Experiment McPlant: hoe McDonald's lessen van De Vegetarische Slager toepast

Nooit was het makkelijker iets tegen klimaatverandering te doen: eet in plaats van je Big Mac een McPlant. Dat is geen slogan van McDonald’s, dat is wat drie minderjarige klanten zeggen in de vestiging in Scheveningen. Mond vol. ,,En het verschil proef je toch niet.” Dat laatste is waar. De burgers smaken zoals alles bij McDonald’s: bij de eerste hap heerlijk, bij de laatste bekruipt je een schuldgevoel. Al is dat voor ieder persoonlijk. Maar is de McPlant ‘goed’ of ‘greenwashing’? Dat laatste woord gebruiken milieuorganisaties voor bedrijven die vooral bezig zijn hun imago op te poetsen, schrijft het AD.

'Wij zien natuurlijk ook wel wat er met onze planeet gebeurt'

Nou, klanten hebben er niet om gevraagd hoor, zegt Eunice Koekkoek, woordvoerder van McDonald’s. De groenteburger, die al sinds de negentiger jaren op het menu stond, was slechts bij een kleine groep gasten populair. ,,Nu we ons op de flexitariër richten, kunnen we met veggie-producten en de McPlant een bredere groep aanspreken”, zegt Koekkoek. ,,Wij zien natuurlijk ook wel wat er met onze planeet gebeurt, en we willen graag over dertig jaar ook nog bestaan.”

McDonald's en de papieren rietjes

De afgelopen vijf jaar is er heel wat gebeurd. Zo zijn de plastic deksels van de McFlurry-bekers vervangen door bekers met vouwbare randen: in Nederland 50.000 kilo minder plastic afval per jaar. De rietjes werden van papier: 22.000 kilo minder. De rietjes gaan er misschien wel helemaal uit: een milkshake kun je ook drinken tenslotte. En, ook leuk, vrijwel alle vrachtauto’s die de vestigingen bevoorraden rijden op hernieuwbare biodiesel, gemaakt van de plantaardige frituurolie van de Franse frietjes.

Maar de McPlant, dat is andere koek. Die raakt aan de smaak van de klanten. En je komt niet per se naar de Mac om eens lekker klimaatneutraal te eten. Het is dan ook een experiment: tot 1 november te koop in Nederland. Ook in enkele andere landen wordt hij getest. In Scheveningen verkoopt-ie best goed. Nee nee, geen cijfers, zeggen de meiden achter de toonbank.

McDonald’s past de lessen toe die De Vegetarische Slager ook al jaren predikt: als mensen vlees willen, laat het dan als vlees smaken. De McPlantburger die speciaal gemaakt wordt voor McDonald’s door Beyond Meat, heeft een basis van erwteneiwit. Beyond Meat begon in 2009 in Californië als start-up, maar exporteert inmiddels naar tachtig landen.

Ingenieur Porcelijn: 'Je moet hier niet sceptisch over doen'

Als de McPlant aanslaat, is het dan een blijvertje? Dat is nog maar de vraag. Want als je écht effectief wilt zijn, zegt Koekkoek, dan voeg je niet een nieuw product toe, maar kijk je of je van je meest succesvolle producten een vleesloze variant kunt maken. ,,Zo is het bij de McChicken ook gegaan, die is ook permanent in veggie-variant verkrijgbaar.” Die beslissing is voor later.

Genoeg reclame. Snel naar Babette Porcelijn. Deze Delftse ingenieur boekte in 2016 succes met De verborgen impact, een kritisch maar tegelijkertijd heel praktisch boek waarvoor zij met behulp van wetenschappers onderzocht wat nu echt de gevolgen voor onze planeet zijn van bijvoorbeeld verkeer, voeding en spullen. Er zijn inmiddels meer boeken en een beweging: Think Big Act Now. Doel: de maatschappij op effectieve wijze te verduurzamen.

Kom bij Babette Porcelijn niet aan met kletspraatjes. Dus? ,,Het is gewoon ontzettend goed wat McDonald’s doet”, zegt Porcelijn. ,,Je moet hier niet sceptisch over doen.” Het is niet alleen de impact van minder vlees. Het is ook dat McDonald’s niet-vlees-eten onder haar publiek normaal maakt. En ja, dat maakt uit. ,,Je wordt nog steeds wel eens uitgemaakt voor konijn als je geen vlees wilt, zeker als je met je vrienden naar de Mac gaat. Nu eet je gewoon net als iedereen een burger.”

De impact van vlees, in het bijzonder rundvlees - vraag Babette Porcelijn daarnaar en je zou je zo verslikken. De groeiende vraag naar veevoer leidt tot ontbossing, kijk naar het Amazonegebied. Het produceren van kunstmest die nodig is om de grond vruchtbaar te maken kost veel energie, kijk naar kunstmestfabriek Yara in ons eigen Sluiskil waar ze net zoveel gas gebruiken als 1,3 miljoen huishoudens bij elkaar. Koeienscheten zijn sterke broeikasgassen. Vleesproductie veroorzaakt zo’n 16 procent van onze CO2 uitstoot. ,,Dat is gewoon heel veel.”

McDonald's: 39.000 restaurants in 120 landen. 69 miljoen gasten per dag.

Kijk vervolgens naar de schaalgrootte van McDonald’s, zegt Porcelijn. Het bedrijf heeft 39.000 restaurants in 120 landen. 69 miljoen gasten per dag. Of om de getallen behapbaar te maken: 254 vestigingen in Nederland, met meer dan 450.000 gasten per dag. ,,Een kleine stap van een bedrijf als dit heeft een reuze impact.”

Natuurlijk is ook voor de productie van een vleesloze burger land nodig, en water, en het ding moet vervoerd worden. ,,We kunnen nooit nul impact hebben, want we léven nu eenmaal”, zegt Porcelijn. ,,Maar nu leven we in Nederland alsof we drie aardes hebben. Zo groot is de impact van onze veehouderij, ons autoverkeer, onze industrie en ons consumptiepatroon. Als we nou eens zouden leven alsof we één planeet hebben, dan zijn we safe. En dan kun je nog best af en toe vlees eten hoor, maar waarom elke dag?”