Dolf Kos: 'Ondernemers zitten vaak gevangen in cirkel van vertrouwen'

Er kleeft een vorm van optimisme aan het ondernemerschap. Als zakenman begin je een bedrijf omdat je er zin in hebt. Je wilt groeicijfers zien. Een winst onder de nullijn is een scenario waar niemand rekening mee wil houden. Tot nu toe dan. De coronacrisis heeft veel ondernemers immers geconfronteerd met de harde realiteit dat je bedrijf langs de afgrond kan scheren. Of er zelfs in kan vallen. ,,De belangrijkste les van nu is dat je niet in de koplampen moet blijven staren, maar in actie moet komen”, zegt Dolf Kos.

Kos zouden we 'autoriteit' kunnen noemen als het aankomt op het overwinnen van tegenslagen. Lang verhaal kort: de ondernemer was ooit eigenaar van bedrijfsuitjesaanbieder Traffic Control. De zaken gingen top. Tot de kredietcrisis in 2008. Bedrijven zetten hun uitjes massaal on hold. De organiserende bedrijfsuitjesbranche ging hard onderuit.

Ook Traffic Control werd stevig geraakt en uiteindelijk kon Kos niet voorkomen dat zijn bedrijf failliet ging. Nu is hij eigenaar van Sales Marketing Group, een partnernetwerk van zelfstandige ondernemers die andere ondernemers met raad en daad terzijde staan. Kos wordt bovendien gekend als auteur van het boek From Hero to Zero, een managementboek dat bol staat van de ondernemerstips.

'Ondernemers zitten vaak gevangen in cirkel van vertrouwen'

De actualiteit van vandaag is dat de coronacrisis diepe wonden slaat in het ondernemerslandschap. Probeer maar eens op te boksen tegen overheidsmaatregelen die je café of restaurant op slot gooien. Daar is toch geen kruid tegen gewassen? Nou, reageert Kos, het is maar hoe je daar als ondernemer in staat. Een vorm van optimisme is zeker niet verkeerd, maar dat kan ook tegen je keren. ,,Ondernemers zitten vaak gevangen in een cirkel van vertrouwen. Je hoopt dat de ellende wel meevalt. Dat de crisis snel overwaait. En toch: dat is zeker niet altijd het geval. Ook ik heb dat als ondernemer ervaren. Je zet alle zeilen bij om overeind te blijven, maar je overziet onvoldoende wat de impact van een crisis kan zijn.”

Cirkel van vertrouwen. Mooie beeldspraak. De vraag die zich daarbij natuurlijk ook aandient: hoe doorbreek je die apathie? En daarmee hebben we tevens het staren in de koplampen te pakken.

,,Besef dat de realiteit van gisteren vandaag niet meer bestaat. Flexibiliteit is een belangrijk ankerpunt wat dat betreft. In deze tweede coronagolf zie je dat cafés en restaurants snel weten te schakelen naar afhaal- en bezorgservices. Dat is een belangrijke les die ze van de eerste golf hebben geleerd. Die wendbaarheid zit er dus wel in. Kom in actie, blijf niet vastgevroren op dezelfde plek zitten.”

'Blijf variabel. Veranker je niet aan langlopende kosten'

Eigenlijk is deze ‘wendbaarheids-les’ een aandachtspunt die tot het standaard instrumentarium moet behoren, vindt Kos. Dat is bovendien een les die hij van zijn eigen faillissement heeft geleerd. ,,Blijf variabel. Veranker je niet aan langlopende kosten. Dat doe ik nu ook met de Sales Marketing Group. Ik ben veel meer met freelancers gaan werken. Dat maakt je als organisatie stukken wendbaarder in het beheren van uitgaven. Personeelskosten maken daar een belangrijk deel van uit, maar dat geldt net zo goed voor activa. Waarom bedrijfsgoederen kopen als je ze ook kunt leasen?”

En als het dan tegen zit, zoals nu in deze coronacrisis, dan kun je als ondernemer direct snijden in de uitgaven. ,,Grijp hard in. Misschien wel harder dan je lief is. Wegsaneren van kosten, is superbelangrijk om overeind te blijven.”

Bestaande klantrelaties kunnen meer van betekenis zijn dan je verwacht

Dat kan Kos nu wel opgooien, maar wat je daar tegenin kan brengen, is dat bedrijven nooit kampioen zijn geworden omdat ze zo goed konden saneren. Nee, klopt, reageert hij, want een andere belangrijke les die je nu ter harte moet nemen, is dat je bestaande klantrelaties van meer betekenis kunnen zijn dan je verwacht.

,,Je moet niet stilstaan bij wat er niet is, je moet speuren naar nieuwe kansen. De afhaal- en bezorgdiensten van de horeca zijn een mooie eerste stap, maar misschien moet je beter onderzoek doen naar de samenstelling van je klantenbestand. Ik noem maar wat: veel mensen werken tegenwoordig thuis. Voor een restaurant is het een idee om een afspraak te maken met bedrijven dat medewerkers worden verrast met een heerlijke gezinsmaaltijd voor thuis. Iedereen happy. Het restaurant pakt extra omzet, de werkgever en werknemer voelen zich beloond door hun inspanningen.”

Creativiteit is een belangrijke eigenschap om te speuren naar nieuwe kansen. Misschien moet je ook constateren dat niet iedere ondernemer dat in huis heeft. Tal van succesvolle bedrijven zijn gestart door mensen met een bepaalde vakkennis. Die weten bijvoorbeeld veel van groenonderhoud of van online marketing, maar niet per se van ondernemerschap.

,,Dat maakt deze coronaperiode pijnlijk duidelijk. Je hebt mensen die op de zaak passen. En je hebt ondernemers die elke kans aangrijpen om hun bedrijf te laten groeien. Ik heb weleens iemand horen zeggen: ‘Iedereen wil innoveren, maar niemand wil veranderen’. Daar zit wel een kern van waarheid in. Veel mensen vinden het doodeng om te veranderen, terwijl de echte ondernemers er niet voor terugdeinzen om een nieuwe afslag te nemen.”

'Probeer niet in je eentje het gevecht aan te gaan'

Tot slot dan: moeten we ons neerleggen bij de constatering dat veel mensen bang zijn om te veranderen? Of kan die aanname kantelen? Wat ondernemers in ieder geval hebben te doen, reageert Kos, is te beseffen dat ze er in principe niet alleen voor staan. Eigenlijk is het ook wel logisch dat Kos dat zegt, want hij is niet alleen directeur van de Sales Marketing Group, hij doet ook de marketing voor samenwerkingsplatform NLgroeit.

,,Als je onderaan de berg staat, dan kun je best hulp gebruiken van iemand die al bovenop de berg is. Dat zijn ondernemers die zeggen: ‘Joh, als je nou die en die U-bocht neemt, dan is de weg naar de top een stuk gemakkelijker’. Probeer niet in je eentje het gevecht aan te gaan. Er bestaan tal van hulpgevende instanties die je als ondernemer kunnen steunen. Zo helpt NLgroeit ondernemers gratis aan een mentor-collega-ondernemer. Want het is immers wel zo: ondernemers luisteren het liefst naar ondernemers.”