Waarom deze Waalwijkse autokoning klaar is voor het buitenland

In de agenda van Eric Berkhof (54), de man die van het bedrijfje Van Mossel een internationaal opererend en wijdvertakt autoconcern maakte, staat eind juni een kruis. Dan moet zo'n beetje de laatste overname van een Nederlands autobedrijf zijn beslag krijgen.

Hoogstwaarschijnlijk zijn dan de handtekeningen onder het koopcontract van een autodealer in Noord-Holland nog nat. Die van de koop van Rogam, de in Rotterdam gevestigde dealer van Mercedes Benz, zijn dan al opgedroogd. Deze contracten werden onlangs getekend. Het was de zoveelste overname van het in Waalwijk gevestigde autoconcern.

72 vestigingen

Van Mossel Automotive Groep is vooral de laatste vijf jaar flink uitgedijd. Met het beursgenoteerde Stern wisselt het regelmatig van toppositie als grootste dealerholding van Nederland. Van Mossel heeft nu 72 vestigingen in Nederland, België en Duitsland. Het concern heeft 1.700 medewerkers en een omzet van 1,25 miljard euro.

Naast zestig dealervestigingen beschikt Van Mossel ook over een keten van achttien schadebedrijven, diverse leasemaatschappijen, verkoopt het tweedehandsauto's en is het actief in verzekeringen, financiering en verhuur.

Klaar met Nederland

Van Mossel wil de merken Fiat, Jeep, Hyundai en Mitsubishi nog aan het huidig portfolio toevoegen. Het concern is in vergaande onderhandeling over de overname van diverse autobedrijven in Noord-Holland, Friesland en Groningen. En dan is het Waalwijks concern, volgens topman Eric Berkhof - hij stapte in 1982 als stagiair bij Wim van Mossel binnen en nam het bedrijf in 1988 over - zo'n beetje klaar met Nederland.

Berkhof, woonachtig bij zijn paardenstoeterij in Dinteloord: "Dan hebben we een goede spreiding over het land. We hebben dan de goede merken en in de branche een goede en stevige positie. We blijven vernieuwen en innoveren en hebben blijvende interesse om bedrijven eventueel over te nemen, maar in grote lijnen staat het Nederlandse bedrijf. Onze strategie, waar we jaren keihard aan gewerkt hebben en over nagedacht, is dan uitgerold. Alle geledingen van het bedrijf kunnen dan over en weer van elkaar profiteren. Zonder kannibalisme."

Minstens net zo groot

Nog dit jaar richt Berkhof, met medefinancier en vriend Ben Mandemakers, nadrukkelijk het vizier op België. De ambitie is om bij de zuiderburen net zo te gaan opereren als in Nederland en minstens zo groot te worden. Berkhof ziet goede kansen in België, waar zijn moeder is geboren en getogen. "Het land en de mensen ken ik. Bovendien worden er meer auto's verkocht dan in Nederland." In 2017 werden hier 414.000 nieuwe auto's verkocht; tegenover ruim 520.000 bij de zuiderburen, die ook nog eens met minder mensen zijn.

Desgevraagd geeft Berkhof toe dat Van Mossel, naast die met nog drie andere Belgische autobedrijven, al exclusieve besprekingen voert met de Antwerpse autogroep Alcopa, eigendom van de familie Moorkens. Wanneer die deal slaagt, zou Van Mossel, naast circa 750 medewerkers en een omzet van ruim 700 miljoen euro, in één klap een stevige positie verwerven op de Belgische automarkt. "Het is net zoals wij een familiebedrijf dat de klanttevredenheid hoog in het vaandel heeft. Ze hebben de goede merken, zijn actief in de goede regio's en op de goede locaties. Heel interessant voor ons dus."

Kans van slagen

Clem Dickmann van Aumacon, Nederlands bekendste analist, onderzoeker en beschouwer van de autobranche, dicht Van Mossel een goede kans van slagen toe in België.

Volgens hem is de Belgische automarkt rijp voor samenvoegingen en overnames. Maar Van Mossel moet niet uit het oog verliezen dat de Belgische automarkt compleet anders is dan die in Nederland, zo waarschuwt hij. "Bij ons is de branche geconcentreerd. Maar in België is dat heel anders. Het gaat om veel kleine en zelfstandige bedrijven, met vaak een heleboel narigheid en ellende. Er hoeft maar één rotte appel tussen te zitten ... Maar wellicht slaagt Berkhof erin de goede krenten uit de pap te pikken. Dat is hem ook in Nederland heel aardig gelukt."

Goed voorbereid

Overnames door Van Mossel lopen, voor zover de buitenwereld daar inzicht in krijgt, redelijk vlot. Over overnamebedragen - die worden niet bekendgemaakt - wordt niet al te lang gedraald en in nogal wat gevallen worden alle personeelsleden overgenomen. "Van Mossel en Berkhof staan niet bekend als eindeloze handelaren die het onderste uit de kan willen", zegt Dickmann. "Ze weten wat ze doen en wat ze willen en zijn vaak donders goed voorbereid."

Dat is een ervaring die wordt gedeeld door Boelo Tigchelaar, destijds mede-eigenaar van de Tigchelaar Groep, met Forddealerschappen in Oisterwijk, Tilburg en Waalwijk. Het bedrijf werd in oktober 2016 ingelijfd door Van Mossel. Tigchelaar kwam door een overname - 'verkeerde beslissing op het verkeerde moment' - in de problemen. "Het overnameproces door Van Mossel ging heel gestructureerd, duidelijk en snel. Ze wisten veel van ons bedrijf. Ik heb bewondering en respect voor de strategie van Van Mossel. Ze hebben hun zaakjes goed op orde", aldus Tigchelaar, die in de regio Breda nog actief is in de autobranche.

Slim en simpel

Ook Piet Lathouwers, eigenaar van de voormalige Bossche en Veghelse Opeldealer Lathouwers, spreekt met respect over de strategie van Van Mossel. Lathouwers maakte in 2014 een doorstart met Van Mossel als eigenaar. "Wat ze doen is slim en simpel. In deze branche dienen zich veel bedrijven aan ter overname, omdat ze geen opvolging hebben of in financiële problemen verkeren. Van Mossel hapt dan toe. Ze hebben er de organisatie en het kapitaal voor."

Lathouwers, nog actief in de leasesector, denkt dat Van Mossel nog zal groeien. "Het is een stabiel bedrijf dat goed geleid wordt. Het lukt ze vast ook in België."

Quote 500

Maar groei, glorie, ronkende bedrijfswinsten en noteringen in de Quote 500 van rijkste Nederlanders - Berkhof staat op plek 402, met 85 miljoen euro - kan ook leiden tot negatieve bijverschijnselen. Daar heeft de topman al diverse klappen van meegekregen. Van Mossel had aanvankelijk ruzie met vakbond FNV over vrije tijd en vakantierechten. Maar wist dat, aldus FNV-bestuurder Bert Plaatje, netjes op te lossen. "Er zijn goede afspraken gemaakt en het conflict is uit de wereld."

Het meest in het oog springend is echter een spraakmakende afpersingszaak waarbij twee inmiddels ex-medewerkers betrokken waren. Een van hen had als 'klokkenluider' een alarmeringsbrief naar huisbankier Rabobank, de belastingdienst en de accountant gestuurd waarin hij stelde dat Van Mossel er een 'schaduwadministratie' op nahield. De aantijgingen bleken vals en dienden, aldus de officier van justitie, als afleidingsmanoeuvre om een miljoenenbedrag te verduisteren. Berkhof over die zaak, die nog onder de rechter is: "Niet voor het bedrijf, maar voor mij een heel zwarte bladzijde. Ik had zielsveel vertrouwen in die man. Op de dag dat hij werd ontmaskerd, sloot hij mij nog in de armen."

Geld niet de drijfveer

Ook de Quote 500-notering zit hem niet zo lekker. "Daarbij wordt alleen gekeken hoeveel geld je hebt. En daar heb ik niet zoveel mee. Geld is voor mij niet de drijfveer, maar een middel. Ik geef ook niks om een boot of dure vakanties. Ik verkeer in de gunstige omstandigheid dat ik van twee hobby's - paarden en auto's - mijn beroep heb kunnen maken. Niet meer en niet minder."

Dickmann waarschuwt dat Van Mossel niet te log of traag moet worden. "Dan gaat de slagkracht verloren. Stroperigheid, gemakzucht en overmoed moeten ze écht zien te voorkomen." Een ander gevaar, aldus de analist, kan de grote afhankelijkheid van de topman zijn. "Het zou wat zijn als Berkhof op een zondagmiddag van zijn paard valt en niet meer kan werken. Ik moet nog zien hoe het dan verdergaat ..."

Geen enkele zorg

Maar Berkhof zelf is daar niet zo bang voor. Lachend: "Ik zit liever in een auto dan op een paard." En dan weer serieus: "Het bedrijf hangt helemaal niet alleen op Eric Berkhof. Ik heb allerlei heel capabele mensen om me heen. Vaak ook afkomstig van de bedrijven die we hebben overgenomen. En mocht er met mij iets gebeuren, dan draait dit bedrijf gewoon verder. Daar heb ik geen enkele zorg over."

Het bedrijf

• Van Mossel Automotive Groep, met het hoofdkantoor in Waalwijk, is samen met het beursgenoteerde Stern het grootste autobedrijf in Nederland.
• Bij het concern werken nu 1.700 mensen. Het heeft een omzet van 1,25 miljard euro.
• Van Mossel heeft 72 vestigingen in Nederland, België en Duitsland. Het heeft sinds 2013 ook verschillende regionale autobedrijven overgenomen, zoals Lathouwers (onder andere in Den Bosch), Tigchelaar (onder meer in Tilburg) en Noordhoek (onder andere in Waalwijk).
• Van Mossel is dealer van Volkswagen, Audi, Peugeot, Citroën, Opel, Ford, Kia, Jaguar, Land Rover, Seat, Skoda, Smart en Mercedes.
• Van Mossel heeft drie Mega occasion centra voor gebruikte auto's en een landelijke opererende keten van schadebedrijven.
• Met International Car Lease Holding, Van Mossel Autolease, DirectLease en J&T Autolease is het Waalwijkse bedrijf actief in de leasemarkt.
• In 2017 verkocht Van Mossel Automotive Groep 28.000 nieuwe auto's, 22.000 gebruikte voertuigen en beschikte het over een leasevloot van 63.000 wagens.

Eric Berkhof

• Geboren Tilburger Eric Berkhof (54) is algemeen directeur van Van Mossel Automotive Groep.
• Hij volgde een sales- en marketingopleiding.
• Berkhof kwam in 1982 als stagiair binnen bij Van Mossel in Waalwijk en nam het bedrijf in 1988 over van Wim van Mossel.
• Berkhof heeft een partner en twee kinderen. En auto's en paarden als hobby. Ze wonen in Dinteloord, waar hij een paardenstoeterij heeft.
• Berkhof is voor 100 procent eigenaar van de dealerbedrijven voor Volkswagen en Audi, het schadebedrijf en de Mega occasion centra.
• Sinds 2012 heeft ook vriend en zakenpartner Ben Mandemakers, de Waalwijkse keuken-, sanitair- en meubelmagnaat, een fors financieel belang in het bedrijf. Ze hebben daartoe BEE Holding (Ben en Eric) opgericht.