Voltooide Expo 2020 Dubai resulteert in Hollands welvaren

In augustus 2021 verhuisde je naar Dubai. Wat deed je daarvoor, en waarom vervulde je het afgelopen halfjaar de dubbelfunctie van consul-generaal én Nederlandse Expo-commissaris?

,,Mijn vorige post was Ho Chi Minh Stad, in Vietnam, waar ik eveneens werkte als consul-generaal. Daarvoor werkte ik bij de directie Internationaal Ondernemen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. In die rol organiseerde ik heel wat handelsmissies voor staatsbezoeken, en voor de minister voor buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking. Deze bagage nam ik mee naar de Expo in Dubai, waar we tientallen handelsmissies op bezoek hebben gehad, waarvan twee grote werden geleid door een minister. Ook Maarten Froger, mijn plaatsvervanger als consul-generaal, startte vorige zomer; hij kwam over vanuit Mexico en blijft na de Expo zelfs nog vier-en-een-half jaar op deze post zitten. Die continuïteit is voor het Nederlandse bedrijfsleven belangrijk, want zo kunnen wij de komende tijd een goede follow-up geven aan alle initiatieven, platforms, deals en contacten die tijdens Expo 2020 Dubai zijn ontstaan. Dat doen wij omdat je als overheid, in de samenwerking met het bedrijfsleven en kennisinstituten, je rol kan spelen om ervoor te zorgen dat alle nieuw ontstane initiatieven ter plaatse in goede banen worden geleid.”

Het werk als Expocommissaris heeft daartoe een extra groot netwerk opgeleverd?

,,Precies: dat was een tweede reden voor die dubbelfunctie: je ontmoet als Expo-commissaris ontzettend veel mensen op een hoog niveau, die je normaliter zelfs als consul-generaal of ambassadeur niet snel zult ontmoeten, bijvoorbeeld de rulers van de verschillende emiraten. Je kan in korte tijd echt een kapitaal aan hoge contacten opbouwen. Een leuk voorbeeld: eind februari was ik uitgenodigd bij een gala van een duurzaamheidsplatform. Ik zat aan tafel 2, de diplomatentafel. De emir van Sharjah, één van de emiraten, kwam binnen, zag mij zitten, liep direct naar mij toe, en zei: ‘Ik ben bij jou op het paviljoen geweest. Dank je wel voor de rondleiding, ontzettend interessant! Ik wil graag met je verder praten.’ Hij vroeg om de stoel van mijn buurman en heeft de hele avond naast mij gezeten. Dergelijke contacten helpen mij enorm om de komende jaren mijn rol als consul-generaal te vervullen, en om deuren voor het Nederlandse bedrijfsleven verder open te zetten.”

Hoe blik je terug op de Nederlandse vertegenwoordiging op Expo 2020 Dubai?

,,Heel tevreden, zowel kwalitatief als kwantitatief. Laat ik met de kwaliteit beginnen. Het thema - die nexus van water, energie en voedsel - is dé uitdaging van deze tijd, en het sluit goed aan bij waar Nederland in excelleert. In het paviljoen hebben we dat verhaal visueel en qua experience fantastisch neergezet. Vrij snel en to the point: in zeven minuten ben je er als bezoeker doorheen. Het verhaal bleef daardoor hangen, en door die snelheid werden de wachtrijen voor het paviljoen ook niet te lang. Bezoekers herkenden Nederland in dit verhaal, zo hoorde ik vaak terug.”

,,Ook kwantitatief is de Nederlandse bijdrage een succes geweest. We hebben 950.000 mensen op bezoek gehad. Als het paviljoen een hotel was, dan zouden we spreken over een bezettingsgraad van zeker 90%. Het is ongelooflijk hoeveel mensen ik daar heb mogen ontvangen. Hoogwaardigheidsbekleders, ondernemers, maar ook bijvoorbeeld de vele scholieren. Je hoopt met het verhaal dat wij vertellen immers dat je ook jongere mensen inspireert om in de toekomst een bijdrage te leveren aan de grote maatschappelijke uitdagingen op het gebied van water, energie en voedsel. Verder hebben in het paviljoen bijna 125 evenementen plaatsgevonden, en zijn er dus tientallen handelsmissies op bezoek geweest.”

De million dollar question: wat leverde Expo 2020 Dubai de BV Nederland op?

,,Over alleen al de eerste grote handelsmissie, in november, maakte de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland bekend dat er nu al voor honderd miljoen euro aan extra omzet is gerealiseerd of in vergevorderd stadium van voorbereiding is. Ik kan je vanuit mijn ervaring met handelsmissies zeggen: dat is een ongekend hoog bedrag. Maar de handelsmissies en een half jaar Nederland op de Expo kunnen uiteindelijk een veelvoud van dat bedrag opleveren voor het Nederlands bedrijfsleven, tenzij er in de wereld gekke dingen gebeuren. Aan mij en mijn team is het de taak daaraan van overheidswege bij te dragen. Veel bedrijven voeren na zo’n periode vaak nog een tijd onderhandelingen en willen of kunnen niet meteen vertellen wat ze aan business hebben binnengehaald. Ook kan ik vertellen dat bezoekers ontzettend veel interesse hebben getoond in de technologie die is tentoongesteld in het Nederlands paviljoen. Zo is er veel vraag ontstaan naar de SunGlacier van Ap Verheggen, een watermaker uit woestijnlucht. Per dag werd daarmee zo’n 1200 liter water in het paviljoen geoogst, waarmee 9.300 verticaal geteelde planten en oesterzwammen werden bevochtigd.”

Juist in de Verenigde Arabische Emiraten en de overige Golfregio - met haar droogte en waterschaarste - liggen er dus grote kansen voor het Nederlands bedrijfsleven?

,,Absoluut. Veel partijen uit de Verenigde Arabische Emiraten, maar ook Oman, Jordanië en Egypte, willen met Nederlandse partijen samenwerken. Die spin-offs van de Expo gaan deels ook weer leiden tot contracten. Naast bedrijven kun je hierbij denken aan samenwerkingen met vermogende particulieren, kennisinstituten en overheden. Zo toonde de minister van buitenlandse zaken van Oman zich in gesprek met mij onder de indruk van onze technologie, waarmee wij slimme verbindingen leggen tussen water, energie en voedsel. Dit Expo-thema had Nederland overigens al bedacht voor de coronacrisis. Door alle handelsbelemmeringen in verband met Covid 19 werden de landen in de Golfregio zich vervolgens nog veel bewuster van de risico’s die zij lopen door al hun voedsel te moeten importeren. Ineens wilden ze allerlei soorten groenten en fruit zelf gaan telen, in een regio waar dat natuurlijk heel moeilijk is: de woestijn. Daarmee werd het Nederlandse expothema - die nexus van water, voedsel en energie - nog relevanter. Dat bleek opnieuw tijdens de tuinbouwweek in het Nederlands paviljoen in februari, en de Nederlandse handelsmissie in maart.”

Heeft de 35e wereldtentoonstelling ook buiten de Golfregio nieuwe kansen opgeleverd voor het Nederlandse bedrijfsleven?

,,Jazeker. De Expo wordt door een heel internationaal, vooruitstrevend publiek bezocht. Ook in de Filippijnen zijn door de Expo bijvoorbeeld nieuwe samenwerkingen met Nederlandse bedrijven ontstaan. Maar er speelt nog iets: Dubai is ook een internationale hub, van waaruit je zaken kunt doen in de hele wereld. Hier zit het geld, en hier zitten investeerders die over de hele wereld actief zijn. Zo sprak ik een investeerder uit Dubai die al vaker op tuinbouwgebied met ons samenwerkte. Hij vernam dat Indonesië zelf meer groente en fruit wil produceren, om daarin minder afhankelijk te worden van import uit China. Hij sprong in dat gat en benaderde mij of Nederlandse technologie aan zijn team beschikbaar kon worden gesteld voor de opzet van een nieuwe productielijn. De deal wordt dan gesloten in Dubai, maar je Nederlandse project vindt plaats in Indonesië. Uiteraard schakelden wij in dit geval meteen met onze ambassadeur in Indonesië, en legden wij lijntjes naar het bedrijfsleven, onder meer naar VNO NCW. Zo gaat zo’n bal dan rollen.”

Tot slot: hoe heb jij jouw eerste half jaar in Dubai, tijdens de wereldtentoonstelling, persoonlijk beleefd?

,,Als een voetballer die de finale van de Champions League mag spelen. Je wordt ingevlogen, opgesteld en dan moet je aan de bak. Het was keihard werken, maar ontzettend leuk. We kregen veel waardering van de toeschouwers, en het werd bijna gewoon om bijzondere mensen te ontmoeten: ‘Ah, jullie maken muziek? Oh, jullie zijn Coldplay, en komen een tour door ons paviljoen maken? Leuk dat je er bent!’ Maar ik denk ook aan bezoeken van de mensenrechtenambassadeur. Zij zag hoe de Expo positieve veranderingen teweegbracht op het gebied van workers welfare en mensenrechten. Ik heb zelf in de kamers aanschouwd dat de bouwlieden die de Expo neerzetten bovengemiddeld goed waren gehuisvest. Maar ik denk ook aan manifestaties van de LGBTI-community tijdens de Expo, iets wat normaal ondenkbaar was in de Verenigde Arabische Emiraten.”