Catawiki-ceo Ravi Vora: 'Wereldwijd belangrijkste platform voor bijzondere objecten worden'

De vrienden van Ravi Vora hadden zo hun twijfels, schrijft Het Parool. Zou hij het wel uithouden in de kou? Was er wel Indiaas eten? En toen hij net met zijn gezin in Nederland was gearriveerd, zei zijn vrouw: 'Ravi, weet je wel zeker dat jij de juiste persoon bent voor deze klus?'

Tot 2015 woonden ze met hun dochter in Bangalore, de op twee na grootste stad van India. Vora stond al op de loonlijst bij Flipkart, de Indiase versie van Amazon, toen er nog maar negentig mensen werkten. Een paar jaar later waren dat er 44.000 en liep de omzet in de miljarden. De Vora’s hadden onder anderen een chauffeur, kok, schoonmaker en nanny in dienst. “We hoefden echt nooit zelf iets te doen,” zegt Vora. Daarna verhuisden ze naar Singapore, waar het leven duurder was. Maar toch: als hoofd marketing bij streamingdienst HOOQ – die de Netflix van Zuidoost-Azië moest worden – had Vora nog steeds een fancy auto en een fulltime-hulp in huis.

En toen kwam Nederland, waar hij aan de slag ging bij veilingsite Catawiki. Omdat hij gewend is om links te rijden, kocht hij maar een fiets in plaats van een auto. De hulp kwam net zoals bij de buren maar een uurtje in de week. En het vuilnis moest hij opeens zelf naar de ondergrondse container brengen.

Dus zijn vrouw zei: 'Ravi, kijk naar ons leven. Ik loop nu door de kou de Albert Heijn-tassen naar de tram te slepen. Catawiki heeft je in dienst genomen om het bedrijf te laten groeien, maar ik geloof echt dat ze een fout hebben gemaakt. Jij hebt niet eens de juiste groeistrategie voor je eigen carrière.' Via een webcam, vanuit zijn huis in Amstelveen, vertelt Vora (45) het verhaal met zichtbaar plezier.

Dat was bijna drie jaar geleden. Hoe bevalt Nederland jullie nu?

,,Dit is een samenleving voor doe-het-zelvers. Als je een probleem hebt, probeer je het eerst zelf op te lossen. In Azië is arbeid zo goedkoop dat je echt voor alles iemand belt. Voor 2 dollar per uur heb je iemand die het werk voor je doet. Dat betekent ook dat de verschillen tussen de haves en havenots groot zijn. Hier is de levensstandaard overal min of meer gelijk, zonder gigantische verschillen. Die gelijkheid bevalt mij wel. Langzaam, na een half jaar, begonnen we te beseffen dat dit ook een manier van leven is.”

Dacht u vroeger dat u ooit in Europa zou gaan werken?

,,Nee. Ik groeide op in een kleine stad in het noorden van India en had nooit kunnen vermoeden dat ik op een dag in Amstelveen zou zitten. Mijn kindertijd was... nou... mijn familie behoorde tot de lagere middenklasse in India. Mijn vader heeft zijn hele leven bij dezelfde bank gewerkt. Hij maakte daar lange dagen. Wij hadden een simpel leven.”

Wat waren uw verwachtingen?

,,Mijn ouders wilden, uiteraard, dat ik zou slagen in het leven. Of in ieder geval, dat ik het beter zou doen dan zij. Zo gaat dat in India. Mij werd al vroeg duidelijk gemaakt: werk hard, bemachtig een plek op de beste universiteit en probeer een goede baan te krijgen. Dat was de uitweg, de manier om verder te komen in de wereld. Een sport beoefenen of iets anders? Geen optie. Het werd niet eens overwogen. Waarom zou je dat doen? Er was maar één pad. Alleen proberen miljoenen kinderen in India dat pad te volgen. Die universiteit waar je naartoe wil? Daar willen 600.000 jongeren naartoe, dus je hebt de kansen tegen je. Het is extreem competitief.”

En het lukte u?

,,Ik was de beste leerling van mijn school. Maar zelfs toen kon ik niet de studie volgen die ik wilde. Het werd farmacie, maar gelukkig wel op een goede universiteit. Daarna volgde een postdoctorale opleiding in bedrijfskunde en management. Moest ik het weer opnemen tegen duizenden andere studenten. Maar het lukte, en op het einde van de studie vond de strijd opeens plaats tussen de grote bedrijven, die de beste studenten probeerden binnen te halen.”

Had u ook iets totaal anders kunnen worden?

,,In India is het idee dat als je geen ingenieur, advocaat of dokter wordt, je ook niet zal slagen in het leven. Een carrière in journalistiek of in de kunsten is niet iets waarvan de Indiase maatschappij vindt dat je moet aanmoedigen. Had ik een goede zanger kunnen zijn? Een muzikant? Een sporter? Ik heb geen idee. Ik heb gedaan wat ik behoorde te doen, en dat heb ik goed gedaan.”

De tekst gaat onder de foto van Vora verder

Maar was er iets dat u had willen doen?

,,Dat is een theoretische vraag. Om ergens goed in te worden moet je vroeg beginnen. Maar als ik een keuze had gehad, en ik er destijds aan had gedacht, was ik waarschijnlijk schrijver geworden. Ik hou van woorden, en van scenario’s schetsen. Het is leuk om mensen een verhaal in te trekken en ze enthousiast te maken. Dus voor mij had schrijven, of doceren, of iets academisch, misschien mijn passie kunnen zijn.”

Het is nooit te laat.

,,Maar het is niet dat ik niet geïnteresseerd ben in wat ik nu doe. Het is fascinerend hoe technologie alles om ons heen verandert. Ik hou echt van mijn werk.”

Dat werk is het leidinggeven aan veiling­site Catawiki, een bedrijf dat in 2008 in Assen werd opgericht door een stripverzamelaar en een programmeur. Het oorspronkelijke idee was om een online catalogus voor verzamelobjecten te maken, die op een Wikipedia-achtige manier werd bijgehouden door verzamelaars. Ook werd het mogelijk om verzamelobjecten via de site te veilen. Dat bleek een interessante markt.

Catawiki kan een kapitaalinjectie van 150 miljoen euro tegemoet zien

De afgelopen jaren is er 85 miljoen euro aan durfkapitaal geïnvesteerd in het bedrijf, waarna een snelle internationale groei volgde. Catawiki is actief in heel Europa en heeft naast kantoren in Assen en Amsterdam ook werknemers in Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje. In totaal werken er meer dan vijfhonderd mensen. Deze week werd bekend dat er een nieuwe, forse kapitaalinjectie komt: het Britse ­private-equityhuis Permira stopt 150 miljoen euro in het bedrijf.

Het idee van een online, Wikipedia-achtige catalogus is inmiddels losgelaten; het bedrijf richt zich alleen nog op het veilen van bijzondere objecten. Elke week worden er 65.000 objecten aangeboden in ruim twintig verschillende categorieën. Zo zijn er niet alleen postzegels, maar ook bijvoorbeeld horloges, oldtimers, edelstenen en kunst. De koper betaalt 9 procent commissie bovenop de waarde van het gekochte object, de verkoper moet 12,5 procent afdragen aan Catawiki. De site onderscheidt zich van sites als Marktplaats en eBay doordat alles wat er wordt geveild eerst wordt beoordeeld door een van de meer dan tweehonderd experts van Catawiki.

Is de naam Catawiki niet verwarrend?

,,Als marketingman snap ik die vraag. Begrijpen onze gebruikers wel wat Catawiki is, en wat we doen? We hebben net een nieuw logo en een totaal nieuwe look-and-feel. Aan die rebrand hebben we anderhalf jaar gewerkt en er zijn discussies geweest over de naam. Want ja, de naam Catawiki schept niet veel duidelijkheid. Maar uit onderzoek blijkt ook dat mensen er geen negatieve associatie bij hebben. En omdat in de afgelopen jaren ook miljoenen euro’s zijn besteed aan marketing van de naam Catawiki, maken we er het beste van. In landen waar we al langer actief zijn is Catawiki ook al een begrip geworden, dus daar gaan we mee door.”

Verzamelt u zelf ook iets?

,,Ik zou mezelf niet als een verzamelaar omschrijven, eerder als een gepassioneerde enthousiasteling. Modeltreinen en modelauto’s vind ik leuk. Ik ben altijd nieuwsgierig naar hoeveel details je in iets kleins kan stoppen, waardoor het toch tot leven komt. Ik heb er niet veel hoor. Drie of vier modelauto’s, en een paar treinen. Ik vind ze mooi, maar ik weet er voor de rest weinig van. Ik ben geen kenner.”

Vaak is de jacht op nieuwe spullen, op bijvoorbeeld rommelmarkten, juist leuk. Haalt Catawiki die avontuurlijke kant van het verzamelen niet weg?

,,Een object dat je na een lange, ingewikkelde zoektocht hebt gekregen, zal je waarschijnlijk meer waarderen. Dat klopt. Maar doordat wij het makkelijk maken, vind je ook objecten die je anders nooit zou vinden. Bij Catawiki draait het eigenlijk om drie zaken. De eerste is betrouwbaarheid. Onze experts stellen de veilingen samen, zodat je weet dat de beschrijvingen van wat je koopt, helemaal kloppen. De betalingen zijn veilig. Daarna moeten we toegankelijk zijn. Iedereen kan meedoen, bieden start vanaf 1 euro. En je vindt de verhalen achter de objecten. Als je een oude munt koopt, koop je niet alleen een munt, maar ook een onderdeel van de geschiedenis. Dat is iets waar we nog wel beter in zouden kunnen worden. Om dat verhaal achter de objecten te vertellen, zodat je ook weet dat je echt iets bijzonders koopt.”

Bieden is dan vanaf 1 euro, maar vaak is er een minimumprijs. In vergelijking met een kringloopwinkel of Marktplaats is het lastig om echt een goede deal te krijgen.

,,Minder dan 50 procent van de objecten op Catawiki heeft een minimumprijs, de rest van de kavels wordt gewoon gewonnen door het hoogste bod. Dus het is echt nog mogelijk om een koopje te vinden. Maar we worden steeds populairder. Iedere maand trekken we 10 miljoen unieke bezoekers. Als veel mensen interesse hebben in hetzelfde object, wordt het inderdaad lastig om de prijs laag te houden.”

Wat vindt u zo leuk aan uw werk?

,,Het is het puzzelen. Al toen ik jong was maakte ik sudoku’s en kruiswoordpuzzels. Een bedrijf opbouwen is vergelijkbaar met het oplossen van een puzzel. Je moet zorgen dat alle onderdelen naadloos op elkaar aansluiten.”

Wat is de puzzel voor Catawiki?

,,Toen er in 2015 flink werd geïnvesteerd in de groei van Catawiki, pasten de puzzelstukjes nog niet. Niemand had ook een idee wat eigenlijk het grote plaatje was. Het is inmiddels duidelijk geworden wat we doen, wie onze klant is, wat we aanbieden, waar we goed en minder goed in zijn. We hebben het nu door, en willen zorgen dat we in West- en Zuid-Europa een vaste voet aan de grond krijgen. Er is nog heel veel ruimte voor groei.”

Die groei kost wel wat. In de afgelopen vijf jaar heeft Catawiki 66 miljoen euro verlies geleden.

,,Maar de afgelopen twaalf maanden zijn we elke maand winstgevend geweest. Dus we kunnen nu stellen dat Catawiki een winstgevend bedrijf is. Het is een boude stelling, maar ik denk ook niet dat we ooit nog rode cijfers gaan schrijven, tenzij er bijvoorbeeld een uitzonderlijk grote recessie komt. We weten inmiddels namelijk precies wat we met ons geld moeten doen om te groeien. Zo hebben we ons de afgelopen twee jaar gefocust op de Italiaanse en Franse markt. Daar groeien we nu met 80 tot 100 procent. Hierna pakken we weer een ander land. Zo wordt het een cyclus: als we geld hebben, investeren we het op de juiste plek, groeien we en creëren we meer geld. We hebben de puzzel opgelost.”

En nu wordt er dus opnieuw 150 miljoen geïnvesteerd.

,,Ja, dat is goed nieuws. Het is een bevestiging dat we op de goede weg zitten. De toekomst ziet er goed uit als mensen het vertrouwen hebben om zo veel geld te investeren.”

Was het geld hard nodig?

,,Nee. Het grootste deel gaat naar de bestaande investeerders en werknemers die hun belang in het bedrijf voor een deel verzilveren, slechts een klein deel komt als extra cash in het bedrijf. Met het geld kunnen we wel een beetje agressiever zijn in ons uitbreidingsplan.”

Wat wilt u bereiken met Catawiki?

,,We liggen op dit moment op koers om dit jaar voor zo’n 400 tot 450 miljoen euro aan producten te veilen. Het doel is om dat in de komende twee of drie jaar naar een miljard euro te krijgen. Op de lange termijn willen we actief worden in Azië en Noord-Amerika. Catawiki moet wereldwijd het belangrijkste platform voor bijzondere objecten worden.”

De tekst gaat onder de foto van Vora verder

En ondertussen wel winstgevend blijven?

,,Ja, die winstgevendheid laten we niet meer los. We groeien met een snelheid van 30 tot 35 procent per jaar, en sinds de uitbraak van Covid-19 zelfs met 45 procent. Een paar jaar geleden zouden investeerders tegen een bedrijf als ons zeggen: waarom groeien jullie slechts met 30 procent? De rest groeit met 70 tot 80 procent. Het draaide alleen om de groei, niet om het resultaat. Iedereen keek naar succesverhalen zoals Amazon, dat jarenlang verliesgevend was voordat het een biljoenenbedrijf werd, en niet naar de bedrijven die hetzelfde pad volgden maar flopten. Nu merk je dat er een mentaliteitsverandering in de techsector is. Wij hebben in 2018 op de rem getrapt en kosten bespaard, om naar een meer duurzame groei te gaan.”

Is het voor Catawiki belangrijk om een basis in Amsterdam te hebben?

,,We zijn een Nederlands bedrijf en ik zie geen reden om Nederland ooit te verlaten. Ik denk ook dat Amsterdam uitstekende vooruitzichten heeft om een Europese techhub te worden.”

Hoe bedoelt u?

,,Silicon Valley is gebeurd, de techboom in Azië is gebeurd, en ik denk dat Europa nu aan de beurt is. Welke stad wordt de belangrijkste speler? Het zal gaan tussen Amsterdam, Londen, Parijs of Madrid misschien. Dat iedereen hier Engels spreekt helpt. Kapitaal en een markt zijn ook beschikbaar, en het is ongelooflijk hoe toegankelijk alles is. Je bent in Amsterdam overal binnen een half uur. Er is geen reden dat Amsterdam geen mondiale techhub kan worden, en we moeten zorgen dat dat gebeurt.”

Waarom is dat goed voor Amsterdam?

,,De toekomst is technologie. Dat neemt nu al veel delen uit ons leven over, en je weet niet wat er achter de horizon nog allemaal aan zit te komen. In die wereld wil je een rol spelen, zeker als je alle ingrediënten in huis hebt om dat te kunnen doen.”

Voelt u zich hier thuis?

,,We woonden eerst in een gehuurd appartement in Zuid, maar begin dit jaar hebben we in Amstelveen een huis gekocht. Ik voel me hier nu meer geworteld. Het is ook echt een gezinswoning, met een tuin. Ik heb altijd in appartementen gewoond, dus dat is een nieuwe ervaring voor ons.”

En Amstelveen heeft een levendige Indiase gemeenschap.

,,Dat is een van de redenen dat we zijn verhuisd. In Azië is het leven anders, veel socialer. Als je daar in een appartementencomplex woont, vorm je automatisch een gemeenschap. Hier moet je echt je best doen om een sociale cirkel op te bouwen. Als ik aan het werk ben en mijn dochter naar school is, zit mijn vrouw thuis. In Amstelveen is het voor haar veel leuker. Er zijn veel mensen die dezelfde taal spreken en in het stadshart kun je masalachai drinken. Er zijn zelfs een paar Indiase supermarkten en er is een Diwali festival.

Dus u voelt zich thuis?

,,Ja, op dit moment wel. Maar ik weet ook dat we hier niet voor altijd zullen blijven. Mijn dochter is 15 en moet nog drie jaar naar school. Daarna gaat ze naar de universiteit, een mijlpaal in ons leven. Maar waar gaat ze studeren? Europa, Groot-Brittannië, Verenigde Staten, India, Singapore? We weten het nog niet, maar we willen in elk geval geen grote afstand hebben tussen haar en ons.”

Vertelt u uw dochter hetzelfde als uw ouders u vertelden?

,,Daar heb ik gefaald. Mijn dochter heeft niet hetzelfde niveau van discipline en de focus die ik had, toen ik klein was. Voor haar is veel vanzelfsprekend. Ze heeft een laptop, en als ze een nieuwe fiets nodig heeft, geven we haar die. Ze mist die hunkering. Maar ze werkt wel hard, dat verandert niet. De avond voor een examen werkt ze tot laat, en de volgende ochtend staat ze weer vroeg op. Ze haalt ook goede cijfers. Maar als het een keer niet zo goed is, voelt ze zich niet zo slecht als ik me vroeger voelde als ik niet bij de beste hoorde.”

Dat lijkt me iets positiefs.

,,Ja, want aan de andere kant heeft zij de mogelijkheid haar interessegebieden te verkennen. Technologie is de toekomst, dus ik probeerde haar de kant van de techniek op te duwen. Ze heeft het geprobeerd, maar ze zei na twee jaar: ‘Nee, dit is het niet voor mij.’ Dat is oké, dat is prima, we proberen iets anders. Ze maakt haar keuzes terwijl ze opgroeit. Als ik dat tegen mijn ouders had gezegd, hadden ze me als een mislukkeling gezien en het huis uitgezet. Maar als mijn dochter schrijver wil worden, bijvoorbeeld, is er niets dat haar in de weg zal staan.”