Nieuws Duurzaamheid
Local Tea maakt met exotische verrassing uit onze achtertuin kans op Nationale Ondernemersprijs
Bij theeplantages denk je aan verre oorden. China, Japan, Sri Lanka. Wat velen niet weten is dat in onze eigen Brabantse achtertuin ook op professionele manier thee wordt verbouwd. In Zundert om precies te zijn, waar het bedrijf LocalTea bewijst dat ook wij thee kunnen maken.

Frank Verboven van Localtea in Zundert verzamelt de bladeren van de laatste oogst om die te gaan bewerken tot thee. In Albasserdam wordt de thee in zakjes gestopt om daarna in de schappen van de supermarkt te belanden. Foto: Pix4Profs/Peter Braakmann
De Nationale Ondernemersprijs is een gezamenlijk initiatief van De Ondernemer en het AD en de bijbehorende regiotitels voor het meest onderscheidende mkb-bedrijf van Nederland. De allereerste editie van de Nationale Ondernemersprijs wordt op 7 september aan de winnaar uitgereikt in de Jaarbeurs. Breng onderaan de pagina je stem uit!
Terwijl regen het Brabantse land geselt, inspecteren boomkwekers rond Zundert hun aanplant. Niets wijst erop dat even verderop zoiets exotisch als een theeplantage te vinden is. En niet zomaar eentje. Nee, liefst 7 hectare is de plantage LocalTea groot, goed voor 1,7 miljoen theeplanten.
De uitheemse verrassing is te danken aan Johan Jansen, zoon van een tomatenkweker, die vijftien jaar geleden tijdens een verblijf in China gefascineerd raakte door het gewas. De Zundertnaar werd gegrepen door de cultuur en besloot, terug in Nederland, varianten van de plant uit koudere theestreken te importeren en te gaan kruisen.
''Als de zon erop staat is het hier binnen al gauw een graad of twintig. Dat is voor deze plant, die speciaal voor noordelijke gebieden ontwikkeld is, genoeg''
Alle grote supermarktketens
Jansen weet zo een plant te ontwikkelen die bestand is tegen het Hollandse polderklimaat. De Camellia sinensis hardy, zoals hij zijn variant laat registeren, is geboren. Met behulp van crowdfunding en investeerders als Jaap Korteweg en Nico Koffeman - bekend van onder meer de Vegetarische Slager - kan de pionier aan de Gaardsebaan in Zundert voorzichtig zijn eigen theeplantage beginnen.
Inmiddels zijn we flink wat jaartjes verder en heeft Jansen zich toegelegd op nieuwe dingen. Maar de theeplantage bestaat nog steeds. Sterker nog, LocalTea is een meneer geworden in theeland. Het merk, met het rood-wit-blauw vlaggetje, ligt in de schappen tussen de A-merken van vrijwel alle grote supermarktketens in Nederland. Jumbo, Albert Heijn, Coop, Plus, maar ook bij ketens als Holland & Barret.
Lees ook: De Nationale Ondernemersprijs: op welk bedrijf stem jij?
Je kan maar twee tot drie keer per jaar oogsten
Aan het roer van de plantage staat sinds enige tijd een nieuw gezicht, Wouter Eckelmans. Een Vlaming die geen onbekende is in het theewereldje. Hij werkte eerder onder andere in de marketing voor de theedivisies van Unilever en Douwe Egberts. Graag geeft hij een rondleiding door de kassen. Strikt genomen zouden de theeplanten ook buiten kunnen staan, want ze kunnen tegen een beetje vrieskou.
,,Maar”, legt Eckelmans uit, ,,dan kan je maar twee tot drie keer per jaar oogsten. In de kas wel zes tot zeven keer. Stoken hoeven we trouwens niet in de kas. Als de zon erop staat is het hier binnen al gauw een graad of twintig. Dat is voor deze plant, die speciaal voor noordelijke gebieden ontwikkeld is, genoeg.”
Wouter Eckelmans bij de producten van Localtea die de consument in de supermarktschappen aantreft. Foto: Pix4Profs/Peter Braakmann
Alle theeleuten inwijden in de hogere theekunde
Na uitleg over de galwesp die als natuurlijk bestrijdingsmiddel wordt ingezet tegen bladluis (de grootste bedreiging van de theeplant) komen we bij het heilige der heiligen op de plantage: de ruimte waar de net een paar dagen geleden geoogste bladeren tot thee worden verwerkt. Een klus die bij Localtea is toevertrouwd aan Frank Verboven. Dankzij zijn jarenlange ervaring kent de theecultuur voor de inwoner van Chaam inmiddels weinig geheimen meer.
Enthousiast vertelt Verboven die het liefst alle theeleuten zou willen inwijden in de hogere theekunde, over het proces van thee maken. Van het ‘verflensen’ (drogen van de bladeren), ‘rollen’ (het kneden van de bladeren) en het ‘wokken’ (verhitten). Terwijl Verboven alle stappen laat zien, vult de ruimte zich met die typische theegeur. ,,Ruik je dat”, klinkt het bijna euforisch. ,,Heerlijk toch die geur. Daar kom je helemaal van tot rust.”
En dat terwijl Verboven in zijn vorige werkzame leven nog tussen de oerhollandse komkommers zat. Dat veranderde toen een jaar of acht geleden de kweker waarvoor hij werkte, failliet ging. ,,Toen zat ik opeens thuis en kwam deze vacature voorbij. Ik dacht een theeplantage, in Zundert? Maar ik heb toch maar gesolliciteerd en ben aangenomen. Ik heb nog geen seconde spijt gehad. Je hebt zoveel theesoorten, het is gewoon een ontzettend mooi, veelzijdig gewas.”
''Mensen zijn ook welkom om ons te bezoeken en een theeplantje te kopen zodat ze thuis zelf thee kunnen maken''
Anders dan al die bekende theemerken die je in de supermarkt aantreft
Eckelmans knikt. ,,Dat is het mooie aan deze plantage. Wij zijn anders dan al die bekende theemerken die je in de supermarkt aantreft. Om te beginnen zijn wij veel duurzamer omdat onze thee niet van duizenden kilometers overzee komt. Hier kan je precies zien hoe het ambacht van thee maken in zijn werk gaat. Mensen zijn ook welkom om ons te bezoeken en een theeplantje te kopen zodat ze thuis zelf thee kunnen maken. Juist met die kleinschaligheid willen we ons onderscheiden.”
Hier klinkt de marketingman die Eckelmans bij Unilever en Douwe Egberts was. Maar als LocalTea zo prat gaat op kleinschaligheid, waarom dan ook zo graag met je product in de schappen van de grote supermarktketens liggen? Eckelmans knikt. ,,Terechte vraag. Maar met alleen hier op de plantage mensen ontvangen en wat plantjes verkopen, sla je geen deuk in een pakje boter. We willen én-én. En de thee verkopen die we hier maken en de beleving die daar bij hoort.”
Nationale Ondernemersprijs 2023
De lijst met de 10 genomineerden vind je op deze pagina. De allereerste editie van de Nationale Ondernemersprijs wordt op 7 september aan de winnaar uitgereikt in de Utrechtse Jaarbeurs.
Welk bedrijf gun jij de titel van Nationale Ondernemer 2023?
Breng hieronder jouw stem uit!
Lees ook: De hele wereld wil een jacht uit Friesland: Wajer Yachts