Kent u dat, dat het aan de ene kant van kantoor te fris is en aan de andere kant juist te warm? Of dat bij het eerste zonnestraaltje op een grijze dag meteen de zonwering naar beneden gaat?
,,In auto’s zitten al zoveel slimmigheden. Die remmen als je te dicht op een voorganger komt”, zegt Ferdinand Grapperhaus junior in gesprek met AD. ,,Waarom houden we dan onze gebouwen zo dom?” Ja, hij is de zoon van, daarover straks meer. Deze 33-jarige Grapperhaus staat in zijn kantoor op het terrein van de TU Delft en wijst op de studentenflat er pal naast. De zon schijnt en achter het ene raam zijn de gordijnen dicht, achter het andere is zilverfolie tegen de ruit geplakt, een derde probeert het met oude kranten. Mooi gebouw, geen gezicht, en ook zonde van al die zonne-energie.
Lees ook: Grapperhaus jr. (Physee): 'Duurzame ondernemers gaan vanzelf geld verdienen'
Een coating op glas om licht mee om te zetten in elektriciteit
Dat het anders kan, besefte Grapperhaus kort nadat hij zeven jaar geleden als student technische natuurkunde door een medestudent naar het lab werd geroepen. Hij moest iets bijzonders komen aanschouwen. Wat hadden ze ontwikkeld? Een coating op glas, die licht kon omzetten in elektriciteit, terwijl het glas gewoon doorzichtig bleef. Maar wacht eens, zo zou je energie kunnen opwekken en die kunnen gebruiken om de temperatuur binnen een gebouw op duurzame wijze te regelen. Op de dag voor zijn afstuderen schreef Grapperhaus zich met die student, Willem Kesteloo, in bij de Kamer van Koophandel. Physee heette hun bedrijfje, een samentrekking van de Engelse woorden voor natuurkunde en zien.
,,Besef je dat mensen 90 procent van hun tijd doorbrengen in gebouwen en dat gebouwen verantwoordelijk zijn voor 40 procent van het energieverbruik? Wat een klimaatwinst kun je boeken als je dat weet terug te brengen!” Grapperhaus claimde zeven jaar geleden al dat het 30 procent zuiniger kan.
Lees ook: Physee wint KvK Innovatie Top 100
Kassen in het Westland profiteren al van coating
Het is nog steeds niet echt gelukt om de coating in de juiste samenstelling op grootschalige wijze te produceren. Al is het wel gelukt, samen met de universiteit van Wageningen, om het glas van kassen in het Westland zo te bewerken dat paprika’s en tomaten sneller groeien. Maar voor gebouwen heeft het bedrijf, dat inmiddels vijftig werknemers telt, iets anders bedacht.
Het recept: sensoren in de gevel die meten hoeveel warmte en licht er van buiten binnenkomen, plus sensoren binnen die in elke ruimte de temperatuur meten, de luchtkwaliteit, het licht en het aantal personen dat aanwezig is. Of is geweest. Of wordt verwacht. ,,In hotelkamers bijvoorbeeld weet je precies hoeveel mensen er waren, wanneer ze zijn vertrokken en wanneer de volgende komen. Vergaderruimtes op kantoor worden steeds vaker van tevoren geboekt. Allemaal informatie die je kunt gebruiken om met behulp van kunstmatige intelligentie de ruimte precies op tijd in precies de goede conditie te krijgen.” Het systeem meet en communiceert informatie met een sensor in het raam die van stroom wordt voorzien door twee kleine zonnecollectoren.
Science fiction? Nee, zo staat in Hoofddorp Pharos, dat geldt als een van de meest duurzame en gezondste kantoorgebouwen van Europa. Mede door de technologie van Physee.
Lees ook: Investeringsronde Physee: miljoenen voor innovaties en Europese uitrol
En dan tenslotte vader Grapperhaus nog
Ten slotte dan die vader nog. Dat heeft zeker wel geholpen? ,,Wel in de zin van dat ik uit een warm nest kom waar ik me kon ontwikkelen en ook de ruimte kreeg om een heel andere richting te kiezen dan rechten.” Maar die relaties uit de advocatuur of politiek Den Haag - die zijn zo ver verwijderd van zijn wereld, als ondernemer met een technologiebedrijf heeft hij daar helemaal niets aan.
Grapperhaus heeft zijn vader niet eens om juridisch advies gevraagd toen hij het bedrijf opzette. Hij baalt ervan als anders wordt gesuggereerd. Maar ja, de eerste zonen uit de familie heten nu eenmaal al generaties lang Ferdinand, wat doe je eraan? Ook de zoon van Ferdinand junior heet weer Ferdinand. Maar die heeft wél een andere roepnaam gekregen. Krijgt hij nog iets meer ruimte om zijn eigen identiteit te ontwikkelen.
