Westlandse telers in nieuwsvideo's Al Jazeera en PBS Newshour

Waar een Westlandse tuinder 4 liter water nodig heeft om een kilo tomaten te kunnen oogsten, heeft zijn Spaanse collega daar ongeveer 60 liter voor nodig. Het is een van de redenen waarom de Nederlandse tuinbouwsector denkt het globale voedselprobleem op te kunnen lossen en zo de groeiende wereldbevolking van eten te voorzien.

Natuurlijk weten de Nederlandse kwekers al lang hoeveel water ze gebruiken en hoeveel CO2 ze nodig hebben om de planten goed te laten groeien. Die kennis hebben ze tenslotte decennialang onderling gedeeld in kennisclubs en gewascoöperaties. Maar de afgelopen jaren werd steeds vaker geroepen dat de boodschap van duurzame tuinbouw ook meer naar buiten toe moet worden uitgedragen. Dat is gebeurd en die openlijke borstklopperij lijkt nu zijn vruchten af te gaan werpen.

Grote productie

National Geographic publiceerde onlangs een grote productie over de tuinbouw, getiteld: This tiny country feeds the world (Dit kleine landje voedt de wereld red.). Afgelopen week kwam daar een nieuwsfilmpje van de Arabische zender Al Jazeera bij: Dutch scientists close to breakthrough method of growing crops (Nederlandse wetenschappers dichtbij doorbraak in teelt van gewassen red.). Ook het Amerikaanse PBS Newshour kwam met een item, genaamd: Could indoor farming help address future food shortages? (Kan overdekte teelt helpen om het toekomstige voedseltekort te bestrijden? red.).

Een verslaggever van Al Jazeera was op bezoek bij Richard Hartensveld, tomatenkweker aan de Zijtwende in De Lier. Hij bracht er het reilen en zeilen in een moderne kas in beeld. De voice over is overduidelijk onder de indruk van wat zich in de kassen afspeelt: 'Hier gebeuren dingen die het leven aan de andere kant van de wereld kunnen veranderen'.

Geen idee

,,Voor ons is het heel normaal, maar voor zo'n verslaggever die in de kas loopt is het allemaal net science fiction'', legt Hartensveld uit. ,,Die vraagt zich af wat er allemaal gebeurt. Veel mensen hebben geen idee van wat we allemaal doen. Maar dat geldt ook voor mensen die in steden in de buurt wonen.''

Daarom wil hij graag laten zien wat er allemaal onder het glas gebeurt. ,,Als je ergens goed in bent moet je dat laten zien, vind ik. We zien sowieso dat er meer belangstelling is voor waar voedsel vandaan komt, met name onder jongeren. Als ik zou willen kan ik elke dag wel mensen in de kas ontvangen. Daar ga ik dus selectief mee om.''

Nauwelijks water

In het Al Jazeera-filmpje wordt er met name op gewezen dat de tomatenplanten niet in de grond staan en er nauwelijks water nodig is. Daaruit wordt de conclusie getrokken dat het op die manier mogelijk is om ook in een woestijn groenten te kweken. En zo heeft de Nederlandse tuinbouw dus de sleutel in handen om het kweken van voedzame groenten in de meest onherbergzame gebieden mogelijk te maken.

Maar zo hard loopt de Lierse kweker nog niet op de zaken vooruit. ,,Deels hebben we wel de oplossing in handen voor het voedselvraagstuk, maar er is natuurlijk wel kapitaal voor nodig. In Arizona in de Verenigde Staten wordt ook in de woestijn gekweekt, dus het kan wel. Maar als je het hebt over echte honger, dan heb je het natuurlijk over Afrika.''

Stabiel klimaat

Of de tuinbouw zoals die in de Westerse wereld is ontwikkeld daar de oplossing kan bieden, durft Hartensveld niet zomaar te zeggen. ,,Je wilt ook een politiek-economisch stabiel klimaat om in te ondernemen. En een afzetmarkt die je spullen kan betalen.''

Ook Tomatoworld in Honselersdijk ziet een toenemende belangstelling vanuit het buitenland voor wat zich in de Nederlandse, en dus ook Westlandse, kassen afspeelt. ,,Vooral vanuit Azië, daar zijn ze heel erg bezig met voedsel veiligstellen'', vertelt Miranda van den Ende van Tomatoworld. ,,Over het algemeen zijn ze heel verbaasd dat het allemaal zo high-tech is en dat je ook groene vingers moet hebben.''

Uit de kas

,,Er zijn zeker partijen die zich realiseren wat voor bijzondere dingen we hier doen, maar er zijn er ook genoeg die het allemaal maar vanzelfsprekend vinden. Wij zeggen: kom uit de kas en laat de wereld onze kwaliteiten zien. Ik ben altijd al trots op onze tuinbouw geweest. Het is dan natuurlijk heel leuk om te zien dat het ook door anderen wordt opgepakt."

,,Dat is wel een stukje erkenning. Want de Nederlandse glastuinbouw kan zeker grote bijdragen leveren aan de voedselproblematiek in de wereld. 31 procent van alle groenten komt van Nederlandse zaadveredelingsbedrijven en er wordt geëxperimenteerd met het telen op zilte of op droge grond.''

Uitkijken

Van den Ende merkt wel op dat de Nederlandse tuinbouw zich niet de kaas van het brood moet laten eten. ,,We moeten uitkijken dat we het niet uit handen geven. Er zijn al landen die meer experimenteren, bijvoorbeeld met vertical farming. Daarom is goed onderwijs van belang. En we moeten blijven uitdragen wat we hier doen. Met de opening van het World Horti Center hebben we een nieuwe plek om dat aan de wereld te vertellen.''

Tomatenkweker Hartensveld is niet zo bang dat hij door telers in andere landen wordt ingehaald. ,,Wij telen vooral voor landen in Europa, van Scandinavië tot Zuid-Europa en van Ierland tot aan de Russische grens. Waar we het nu over hebben zijn heel andere gebieden: China en India bijvoorbeeld.''

Leidend onderzoekscentrum

In vrijwel alle items die worden gewijd aan de Nederlandse tuinbouw, komt de Universiteit van Wageningen langs. Steevast aangeduid als wereldwijd leidend onderzoekscentrum op agrarisch gebied. Woordvoerster Yvonne Fernhout van de universiteit zegt dat er vanuit Wageningen geen pr-offensief gaande is om meer aandacht te trekken.

,,We hebben niet een heel ander persbeleid, maar we opereren wel internationaal dus heel gek is het niet dat we internationale aandacht trekken. Nederland loopt technologisch voorop, we zijn een voorbeeldland in verschillende sectoren. Dan gaat het om het bouwen van kassen en om de kennis die nodig is om te telen.''

Cijfers

Met name de klinkende cijfers die de tuinbouw kan overleggen maken veel indruk op geïnteresseerden die met enige afstand naar de wereld van de kassen kijken. Dan gaat het niet alleen over het waterverbruik dat in moderne kassen van Hollandse makkelijk vele malen lager ligt dan bijvoorbeeld in een plastic kas.

National Geographic zette een aantal cijfers op rij, waarbij Nederland een agricultural powerhouse wordt genoemd. Zo laat Nederland met een opbrengst per vierkante mijl van ruim 144.000 ton tomaten andere landen ver achter zich. Landen als Spanje, de Verenigde Staten en Marokko komen niet verder dan een fractie daarvan.

Efficiënte technologieën

Daarnaast blijkt uit een overzicht van het medium dat de gemiddelde opbrengst in tien jaar tijd met meer dan een kwart is toegenomen, terwijl het gebruik van energie, bestrijdingsmiddelen en mest is afgenomen. Hoe het komt dat de verschillen met andere landen zo groot zijn? Door het gebruik van ’s werelds meest efficiënte technologieën, stelt National Geographic.