Familiebedrijf Van Oord (2 miljard omzet) groeit dankzij visionaire zet

Van Oord is een van de succesvolste Nederlandse ondernemingen van dit moment, terwijl ze opereert in een sector die het juist moeilijk heeft. Bij het ene na het andere offshorebedrijf vallen massaontslagen. Niet bij Van Oord. ,,De crisis is niet aan ons voorbij gegaan'', zegt de 56-jarige topman. ,,We hebben geluk gehad. Ook wij hebben afscheid genomen van mensen en onze organisatie aangepast, maar het kon grotendeels via natuurlijk verloop en we hebben veel mensen overgeplaatst naar de snelgroeiende winddivisie.''

Windmolens

Van Oord was in 2002 één van de eerste bedrijven die toekomst zag in de bouw van windmolens op zee. De maritiem aannemer - de term baggeraar dekt de lading niet meer, vinden ze bij het bedrijf - plukt daar nu de vruchten van.

Vierde generatie

Een schilderij van het Nederlandse offshore-windmolenpark Luchterduinen hangt prominent in de werkkamer van Pieter van Oord. Het hoofdkantoor in Rotterdam, pal naast de A16 en de Nieuwe Maas, biedt uitzicht op een rood lint van achterlichten op de Van Brienenoordbrug. De avondspits is in volle gang. Pieter van Oord gaat nog niet naar huis. Hij heeft een lange dag vol afspraken - ook omdat de vader van vier kinderen rond de feestdagen een paar dagen met zijn gezin wil doorbrengen. Hij beent binnen. Lang, lichtblauw overhemd en geen stropdas. De secretaresse schuift een notitie onder zijn neus, terwijl hij zich in zijn stoel zet.

Pieter van Oord is de vierde generatie aan het roer van het familiebedrijf sinds Werkendammer Govert van Oord in 1868 een handel in griendhout begon. Het bedrijf telt nu 5.000 medewerkers en heeft wereldwijd vestigingen in meer dan twintig landen. De omzet schommelt rond de 2 miljard euro.

Achternaam

Hij studeerde economie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en ging daarna aan de slag bij tankopslagbedrijf Van Ommeren - het huidige Vopak - in de Rotterdamse haven, voordat hij het familiebedrijf binnenstapte. Daar werkte hij veertien jaar bij verschillende afdelingen, van juridische zaken ('Ik heb dagenlang contracten moeten doorspitten om te snappen hoe ze in elkaar steken') tot de dagelijkse leiding in Dubai. Dat wil niet zeggen dat hij voorbestemd was om topman te worden, zegt hij. ,,Het hebben van de achternaam Van Oord is niet genoeg. Ik heb op elke functie moeten solliciteren. De familie moet ervan overtuigd zijn dat het bedrijf met jou het beste af is.''

Megalomane projecten

De familie, dat zijn meer dan honderd nazaten van Govert van Oord die gezamenlijk de koers van het bedrijf bepalen. Zoveel inspraak werkt allesbehalve verlammend, zo is de afgelopen decennia gebleken. Van Oord combineert het imago van een degelijk, van oorsprong gereformeerd, familiebedrijf met megalomane projecten als de bouw van eilanden in de vorm van palmbomen voor de kust van het golfstaatje Dubai. ,,We staan nu eenmaal altijd open voor nieuwe plannen. Waarom zou je zo'n sjeik meteen voor gek verklaren? Hij had een plan. Wij konden het realiseren.''

Betere wereld

In de jaren dat Van Oord druk was voor de kust van het emiraat en de aanleg van de Tweede Maasvlakte lonkte, zette het bedrijf ook de eerste stappen in de bouw van windmolens. Om dezelfde reden als ze de baggerprojecten in de emiraten aangreep, blikt Van Oord terug. ,,Omdat we graag ondernemen.''

Dat heeft er juist mee te maken dat Van Oord een familiebedrijf is, zegt hij. ,,We hebben geen aandeelhouders die direct naar hun dividend kijken. Winst maken is geen doel op zich.'' Van Oord wijst op de missie en de visie van Van Oord, waarin geld helemaal niet ter sprake komt. Die gaan over ondernemerschap en 'bijdragen aan een betere wereld'.

,,De noodzaak om windparken op zee te bouwen was er toentertijd niet vanuit bedrijfseconomisch oogpunt en het milieu stond nog niet zo hoog op de politieke agenda's als nu'', blikt Van Oord terug. ,,Het leek ons hartstikke mooi om een bijdrage te leveren aan de klimaatproblematiek op de wereld. We vonden het leuk. Het kon wat worden op termijn.''

Niet te doen

Nu geldt het als een visionaire stap. ,,We zijn ook ondernemingen begonnen die geen succes werden. Zo zagen we toekomst in een drijvende getijdenstroomcentrale. Daar is serieus naar gekeken. Het blijkt niet te doen. Met wind hebben we geluk gehad.''

Groei

Windmolens zijn in korte tijd uitgegroeid tot een belangrijke industrie in de Rotterdamse haven. Op de Tweede Maasvlakte, aangelegd voor containeroverslagbedrijven en biochemie, is een fabriek van het bedrijf Sif gebouwd voor de fabricage. Vanaf daar varen speciale schepen de palen naar hun bestemming op zee. Een ervan is Van Oords Aeolus, gebouwd in 2014. Dat schip moest in 2016 alweer naar de werf omdat de molens te groot werden. De ontwikkeling gaat hard, zegt Van Oord. ,,Binnen twintig jaar zullen windparken op zee in Noordwest-Europa de belangrijkste leveranciers van energie zijn.''

Tegelijkertijd zegt hij de olie- en gasdivisies van het bedrijf nog lang niet te willen afschrijven. ,,De fossiele brandstoffen blijven belangrijk. Maar de groei zit in wind.''