LiGA-tussendoortjes al bijna eeuw wereldberoemd in Nederland

Als de bel voor het speelkwartier klonk, nam Jan Willem Balk net als de meeste andere kinderen in zijn klas een LiGA mee naar buiten. Er zaten weliswaar twee koekjes in het cellofaan, hij moest het met eentje doen. Zuinigheid met vlijt, zo moet zijn moeder hebben gedacht, bouwt huizen als kastelen. Vlijt kon ook Jan Willem niet worden ontzegd: begonnen als vertegenwoordiger van LU-koekjes in Oost-Nederland, nu is hij bij Mondelēz International algemeen directeur voor de Benelux. Mondelēz is producent van LiGA.

Laat in het buitenland de naam LiGA vallen, dan kijkt iedereen je verwonderd aan. ,,Net als drop is het een typisch Nederlands product”, zegt Balk (51), wiens opa bakker was, tegen het BN DeStem. ,,De naamsbekendheid is enorm groot. Nagenoeg iedereen is wel met de MilkBreak of Evergreen van LiGA opgegroeid.”

Daarbij helpt de historie ook een handje: al vanaf 1923 is het op de markt. Te danken aan een samenwerkingsverband – een liga dus - tussen enkele industriële bakkerijen in Bergen op Zoom. Later verkaste de productie naar Roosendaal, daarna Dordrecht. In 2002 kwamen de productielijnen in het Belgische Herentals terecht. Daar, bij de op twee na grootste koekjesproducent van het westelijk halfrond, rolden vorig jaar een slordige 27 miljoen LiGA-producten van de band.

Ter vergelijking: Mondelēz International, een voedselconglomeraat van zo’n 80.000 medewerkers waarvan honderd in Oosterhout, haalde in 2020 een omzet van bijna 27 miljard dollar. Het aandeel van LiGA was dus maar klein. Je zou denken: aandeelhouders dringen erop aan om die divisie van de hand te doen om de focus te leggen op producten die nog beter renderen.

Dat zal niet gebeuren, zegt Balk, die in Zetten woont. ,,LiGA is een kroonjuweel in ons voedingsassortiment. Dat zie je ook terug in de investeringen om onze producten nog beter maken, nieuwe te introduceren. Zo willen we een levenslange relatie aangaan met de consument.”

Komt nog bij: ,,De koekjesbranche heeft vooral een nationaal karakter. Wij zijn gek op Bastogne koeken. Die kennen ze in Frankrijk niet, daar staan de mariakaakjes op één.”

Kwam in 1923 LiGA op de markt als kindervoeding, anno 2021 is de keuze uitgebreid. Van baby tot volwassene: ze komen in de schappen van de supermarkten allemaal aan hun trekken. Van Vitalu, een brood vervangende cracker – ,,Gebruik ik bij mijn ontbijt” – tot Evergreen, in 1979 geïntroduceerd – ,,Gaat met mij overal mee naar toe, tot aan de cacaoplantages in Afrika”.

Tussendoortjes met nog te veel suiker

Mooi, zo veel keuze. Toch is er kritiek. Er zitten te veel suikers In tussendoortjes, zegt de Consumentenbond. Zo ook in de meeste LiGA-producten, al springt de Evergreen er in positieve zin uit. Volgens de Nutri-Score, een onafhankelijk voedingslogo waarmee je in een oogopslag kunt zien of een product gezonder is dan gelijksoortige producten, komt dat tussendoortje uit op een B.

Wat gezondheidsorganisaties nog liever zien: de samenstelling veranderen, zodat de claims op de verpakking – ‘natuurlijk, lekker en gezond’ - de waarheid vertellen. Balk: ,,Onze verpakkingen vertellen de waarheid. Alle claims moet kloppen, anders komen ze er niet op. We informeren hierbij de consument, zodat die een juiste beslissing kan maken.”

De tekst gaat onder de foto verder. In menig broodtrommeltje gaat al decennia lang een LiGA-koek mee.

Consument heeft recht om zelf te beschikken

Mondelēz International, tevens producent van Milka en Côte d’Or, is niet helemaal ongevoelig voor de kritiek. Balk: ,,Tegenwoordig is er heel veel aandacht voor gezond leven. Voeding speelt daarin een essentiële rol. Daarop anticiperen wij. Zo heeft de Evergreen Crunchy 30 procent minder suiker. Onze producten bevatten meer vezels, minder suiker. Tegelijkertijd is er een moreel spanningsveld. In koeken zitten suikers en vetten, daar ontkom je niet aan. Want, zo verwacht de consument, een koek is lekker. Komt nog iets anders bij: een consument heeft zelfbeschikkingsrecht. Als die zich graag tussendoortje wil verwennen, moet dat kunnen.”

Met Harmony-handvest telen boeren duurzamer tarwe

Duurzaam produceren is anno 2021 een toverwoord. Mondelēz International sorteerde daar tien jaar geleden al op voor met het Harmony-handvest voor tarwe, het belangrijkste ingrediënt voor het bakken van koekjes. ,,1700 Europese landbouwers doen daaraan mee, dat is ongeveer driekwart van de tarwe die we afnemen. Volgend jaar moet dat honderd procent zijn.”

Wat is er zo duurzaam? ,,De boeren telen tarwe volgens duurzame landbouwpraktijken die bijvoorbeeld het grondwater en de grond zelf beschermen of de uitstoot van broeikasgassen verminderen. Ook beplanten de boeren drie tot vier procent van hun akkers voor bloemen. Dat is goed voor de lokale biodiversiteit.”