Wakuli: het koffie-abonnement dat de koffiecrisis op moet lossen

Het idee van Wakuli doet eigenlijk denken aan dat van een papieren krant. Klanten ontvangen hun koffie thuis op de deurmat en ‘abonnees’ krijgen de koffie maandelijks of wekelijks thuisbezorgd. Bruins: ,,Je ziet dat abonnementsmodel steeds vaker terugkomen, kijk naar een voorbeeld als Boldking. Wij dachten, als het met scheermesjes kan, waarom dan niet met een consumentenproduct dat zo vaak gedronken wordt als koffie?’’

Geen vreemd idee, zo’n abonnement in een koffieland als Nederland. Maar dat was niet de enige reden dat de Wakuli-oprichters en studievrienden Yorick Bruins en Lukas Grosfeld voor dit model kozen. Door de koffie online te verkopen en de winkelier uit de keten te halen, kan Wakuli een eerlijke prijs voor de boer garanderen. Bruins werkte voor zijn ondernemersavontuur als consultant in de landbouwsector in Oost-Afrika, Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië en zag dat boeren die eerlijke prijs zelden krijgen voor hun koffie.

Crisis in de koffiesector en fairtrade

,,De wereldkoffieprijs ligt nu met 1,60 euro per kg op z’n laagst.’’ vertelt Bruins. ,,Ondertussen ontvangt de koffieboer bij supermarktkoffie maar 7 procent van de prijs, terwijl de retailer 43 procent krijgt. Fairtrade heeft dat probleem niet opgelost. Max Havelaar bestaat nu veertig jaar maar toch is de crisis in de koffiesector groter dan ooit. Ik ben niet anti-fairtrade, het was een eerste stap in de goede richting, maar de basisprijs die we betalen voor koffie is niet realistisch.’’

Volgens Bruins ligt het probleem deels bij de manier waarop fairtrade-koffie wordt verhandeld, namelijk door middel van certificaten. ,,Koffieboeren betalen voor een fairtrade-certificaat, maar dat betekent niet dat de handelaar het ook als fairtradekoffie op de markt gaat brengen. Uiteindelijk wordt maar 30 procent van die koffie ook echt fairtrade verkocht, wat betekent dat koffieboeren er een te lage prijs voor krijgen.’’

Direct van de boer

Samen met compagnon Grosfeld bedacht Bruins een plan om boeren beter te betalen. ,,Er zitten veel schakels in het verkoopproces van koffie: van de boer gaat het naar de handelaar, dan naar een veilinghuis en vervolgens naar de retailer. Wij dachten: wat nou als we samenwerken met boerencoöperaties en de handelaar en retailer uit het proces halen, onze koffie bij de boer kopen en direct verkopen aan de consument.’’ Dit zorgt ervoor dat 22 procent in plaats van 7 procent van de koffieprijs bij Wakuli naar de boer gaat. Ook vraagt de startup een hogere prijs voor de koffie, waardoor de boeren uiteindelijk twee tot drie keer de wereldmarktprijs krijgen.

Na een jaar live te zijn hebben 3100 huishoudens een koffieabonnement bij Wakuli. Bruins ziet veel kans op groei. ,,Het voordeel is dat we weinig kosten hebben doordat we niet in een winkelschap hoeven te liggen. Alleen de verzendkosten zijn voor onze rekening. Dus we kunnen een competitieve prijs maken ten opzichte van de top shelf-producten die je in de supermarkt vindt.’’

Prijs-kwaliteit-verhouding

Daarnaast moet de verbeterde kwaliteit ervoor zorgen dat consumenten de hogere prijs ook willen betalen. ,,Koffie is een bulkproduct geworden, dat in grote hoeveelheden in veilinghuizen beland en daar lang in warehouses opgeslagen wordt. Dat de kwaliteit dan achteruitgaat maakt zogenaamd niet uit. En dat terwijl er een enorme variëteit aan smaken is bij koffie, meer nog dan bij wijn. Doordat wij direct bij de boer kopen weten wij precies hoe het verbouwd is en door wie, dat maakt allemaal uit voor de smaak.’’

De keuze voor het abonnementsmodel speelde ook hierbij een rol. ,,Door dat model kunnen we beter inschatten hoeveel wij de komende maanden nodig hebben en is er geen overtollige koffie die lang in de opslag moet staan. Daarnaast is zo’n terugkerend businessmodel natuurlijk competitief en gemakkelijk voor de consument.’’

Om in de toekomst een breder publiek aan te spreken breidt Wakuli het assortiment uit van alleen koffiebonen naar koffiecups voor de espressomachine. Om duurzaamheid te garanderen komt Wakuli met cups gemaakt van restproducten uit de suikerbiet- en rietsuikerproductie die volledig composteerbaar zijn.

One Young World Summit

Bruins kwam op het idee voor de cups tijdens de One Young World Summit in Londen, een internationaal congres waar jonge bedrijven en wereldleiders samenkomen. Bruins was uitgenodigd als onderdeel van het Shell Scholarship Programma.

In Londen kwam hij in contact met andere start-ups en sociale ondernemingen, waaronder een bedrijf dat zich bezighield met oplossingen voor de plastic soep. ,,Toen ontstond het idee om het laatste deel van de verzending ook duurzaam te maken. Met die koffiecups, maar in de toekomst ook met het zakje voor de koffie en de envelop. Doordat we daar waren konden we aan de contacten komen om dat mogelijk te maken.’’

Groeien door sociale investering

Daarnaast kreeg Wakuli een sociale investering van 10.000 euro als onderdeel van het Shell Scholarship programma. Gevraagd naar hoe Bruins tegen Shells positie als allesbehalve duurzaam bedrijf aankijkt: ,,Het goede vind ik dat ook jonge mensen die niet voor Shell werken door dit programma de kans krijgen om naar het summit te gaan. Normaal hebben startups zoals wij niet de duizenden euro’s die je moet betalen om deel te nemen.’’

Bruins hoopt het komende jaar de 3.100 koffieabonnees uit te breiden naar 10.000. Uiteindelijk wil hij een grote internationale speler worden en de komende zes jaar 1 miljoen huishoudens in West-Europa bedienen. ,,Wat ons betreft sluiten het sociaal ondernemen en winst elkaar niet uit, maar kan het een niet zonder het ander. We willen geen kleine niche als publiek. Pas als we een grote speler worden kunnen we impact maken op de koffiemarkt.’’