Vuurzee blijft wijnondernemer Neleman bespaard: 'Brand toont noodzaak duurzame wijnbouw aan'

Met het sein ‘brandmeester’ leek het die zondag nog met een sisser af te lopen. Totdat het maandag einde van de middag flink begon te waaien. Door die wind laaide het vuur opnieuw op en werd het alsnog erg spannend voor de ondernemer en zijn team. We bellen Neleman vrijdagmiddag na een heftige en indrukwekkende week.

Derrick, hoe staat het nu met je bedrijf, de wijngaarden en het gastenverblijf? En het team zelf?

,,Iedereen is aangeslagen en vermoeid van de stress. Het waren spannende dagen. Het was vooral maandagnacht superspannend. Het vuur was zeer dicht bij Casas del Rey gekomen. Gelukkig is de wind net op tijd gedraaid en is de schade bij ons beperkt gebleven tot rookschade. Mensen zijn in deze regio natuurbranden gewend, maar zo’n grote brand is een ander verhaal. Uiteindelijk is er een oppervlak van 1300 hectare natuurgebied verloren gegaan. Dankzij zo’n vijfhonderd brandweerlieden uit Valencia en La Mancha is de schade met behulp van vrijwilligers enigszins beperkt gebleven. Maar de mensen hier waren van slag. Logisch.’’

Het gastenverblijf is zo goed als af en dan dreigt een allesverzengende verwoesting door een natuurbrand...

,,Dat is schrikken. Maar het belangrijkste is dat het met de mensen goed gaat. Vervolgens bedenk je ook dat het natuurpark sinds 2019 op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat. Daarnaast denk je aan alle ziel en zaligheid die je met je team in het bedrijf hebt gestoken. We zijn al drie jaar bezig met allerlei verbouwingen, van het gastenverblijf, ons huis en het wijnhuis, dat in augustus af moet zijn. Wat zou het ironisch zijn wanneer je miljoenen hebt gestoken in de verbouwing en vlak voor de opening brandt alles tot de grond toe af.’’

En dan die wijngaarden die werden bedreigd door het vuur. Hoe staat het daar mee?

,,Dat was ook spannend. Onze wijngaard met de beste druiven lag het dichtst bij het vuur. Gelukkig heeft de wijngaard het gered, net als onze andere percelen. Maar wanneer je kijkt naar de bomen die vlak bij die plek stonden, helemaal verbrand en zwartgeblakerd van het vuur. Onderdeel van die 1300 hectare die in vlammen is opgegaan. Het is extra zuur omdat het zo’n arm gebied is. Een regio klaar voor het toeristenseizoen, burgers die net uit twee jaar corona-ellende komen. Men dacht dat alles al gehad te hebben. En dan ook nog eens een enorme natuurramp.’’

Wat opvalt is dat we vooral de maatschappelijk betrokken en natuurliefhebbende Derrick Neleman horen praten en minder ‘de ondernemer’ Derrick Neleman.

,,Dat is omdat ik al jaren in deze regio kom. Ik voel heel veel liefde voor die mensen daar. Voor het park, voor de natuur. Zo’n brand laat weer eens zien hoe kwetsbaar de biodiversiteit er is. Ook de biodiversiteit in de wijngaarden die vaak uit een monocultuur bestaan. Hier is dat niet zo. De wijngaarden wisselen af met stukken bos en park. Maar je vraagt jezelf af: hoeveel dieren zijn er omgekomen in het vuur en hoe lang duurt het voordat de verwoeste natuur zich weer kan herstellen? Dat is ontzettend heftig.’’

Het drukt je op een verschrikkelijke manier met de neus op het feit dat ons klimaat aan het veranderen is, alleen maar extremer wordt.

,,Absoluut. Ik zal je dit vertellen. Albert Hamminga, mede-bestuurder van Neleman Wijnen, heeft met zijn broer een wijnhuis net onder de Bergerac (wijnregio in zuidwest-Frankrijk, red.). Ik sprak hem een week voor de natuurbrand. Hij vertelde me dat hij nog nooit had meegemaakt dat het zo vroeg in het voorjaar zo heet was. Kan je nagaan: zijn grootvader had de boerderij al in bezit. Hij komt er heel zijn leven. Het was er zo warm, dat hij maar tot elf uur in de ochtend op het land kon werken.’’

Hoe blijf je optimistisch als wijnondernemer in deze tijden van klimaatrampen?

,,Ik ben een optimistisch mens. We geven niet op om op verantwoorde manier wijn te verbouwen, mensen uit te leggen waarom we dat doen. Daarom hebben we onze aandeelhouders gevraagd mee te investeren in duurzame, biologische wijnbouw. Niet dat biologisch zaligmakend is. Maar het is wel een hele verbetering ten opzichte van een goedkope, niet-biologische wijn uit de supermarkt. Het leuke is dat wanneer je je bewust bent van wat je drinkt, je met weinig moeite bijdraagt aan een betere wereld. Uiteindelijk ligt de macht bij de kopende klant. Die klant die nadenkt over wat hij of zij aanschaft en wat het effect daarvan op onze leefwereld is. Bijdragen aan een beter klimaat kan ook op een eenvoudige, leuke manier.’’

Voor Neleman betekent het nog verder anticiperen op die klimaatverandering.

,,Dat klopt. Toevallig hebben we vorig jaar met behulp van de aandeelhouders een stuk extra grond vlak bij het wijnhuis gekocht. Grond met een waterpoel en waterbron. Die stond al jaren droog. Vroeger werd er - wanneer nodig - gebruik van gemaakt door de brandweer in geval van nood. Die bron is door ons weer gevuld met water. Water waar de brandweer de afgelopen week weer gebruik van kon maken. Dat voelde goed. Het is mooi dat we zo toch een beetje bij hebben kunnen dragen aan het bestrijden van die enorme vuurzee.’’

Tot slot, hoe kijk je naar de komende maanden tot aan de oogst? Ben je angstiger?

,,Nee, ik blijf positief. Het neemt echter niet weg dat je rekening moet houden met allerlei risico’s. Risico’s die groter worden door de klimaatverandering. Steeds extremer weer als hitte, droogte en hagelbuien. Zo’n hagelbui kan je oogst in vijftien minuten vernietigen. Een paar jaar terug waren we de helft van onze oogst kwijt door zo’n hagelbui. Toch zeg ik het nog eens: dit is een prachtig vak. Het wordt er niet eenvoudiger op, maar duurzame wijnbouw blijft ontzettend belangrijk. Dat benadrukt zo’n natuurramp alleen maar.’’

Luister hieronder onze radio-uitzending Met de kennis van nu, met daarin co-host Derrick Neleman nog eens terug.