Oplossing tijdens watertekort? Deze ondernemers hebben slim en zuinig douche- en toiletsysteem

Het moét slimmer, zegt Arthur Valkieser tegen het AD. ,,We halen ons drinkwater voor 60 procent uit voorraden diep in de bodem, die hebben zich daar de afgelopen duizenden jaren gevormd. De bevolking groeit, de economie groeit, de bodem raakt vervuild, een kind kan het probleem zien aankomen.”

Niet alleen een kind. De afgelopen tien jaar zijn talloze verontrustende rapporten verschenen. Ook Valkieser, die afstudeerde aan het Royal College of Art in Londen en cameraman was maar zichzelf vooral ziet als uitvinder, breekt er al lang zijn hoofd over. ,,We gebruiken zo’n 120 liter drinkwater per persoon per dag. Daar drinken we slechts twee liter van. Een douchebeurt kost zo’n 60 liter. De wc doortrekken: 7 liter.”

Drinkwater hergebruiken is mooi, maar zou het ook zónder drinkwater kunnen?

Zou je dat kostbare leidingwater niet meer dan één keer kunnen gebruiken? Valkieser ontwierp een installatie die douchewater opvangt en in 4,5 uur zuivert tot huishoudwater. Niet om te drinken, wel schoon genoeg voor de was, de wc en de tuin. Hij vroeg patent aan en begon in 2016 een bedrijf: Hydraloop.

Voordat u nu denkt aan een bio-linkse hemelbestormer met een voor gewone mensen veel te ingewikkelde machine: Arthur Valkieser is inmiddels een kalende ceo van 68, met 45 werknemers en 120 partners in meer dan 50 landen. Zijn Hydraloop is niet groter dan een Billy boekenkast. In Gent werd dit voorjaar nog een studentenflat met 310 kamers opgeleverd, 14 Hydraloops in de kelder. Voetbalvereniging ONT uit het Friese Opeinde nam eind vorig jaar als eerste Nederlandse sportclub 6 Hydraloops in gebruik. Zo kan de 700.000 liter drinkwater die er daar jaarlijks doorheen gaat door de helft.

Drinkwater hergebruiken is mooi, maar zou het ook zónder drinkwater kunnen? ,,Is een vliegtuig aangesloten op de waterleiding? Een schip? Toch gaan mensen daar naar de wc”, zegt Ed Standaart. Zijn ogen twinkelen erbij. Hij is inmiddels 72 en werkte bijna zijn hele leven in de scheepsbouw. Daar kwam hij in contact met toiletsystemen die geen of bijna geen water gebruiken. Hij dacht: ,,Als het ter zee en in de lucht kan, waarom dan niet te land?”

Watervrije urinoirs uit Zwitserland en vacuüm wc’s uit Noorwegen

Standaart begon in 2002 Biocompact en importeerde watervrije urinoirs uit Zwitserland en vacuüm wc’s uit Noorwegen. Het eerste jaar verkocht hij er één. Het probleem met Nederland, zegt hij, en dat is precies waar zijn collega Arthur Valkieser op stuit, is dat Nederland altijd eerder te veel dan te weinig water had. We voerden er strijd tégen. ,,Ik werd regelmatig uitgelachen.”

Maar ga nu eens bij McDonald’s naar de mannen wc. ,,Dit urinoir bespaart gemiddeld 115.000 liter drinkwater per jaar, vergelijkbaar met wat een gezin van drie personen per jaar verbruikt”, kun je er lezen. McDonald’s is aan het vergroenen en doet dat onder andere met de urinoirs van Ed Standaart. En van Roderick, want de 31-jarige zoon is sinds afgelopen juni ceo. Hun bakken hangen ook in AFAS Live in Amsterdam, de Avans Hogescholen in Brabant en, sinds vier maanden, in de Kuip in Rotterdam.

Locaties met veel bezoekers willen ‘geen gezeik’, ze willen tevreden klanten

Het voert te ver om uit te leggen hoe hun producten precies werken, maar twee dingen moet u wel weten. Alleen niet als u als u aan het eten bent. Eén: door een speciaal filter verstoppen ze niet, ook niet als mensen sigarettenpeuken en kauwgom achterlaten. En twee: door een speciale coating en het verminderde watergebruik hebben ze geen last van het ‘nies effect’. Die term is van een Amerikaanse hoogleraar die ontdekte hoeveel bacteriën zich verzamelen in onze wc’s. En vooral: dat elke keer als wordt doorgetrokken er een nevel vol bacteriën uit de pot gelanceerd wordt. Tot wel 6 meter ver.

,,Het Erasmus Medisch Centrum heeft honderd urinoirs besteld, vooral voor de hygiëne”, zegt Roderick Standaart. Locaties met veel bezoekers willen ‘geen gezeik’, zegt hij, ze willen tevreden klanten. Hetzelfde geldt voor grote festivals. Vroeger moest je op de Dixi - een festivalterrein is nu eenmaal niet aangesloten op het waterleidingnet. ,,Maar mensen die 100 euro betalen voor een kaartje pikken dat niet meer”.

Rest de vraag: waarom niet in woonhuizen? Voor de vacuüm-wc’s en de Hydraloop moeten er wel wat leidingen worden gelegd. Zowel Valkieser als vader en zoon Standaart richten zich daarom vooral op renovatie en nieuwbouw. Maar ja, de meeste projectontwikkelaars gaan het niet uit zichzelf doen: die hebben al met zoveel verschillende partijen te maken. En de meeste consumenten vragen er niet om. Waarom zouden ze?

Waterleidingbedrijven hebben een wettelijke plicht om drinkwater te leveren

Nu wordt de jonge Standaart een beetje boos. Toen vorige week bekend werd gemaakt dat Nederland kampt met een feitelijk watertekort, verzekerden de autoriteiten meteen dat de drinkwatervoorziening geen enkel gevaar loopt. De waterleidingbedrijven hebben een wettelijke plicht om drinkwater te leveren en dat zullen ze blijven doen, klonk het. ,,Tsja”, zucht hij, ,,waarom zou je dan veranderen?”

Het zal van overheidsvoorschriften moeten komen. Zoals in België, waar in bouwplannen voor nieuwe woningen verplicht een regentank van 5000 liter moet zijn opgenomen. Onze zuiderburen hebben al langer last van watertekort: zij hebben geen IJsselmeer. In Sydney, Australië, zijn waterbesparende maatregelen een vereiste voor elke bouwvergunning: de beelden van de droogte en de bosbranden daar staan nog op het netvlies.

Op het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat hangen de urinoirs ook

Maar wie weet, elke crisis is ook een kans, zegt Roderick Standaart. Zoals de stijgende gasprijs een stimulans is voor energiebesparing, kan de droogte prikkelen om te kijken naar ons drinkwatergebruik. Arthur Valkieser: ,,In de jaren 60, toen de wasmachine het huis binnenkwam, lagen daar ook geen leidingen voor. Nu heeft vrijwel elk huis een wasmachine-aansluiting. Bij nieuwbouw wordt die er standaard ingezet. Zo simpel kan het zijn.”

Overigens, als het kabinet wil weten hoe zo’n vacuüm-wc of watervrij urinoir nou werkt, moeten ze maar even langs bij collega Harbers: op het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat hangen ze ook.