Jouw American dream? Consul Kunst zorgt voor zachte landing in scale-up hemel

Gerbert Kunst begon zijn diplomatieke loopbaan in 1991 in de landbouw, natuur en voedselkwaliteit (LNV) en werd uitgezonden naar achtereenvolgens Brussel en Berlijn om via Den Haag (2012) in 2016 onze consul generaal in San Francisco te worden. Daar geeft de Master of Business Administration (MBA) leiding aan de diplomatieke dienst in dertien staten en is hij onze belangrijkste handelsman in Silicon Valley, ‘het sleutelgat waardoor je naar de toekomst kijkt’.

Als ik aan voedselkwaliteit en Amerika denk, zie ik hamburgers. In Nederland is vlees eten zo langzamerhand not done, net als roken. Hebben cowboys en barbecues nog toekomst in Amerika?
,,Vergis je niet. Er zijn veel Amerikanen, veel verschillende. Vooral aan de westkust zijn veel flexitarians en Beyond Meat, dat sinds 2009 plantaardige vleesvervangers maakt, groeitsnel. Net als Impossible Foods met de Impossible Burger. De Amerikaanse landbouw, veeteelt en visserij bieden tegelijk nog tal van kansen doordat er nog erg veel handmatige arbeid in zit. Appels en peren worden vaak nog met de hand geplukt. Terwijl Nederland hier juist voorop loopt in mechanisering en watermanagement, zowel in kennis als in machines.”

Nederlanders met een Amerikaanse droom zijn welkom en het consulaat zorgt voor een zachte landing?
,,Jazeker, we krijgen van alle kanten verzoeken en individueel via mijn Linkedin zijn handelsvragen ook welkom. Wij hebben dan een economisch team klaar staan dat de juiste vragen terug stelt en voor goede introducties zorgt, onder meer via Holland in the Valley, ons netwerk van universiteiten, overheid en bedrijven. Dat voorbereidingstraject begint al veel eerder dan de reis. Lees vooral ons Silicon Valley Playbook. De juiste relaties zijn cruciaal als je snel wilt groeien. Daarom organiseerden we begin januari met Techleap en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland dat vijftig startups met prins Constantijn en staatssecretaris Mona Keijzer in Las Vegas de CES, de grootste techbeurs ter wereld, bezochten en op de Netherlands Tech Square contacten legden met potentiële investeerders, klanten en partners.”

Je zegt ‘dat de juiste vragen stelt’. Welke kunnen ze verwachten?
,,Are you ready for the valley? Ik wil maar benadrukken dat er voor iedereen kansen kunnen zijn in de VS en niet per se direct in de Champions League. Het gaat om heel basale vragen. Heb je eerdere ervaring in Amerika? Waarom Amerika?? Heb je een product?”

Pardon? Dat is best basaal…
,,Je moet je pitch op orde hebben, short and snappy. Een tweede kans krijg je niet. Daarin hebben we als economisch team leermomenten gekend. We moeten Nederlandse startups niet te snel naar Silicon Valley laten gaan, want dan krijgen wij van de venture capitalists terug dat ze niet rijp waren. Dat kost nou eenmaal tijd. Daarom onderscheiden we bij de intake in het consulaat nu early startups, mid stage en scale-ups; een lichte toetsing aan de poort. Bovendien koppelen we ze graag aan mentoren. In Silicon Valley is de pay back-cultuur heel krachtig en ervaren ondernemers helpen je graag op weg. Zo hebben ze zelf ooit ook tractie gekregen.”

Welke rol speelt het consulaat vervolgens? Wat zijn good practices van Hollands glorie?
,,Die rol begint al eerder, proactief. Weten wat er speelt, in de haarvaten van de markt en samenleving. De krant lezen en ogen en oren open houden. Soms is het dan goed als we als consultaat een partij uitnodigen, of een bewindspersoon kunnen inzetten. Dan kom je toch anders binnen dan als onbekende startup. Zoals Arcadis bij het team van de gouverneur van California. Met Fugro en een aantal andere bedrijven in de keten gaan ze in de haven van San Francisco de Seawall ontwerpen en bouwen, een opdracht van 40 miljoen dollar en 10 jaar werk. Het is een top innovatie; dat moet je zien om te geloven: 3,5 miles aan 100 jaar oude kade versterken.”

Gerbert Kunst (rechtsachter) op de CES met de mensen van Techleap, waaronder prins Constantijn en staatssecretaris Mona Keijzer.

Natuurlijk: Nederland en water!
,,Ander voorbeeld: verkeersstromen. Ze zien in Amerika dat Nederland erg goed is in logistieke uitdagingen zoals bijvoorbeeld de beruchte the last mile: het laatste stuk van een reis, van een transport hub naar de eindbestemming. Toen we hoorden dat San José Diridon, zeg maar het centraal station, een belangrijke stop van de toekomstige California High-Speed Rail wordt, hebben we een bezoek aan Nederland georganiseerd met onder meer burgemeester Sam Liccardi. Ze konden daarbij in Leiden, Rotterdam en Utrecht goed zien hoe Nederland mobiliteitsvraagstukken oplost met onder meer onder een station fietsenstallingen en zelfs fietspaden.”

Dan heb je in Nederland te maken met Pete Hoekstra. Hoe kijk en luister je naar zijn diplomatieke houding?
,,Het is niet aan mij om Pete Hoekstra te recenseren. Uiteraard ontmoet ik hem, zoals op de CES, en er is een hoop dat ons bindt: Amerika zorgt in Nederland voor een kwart miljoen banen en wij voor 825.000 in Amerika, waarvan 80.000 in California.”

Is goed personeel vinden en binden in Amerika net zo’n uitdaging als hier?
,,The war on talent, jazeker. Verschil is dat de loyaliteit er minder groot lijkt. Amerika is dan ook een land van tempo. Leven en werken in San Francisco is bovendien duur en een visum kan een uitdaging zijn.”

Ja, nog een top drie belemmering: wet- en regelgeving. MKB-Nederland voorzitter Jacco Vonhof pleit voor minder geregel; voor meer vertrouwen vooraf en controle achteraf. Hoe is dat in Amerika en is de wet- en regelgeving, onder president Trump, bestendig?

,,De bestendigheid is er: Amerika en Nederland zijn 400 jaar bevriend. Je hebt natuurlijk federale wetgeving en andere, verschillende regelgeving per staat. Dat is wel even wennen. Verder is ook in dit opzicht het leven snel en is hier meer experimenteerruimte. Zie je zomaar ineens elektrische steps in het straatbeeld. Zonder kader. Vervolgens komt er dan een task force scooters, - zo noemen wij die steps - die zich buigt over de veiligheid en snelheid. Dat verandert overigens wel: ook hier neemt de wetgeving reflex toe.”

Mag ik tenslotte een zorg met je delen? Technologische ontwikkelingen bepalen voor een belangrijk deel ons leven en onze toekomst. Dan is de vraag wie daar de regie over voert: bewoners, overheid of bedrijfsleven. Mijn zorg is dat de bedrijven, een paar, in de lead zijn.
,,Dat ben ik wel met je eens, al moet je het belang van universiteiten niet onderschatten. Stanford en bijvoorbeeld Berkeley werken aan velerlei human centric innovaties, met AI en IoT, die persoonlijke levens verbeteren. Met zelfrijdende auto's, gezichtsherkenning en gezondheidszorg. Ook in die tech for good blinkt Nederland, Philips voorop, uit. We spelen met Nederlandse innovaties mee op het hoogste mondiale podium en willen een verschil maken in de wereld. Dat is een grote markt, met veel startups die hier kunnen doorgroeien.”

Chief Scientific Officer professor Mark Post van Mosa Meat met de eerste 'Googleburger', gemaakt uit cellen van koeien.

Heb je een goed voorbeeld dat goed doet volgen?
,,Wel tien: de winnaars van de Academic Startup Competition. Die krijgen van het ministerie een reis naar Silicon Valley aangeboden. Mosa Meat bijvoorbeeld, dat na jaren onderzoek aan de Universiteit van Maastricht hamburgers maakt uit cellen van koeien, zonder dat je daar een beest van vlees en bloed voor moet laten groeien om te slachten. Sergey Brin, één van de oprichters van Google, zorgde voor het nodige startkapitaal en nu is het zaak het productieproces te laten groeien om binnen vier jaar de eerste producten in de markt te zetten. Daarom komen ze hier naartoe. Als consulaat gaan we zorgen voor een zachte landing en - eenmaal met beide benen op de grond - voor de juiste instructies en contacten in de VS.”