De missie van het deelautobedrijf is al jaren dezelfde: minder stilstaande auto’s en meer ruimte - dus leefbaarheid - op straat. Maar volgens directeur Andrew Berkhout gaat het niet snel genoeg. ,,Er staan nog steeds veel te veel auto’s op straat."
Het irriteert Berkhout, al die auto's. Willen we serieus versnellen, dan is massale gedragsverandering bij de consument nodig, meent hij. De directeur hoopt dan ook op het Spotify-effect: van bezit naar gebruik.
Hoe bent u deze werkdag begonnen?
,,De wekker ging om zes uur, om vijf over zes zat ik op mijn racefiets. Niet buiten hoor, maar binnen, op een indoor fietstrainer. Ik heb een trainingsprogramma van een halfuur gedaan. Het is geen dagelijkse routine, maar ik probeer dit wel een paar keer per week te doen. Nadat onze dochters van zes en negen naar school zijn gebracht, ben ik naar boven gewaggeld, naar de werkkamer. Vervolgens had ik een hele lange meeting achter het beeldscherm.’’
Gaat u vaak naar kantoor of bent u een echte thuiswerker?
,,Sinds de uitbraak van de pandemie werk ik veel thuis. Bij Greenwheels werken circa zeventig mensen: zestig in Rotterdam, tien in Duitsland. We hanteren de regel dat er maximaal tien à vijftien mensen op het hoofdkantoor in Rotterdam mogen werken. Er zijn collega’s die daar meer behoefte aan hebben dan ik. Maar ik vind deze situatie natuurlijk verre van ideaal. Neem gisteren, tijdens onze monthly update: zit ik in een call met alle zeventig medewerkers, alleen maar te zenden vanaf een beeldscherm. Ik ben een type manager dat graag onder de mensen is. Wat ik mis, is samen met een collega een bakkie koffie tappen en even bijkletsen. Daar haal ik zoveel meer uit dan met diezelfde persoon een week digitaal bellen. Ik ben alleen op kantoor als het nodig is, denk aan een belangrijk overleg met managers of voor een sollicitatiegesprek.’’
Zeker voor bewoners van grote steden is het hebben van een eigen auto simpelweg niet meer zo interessant. Er zijn steeds minder parkeerplekken, bovendien blijven de parkeertarieven stijgen
Rijdt u zelf ook altijd in een auto van Greenwheels?
,,Om de hoek van ons huis in Rotterdam staat een auto van Greenwheels, die gebruik ik af en toe. Als gezin hebben we bewust één auto. Een Volkswagen ID.4, volledig elektrisch. Voor mijn werk maak ik namelijk aardig wat kilometers. De Greenwheels-auto is onze tweede auto, ik gebruik ‘m bijvoorbeeld wanneer het hockeyteam van één van mijn dochters in een andere plaats moet spelen en mijn vrouw de Volkswagen die dag nodig heeft.’’
De liefde voor auto’s is u met de paplepel ingegoten. Uw vader nam u jaarlijks mee naar de AutoRAI, jullie sleutelden samen aan oldtimers en bezochten races op Zandvoort. Bent u nog steeds zo autogek?
,,Nee! Dat is iets uit een ver verleden. Ik heb ook niks meer met de Formule 1. De manier waarop ik vroeger naar mooie auto’s keek, is totaal verdwenen, alsof het uit mijn geheugen is gewist. Want het klopt, ik ben ermee opgegroeid. Het bleef niet alleen bij een hobby: na mijn studie ging ik aan de slag als consultant en kreeg ik de kans om in de automotive te werken. Zo kwam ik uiteindelijk ook bij Pon terecht. Ik hield me bezig met verkoop van auto’s, later met mobiliteit in de breedste zin van het woord. Toen wij onze eerste dochter kregen, ben ik anders naar auto’s gaan kijken. We woonden toen nog in Amsterdam. Om de hoek van de straat was een speeltuin waar ik regelmatig kwam. Toen viel me op hoeveel auto’s er om zo’n speeltuin stilstaan, hele dagen lang! En hoeveel ruimte ze in beslag nemen. Doodzonde, het gaat ten koste van de leefbaarheid in de stad. Ik zag dat het autogebruik zoveel efficiënter kan. Ik kan een oldtimer op zich nog steeds best mooi vinden, maar die emotie van vroeger is echt verdwenen. Ik zit veel liever op een fiets. Aan files heb ik ook een hekel gekregen. Na een paar minuten stilstaan word ik al knettergek.’’
Auto’s van de straat halen: sinds de oprichting in 1995 is dat de primaire doelstelling van Greenwheels. Uit onderzoek blijkt dat per geplaatste Greenwheels-auto er gemiddeld elf auto’s van de straat verdwijnen. Gaat het snel genoeg?
,,Vooropgesteld: Greenwheels groeit al jaren. Het aantal gebruikers is vorig jaar weer gestegen, de vloot is flink uitgebreid en onze deelauto’s zijn in het hele land beschikbaar. Steeds meer mensen zien ook de voordelen van een deelauto. We willen zo laagdrempelig mogelijk zijn. Onze slogan is niet voor niets: een auto voor iedereen. En we blijven groeien, net als collega-bedrijven. We gaan ook meer inzetten op elektrische auto’s, want die CO2-uitstoot moet verder omlaag. Maar nee, het gaat niet snel genoeg. Loop maar door een willekeurige stad en zie hoeveel auto’s stilstaan. Het irriteert me. We blijven echter een niche in de markt. Het gedrag van de consument moet veranderen om massaal gebruik van deelauto’s echt van de grond te krijgen. Ik hoop op het Spotify-effect.’’
Het Spotify-effect?
,,Ja! Ik zal het toelichten. Ik hou van muziek. Wanneer ik vroeger nieuwe muziek wilde hebben, ging ik bij vrienden langs om alles te kopiëren wat op de harde schijf van hun computers stond. En ineens was daar Spotify: voor een klein bedrag per maand kun je naar alle muziek luisteren wanneer je wil. Kopiëren of kopen is daardoor totaal overbodig geworden. Van bezit naar gebruik dus. Die mindswitch moeten we met z’n allen ook maken op het gebied van mobiliteit. Als grondlegger van autodelen is Greenwheels een deel van de oplossing."
In de begintijd waren gebruikers van een deelauto vooral hoogopgeleide, idealistische vijftigplussers. Maar de laatste jaren is er veel veranderd: de doelgroep is diverser geworden, de gemiddelde leeftijd is naar beneden gegaan
Kunt u de gemiddelde Greenwheels-gebruiker omschrijven?
,,In de begintijd waren gebruikers van een deelauto vooral hoogopgeleide, idealistische vijftigplussers. Ik noem ze gekscherend wel eens de treehuggers. Maar de laatste jaren is er veel veranderd: de doelgroep is diverser geworden, de gemiddelde leeftijd is naar beneden gegaan. Gebruikers vinden het duurzaamheidsaspect nog steeds belangrijk, maar die factor is niet langer leidend. Zeker voor bewoners van grote steden is het hebben van een eigen auto simpelweg niet meer zo interessant. Er zijn steeds minder parkeerplekken, bovendien blijven de parkeertarieven stijgen. En zijn er anno nu veel alternatieven: deelscooters, deelauto’s, OV-fietsen, noem maar op. Je zou kunnen zeggen dat de gemiddelde Greenwheels-gebruiker is veranderd van een idealist naar een pragmatist.’’
Greenwheels richt zich op de particuliere en zakelijke markt. Wat heeft corona met Greenwheels gedaan?
,,Corona kwam begin 2020 min of meer uit het niets, Nederland reageerde paniekerig. Iedereen was nerveus, niemand wist precies welke kant het op ging. Ook wij kregen te maken met een drop van 20 à 30 procent, maar na een paar weken kwam het herstel. Sneller dan gedacht. We kregen veel nieuwe aanmeldingen, zeker in de periode dat niet iedereen met de trein wilde reizen. Het particuliere gebruik nam behoorlijk toe, terwijl het zakelijk gebruik iets afnam. Niet zo verwonderlijk, omdat veel mensen gedwongen werden om thuis te werken.’’
Hoe moeilijk is het om werknemers gemotiveerd en betrokken te houden tijdens deze pandemie?
,,Als manager doe je er natuurlijk alles aan om de boel bij elkaar te houden, maar het is inderdaad niet eenvoudig. We houden de vinger aan de pols, bellen medewerkers op en vragen hoe het gaat, wat corona met ze doet en of we iets kunnen betekenen. Na de versoepelingen in de zomer van 2021 hebben we in het centrum van Rotterdam een barbecue voor alle personeelsleden gehouden. Iedereen was blij. Vergelijk die blijdschap maar met koeien die na een hele winter op stal in het voorjaar weer naar buiten mogen, met hun kwispelende staarten. Veel medewerkers kenden elkaar niet, omdat we vrij veel nieuwe mensen hadden aangenomen. Daar had de feestcommissie iets leuks voor bedacht: ze hadden een photobooth neergezet. Het was de bedoeling om eerst met een onbekende collega op de foto te gaan, om vervolgens aan de hand van een lijstje met grappige vragen de dialoog aan te gaan. Dat was een groot succes."
,,Met kerst hadden we ook een leuke bijeenkomst gepland, maar door de verscherpte maatregelen hebben we toen maar een online pubquiz gedaan. Best leuk, maar ik heb liever iedereen bij elkaar. Ik ben echter zeer onder de indruk van de veerkracht van onze mensen. Ze krijgen veel voor de kiezen. Ondanks het thuiswerken hebben we niet ingeboet aan productiviteit, integendeel. En dat had ik eerlijk gezegd niet verwacht. Het zegt iets over de mate van flexibiliteit als groep. Deze week zijn de uitkomsten van een tevredenheidsonderzoek onder medewerkers bekend gemaakt. En wat denk je? De resultaten zijn waanzinnig goed, er is nog nooit zo hoog gescoord. We kunnen als bedrijf in crisistijd veel meer dan we denken.’’
Lees ook: Mercedes-Benz met elektrische deelauto’s in revolutionair woningbouwproject
Heeft u als directeur nog iets geleerd van de coronacrisis? Heeft u misschien een tip voor andere ondernemers?
,,Die vraag vind ik lastig te beantwoorden. Er schiet me nu niet direct een bruikbare tip te binnen. Wat ik al eerder zei: ik ben een manager die graag onder de mensen is. Daarom hoop ik dat we ergens dit jaar weer terug kunnen keren naar een normale situatie, dus zonder beperkende maatregelen. Al moet ik bekennen dat ik niet meer precies weet wat normaal is. We hebben de verwachtingen zo vaak moeten bijstellen. We zijn intussen ook zo getraind om digitaal te werken. Het heeft ook wel een paar voordelen, daarom weet ik ook zeker dat er straks een mix komt van thuis en op kantoor werken.’’
Wat doet u om de kop leeg te maken?
,,In principe maak ik elke werkdag tussen 12 en 13 uur een wandeling rond de Kralingse Plas. Om de benen te strekken, om mijn gedachten te ordenen. Dat is nodig, om te voorkomen dat ik van de ene digitale meeting naar de anders zap. De telefoon gaat dan uit. Helemaal gedachteloos tijdens de wandeling ben ik niet, bijvoorbeeld wanneer ik een belangrijke deadline heb. In de pre-corona periode maakte ik heel af en toe een wandelingetje na de lunch, nu is het dagelijkse routine geworden. Verder houd ik van hardlopen en racefietsen en ga ik graag naar festivals. Of beter: ging. Ik ben al twee jaar niet naar een festival geweest. Man, wat heb ik daar weer zin in.’’
Al enig idee hoe u de werkdag gaat eindigen?
,,Na dit interview stop ik er mee. Het is vrijdag. Normaal gesproken ga ik met mijn dochters mee naar de hockeytraining, soms pleeg ik nog een paar telefoontjes langs de lijn. We hebben vanavond een verjaardagsborrel van de vriendin van mijn zwager in Amsterdam. Of we met een Greenwheels-auto gaan? Nee, met de Volkswagen. En ik rijd. Het is dry january…’’
