu 54 jaar en in een fase dat ik denk ‘Wat wil ik achterlaten in mijn leven?”, zegt Maarten. „Zo denken wij er ook over, je kunt dit alleen doen als je een ideaal hebt. Wij willen laten zien dat een groene wereld echt kan”, aldus Maarten. „Het overvolle stroomnetwerk, de klimaatproblemen: technisch kunnen we het allemaal oplossen. Het is alleen een kwestie van de wil en de middelen. En van ideeën.”