Heeft startup StatieHeld dé oplossing voor gedoe met statiegeld gevonden?

In de hal van het Forum-gebouw op de campus van de Wageningen Universiteit demonstreert de 25-jarige Ruben Autsema trots hoe zijn nieuwste uitvinding werkt. De Edenaar heeft samen met vriend en compagnon Quinten de Leeuw (23, ook uit Ede) een zuil ontwikkeld waar mensen hun blikjes en flesjes in kunnen leveren en direct het statiegeld kunnen innen, zo valt te lezen in het AD. ,,Je gooit het flesje in de bak, scant daarna de QR-code en voíla: die 15 cent staan meteen op je rekening.”

Sinds in Nederland op 1 juli 2021 het statiegeldsysteem op kleine plastic flesjes werd ingevoerd, ergerde Autsema zich aan de manier waarop ze ingeleverd dienden te worden. Die ergernis werd alleen maar groter toen er op 1 april van dit jaar ook 15 cent statiegeld betaald moest worden voor blik.

Onhandig en oneerlijk

,,Je kunt blikjes en flesjes overal kopen, maar alleen bij de supermarkt inleveren. Dus je moet die dingen óf steeds meeslepen, óf je gooit ze weg en kunt fluiten naar je geld. Dat is toch onhandig en oneerlijk? Als consument merk je zo weinig van de toegevoegde waarde van statiegeld, terwijl het een heel goed concept is om mensen bewust te maken van en actief te betrekken bij duurzaamheid.”

Al ruim een jaar werkt Autsema samen met De Leeuw - ondersteund door de Edese startupbegeleider Labnest - aan een oplossing. ,,Ik ben eerst gaan kijken naar wat de behoefte is. Om mensen mee te krijgen in de duurzaamheidstransitie moet je het leuk maken. Of in ieder geval makkelijk. Mensen willen een blikje het liefst direct na het opdrinken in kunnen leveren.” Zijn idee won in oktober 2022 de Young Talent Award, een innovatieprijs van Regio Foodvalley.

Sparen of doneren

De afgelopen maanden ontwikkelde hij het idee tot een praktische oplossing voor het gehannes met statiegeld. Het resultaat: een kleurrijke bak waarvan de eerste versie nu alleen nog op de campus in Wageningen staat, maar die op termijn misschien op elke straathoek te vinden is. ,,Hiermee kun je een netwerk van inzamelpunten maken. Bij een tankstation, in de bioscoop, op de sportclub. Overal kun je dan makkelijk je blikje of flesje inleveren en het geld innen. Zo hoef je nooit meer zo'n plakkend blikje in je tas te bewaren.”

Autsema heeft grootse plannen met zijn uitvinding. Zo wordt er op de achtergrond een applicatie ontwikkeld die is gekoppeld aan de inzamelbak. Met de app kunnen mensen het statiegeld gebruiken om te sparen, of ze kunnen het doneren aan een goed doel naar keuze. Dat laatste kan nu ook al. Na het inleveren van een flesje of blikje bij de zuil krijgt iemand de keuze om het statiegeldbedrag aan de Plastic Soup Foundation te doneren, die zich inzet voor het afvalvrij maken van de oceanen.

Eind augustus staat de StatieHeld-zuil voor een proef op Mysteryland

Hoewel de bak die op de campus staat een van de eerste versies is, werkt ie door een paar handige foefjes naar behoren. In de eerste drie weken werden enkele honderden blikjes en flesjes ingeleverd bij de zuil. Over het legen van de bak heeft Autsema afspraken gemaakt met de conciërges van de universiteit. ,,Via Twitter geeft de bak zelf automatisch aan wanneer de maximumcapaciteit bereikt is. Een conciërge vervangt de volle zak dan, die daarna door een grossier wordt opgehaald.”

Ondertussen zijn Autsema en De Leeuw bezig om de functionaliteit van de inzamelbak te verbeteren. De Leeuw: ,,Nu worden de blikjes nog gescand met behulp van lasers, maar we gaan bij een nieuwe versie gebruikmaken van sonar.” De twee verwachten de nieuwe uitvoering binnenkort gereed te hebben. Dat is maar goed ook, want eind augustus staat de StatieHeld-zuil voor een proef op Mysteryland, een groot dancefestival in Noord-Holland.