How-to Groei
Groei-expert Gerhard te Velde: tien tips om nee te leren zeggen
In de serie Geloof in je Zaak deelt Gerhard te Velde inzichten uit de psychologie van succesvol ondernemen. Want succes begint tussen je oren. In deze blog gaat de groeiexpert en ondernemer in op de kracht van nee zeggen.
Laatste update: 12 januari 2021 17:47

Als ondernemer wil je vrij zijn. Zelf keuzes maken en mooie dingen doen. De realiteit is vaak anders: je bent druk met van alles, maar er komt minder uit je handen dan je wilt. Als je dit herkent, dan mag je jezelf gaan bevrijden uit Het Moeras van Teveel. Door jezelf te trainen om vaker 'nee' te zeggen. Zodat jij kunt werken aan wat écht belangrijk is voor jou. Want alleen jij bepaalt hoe je ideale werkweek en leven eruit ziet, niemand anders.
Ja zeggen is opwindend
Ondernemen is ja-zeggen. Ja tegen kansen, ja tegen avontuur. Ja tegen veelbelovende klanten en mooie samenwerkingen. Ja tegen spannende projecten en de kans iets nieuws te doen. Je wilt je creatieve ei kwijt en de wereld een beetje mooier maken. Daarom zeg je vaak ja, want het voelt zo groots en opwindend.
Maar… voordat je het weet zeg je ja tegen alles:
- Ja tegen elke kans die voorbij komt;
- Ja tegen nieuwe klanten;
- Ja tegen kopjes koffie met onbekenden, die nergens toe leiden;
- Ja tegen een veelbelovend business-idee waar je eigenlijk geen tijd voor hebt;
- Ja tegen het oplossen van problemen van anderen.
- Met als gevolg:
- Te veel projecten;
- Te veel producten en diensten;
- Te veel klanten;
- Te veel verantwoordelijkheden;
- Te veel uren werken;
- Te veel verschillende activiteiten, zonder écht succes.
Lees ook: Deze ondernemersboeken moet je (ook) in 2021 willen lezen
1. Het Moeras van Teveel
De som van al die ja's is een automatisch nee tegen jouw eigen vrijheid. Je houdt namelijk zelf geen tijd meer over. Je belandt in het Moeras van Teveel.
Het is gezellig druk in dit moeras, je bent niet de enige ondernemer die daar rondzwemt. Niets komt af, je hobbelt achter de feiten aan en werkt veel te hard voor veel te weinig. Je komt niet na wat je belooft en je aandacht is versnipperd. Misschien nog wel het ergste: de balans tussen werk en privé is zoek. Je partner klaagt dat je ’s avonds alwéér achter je laptop zit.
Als je 'nee' zeggen lastig vindt, begin dan met 'misschien'. Of zeg als iemand een voorstel doet standaard: ,,Ik denk er nog even over na." Niet alleen begrijpt iedereen dit antwoord, het komt ook professioneel over. Ondertussen win je tijd. Je stelt simpelweg je beslissing uit, zodat je een betere afweging kunt maken. Als het idee goed is, dan zal het terugkomen. Als het terug blijft komen omdat het écht goed is, dan kun je alsnog 'ja' zeggen.
Vind je nee zeggen tegen jezelf, en al je nieuwe ideeën, het lastigst? Leg dan in je to-do-systeem een ‘ooit-misschien-lijstje’ aan van projecten die je ooit nog eens hoopt op te pakken.
2. Gebruik standaardzinnen
Hoe vaak wordt jij maandelijks benaderd voor het drinken van een (online) kop koffie? Of voor zaken waar je eigenlijk liever niet je aandacht aan besteedt?
Bedenk een aantal standaardzinnen om kansen en mogelijkheden af te wijzen. Als je benaderd wordt voor een kop koffie kun je bijvoorbeeld zeggen: ,,Mijn agenda laat het op dit moment niet toe om een afspraak te plannen." Of: ,,Ik zou het graag doen, maar op dit moment kan ik hier helaas geen tijd voor maken." Dit zijn duidelijke en respectvolle zinnen waarmee je grenzen stelt, zonder iemand te beledigen.
3. Pas op voor ‘even’
Alles waar je ‘even’ voor zegt, duurt altijd langer dan je denkt. Nog even iets uitprinten, even langs het postkantoor, even een offerte maken, of even dat nieuwsbericht op je website zetten. Je weet zelf donders goed dat dit soort dingen altijd langer duren dan je dacht.
Ben jij een even-aar? Bewaak je grens door op de momenten dat je weer een 'even' op voelt komen, gewoon even stil te zijn in een gesprek. Door tot tien te tellen en je neiging te onderdrukken. Het helpt!
,,Leg een shitlist aan van dingen die je niet meer wilt in je bedrijf en hang deze op in je werkkamer of op de wc"
4. Ga van onbewust naar bewust
Wat is jouw focus? Is dit een gevoel, of een plan die je via strategisch gekozen stappen tot uitvoer brengt? Het is belangrijk dat je bewust jouw focus kiest, anders wordt deze voor jou gekozen. Door alles gewoonweg op je af te laten komen, zeg je onbewust overal ja tegen. Door je bewust te zijn van je keuzevrijheid, neem je het heft in eigen hand en vergroot je jouw werkgeluk.
5. Kijk terug
Welke ja-beslissingen heb je gemaakt die eigenlijk een 'nee' hadden moeten zijn? Maak eens een lijstje en schrijf dan op wat het je heeft gekost. Hoeveel tijd is eraan verloren gegaan? Wat heb je er voor moeten opofferen? Wat had je ook kunnen doen met die tijd?
6. Maak een plan
Als je geen eigen plan hebt, dan word je onderdeel van andermans plannen. Zo werkt het nu eenmaal. Daarom is het zo belangrijk te weten wat je écht wilt, zodat je precies weet waar je ja en nee op moet zeggen. Zorg daarom dat je regelmatig tijd vrijmaakt om je doelen op te schrijven. Doe dat op jaarbasis, per kwartaal, per week en per dag. Tegen alles dat niet bijdraagt aan je doelen zeg je nee.
7. Volg je gevoel
Wat helpt om doelen te stellen, is zowel nadenken als je gevoel volgen. Ik heb heel wat keren ja gezegd tegen iets, terwijl ik nee voelde, bijvoorbeeld bij het aannemen van medewerkers. Maar ook bij een nieuw project waarvan ik eigenlijk wel wist dat ik er de tijd niet voor had. Door mijn gevoel te negeren, creëerde ik een rem op mijn eigen succes. Zelfsabotage heet dat. Waarin saboteer jij jezelf?
Lees ook: WVDB One: voor ondernemers die willen focussen op … ondernemen
8. Ruim je agenda op
Ruim regelmatig je agenda op. Streep afspraken die je eigenlijk niet (meer) wilt weg. Leg eventueel een shitlist aan van dingen die je niet meer wilt in je bedrijf en hang deze op in je werkkamer, of op de wc. Hoe je het ook aanpakt, door op te schrijven wat je wilt lozen word je bewuster van wat je wél en wat je níet wilt.
9. Gun jezelf speelruimte
Een dieet is gemakkelijker vol te houden als je af en toe mag zondigen. Zo werkt het ook met je tijd. Sta jezelf een speelproject toe en baken dit project af. Zo kun je jouw creatieve ei kwijt, zonder dat het al je tijd opzuigt en zonder dat jij verzuipt in het moeras van nieuwe plannen, projecten en bonte avonturen.
10. Doe het niet alleen
Weet je dat het volhouden van goede voornemens het beste lukt als je ze deelt met anderen? Hetzelfde geldt voor vaker nee zeggen. Deel met anderen dat je jezelf momenteel traint in nee zeggen. Door een commitment uit te spreken, kunnen anderen je helpen je aan je voornemen houden.
Wie houdt jou momenteel scherp? Heb je al een businesscoach of ben je lid van een mastermind? Works like a charm namelijk: andere ondernemers die je een spiegel voorhouden. Zo word het ook gemakkelijker om nee te zeggen.
Reageren?
Heb je zelf tips, inzichten en ideeën om focus te houden? Of wil je jouw persoonlijke verhaal met ons delen? Voeg me toe op LinkedIn en laat een bericht achter.
Gerhard te Velde
Businesscoach/groeiexpert
Gerhard te Velde is businesscoach, groeiexpert en podcastmaker. Hij heeft twee bedrijven: Eager People en Groeivoer. Eager People - for a better Workplace helpt organisaties in heel Nederland bij het verbeteren van de werkomgeving. Groeivoer ondersteunt ondernemers bij persoonlijke en bedrijfsgroei door middel van webinars, de Groeiclub voor Ondernemers, het Vliegende Start Programma en het Gas-op-Groeiprogramma.
Gerhard schrijft tweewekelijks een expertblog op De Ondernemer en presenteert de podcast Geloof in je Zaak, vanaf januari op deze website te beluisteren.