Het Amsterdamse I AM College zit in een andere biotoop dan de wereld van business accelerators, durfkapitaal en die ene (tech-)startup die de hemel bestormt. De praktisch ingestelde mbo-studenten die I AM College deze zomer met een diploma verlaten zijn al ondernemer. Zij hebben tijdens de opleiding hun bedrijfsidee gevormd en gevalideerd. De één bouwt een limoncellomerk, de ander verhuurt 4x4-campers; weer anderen zijn gestart met een sportschool, een schildersbedrijf, een bureau in social mediamarketing en een platform voor school drop-outs. Allemaal mensen van amper twintig jaar die in het mkb aan de slag gaan met een bepaald idee.
Over drop-outs gesproken: heel wat deelnemers aan I AM College zijn zelf ooit vastgelopen in het gefossiliseerde Nederlandse one size fits all-onderwijssysteem. Ook oprichter Rutger de Hamer (31) kan daarover meepraten.
Rutger, op je 26ste begon je met I AM College. Wat deed je voor die tijd?
,,Tijdens mijn middelbareschooltijd had ik door mijn dyslexie een groot probleem met de talen, terwijl de andere vakken geen enkel probleem opleverden. Maar de vakken met de laagste cijfers bepalen het niveau waarop je onderwijs mag volgen. Het is toch krankzinnig dat het systeem uitgaat van iemands zwakte in plaats van kracht! Ik verliet voortijdig de middelbare school. Ik wilde leren door te doen, en koos voor een mbo-sportopleiding. Ik behaalde mijn diploma, maar kon er weinig mee. Het hbo zag ik als vervolgopleiding niet zitten en op mijn 19e besloot ik te gaan ondernemen. Ik startte in de jaren daarna een bedrijf in grensverleggende, lerende activiteiten, ontwikkelde een non-alcoholische partybubbel en sprak op congressen.”
Iedereen verklaarde mij voor gek: zonder onderwijskundige achtergrond een opleiding ontwikkelen
Rutger de Hamer, oprichter I AM College (foto onder)
En toen kwam de switch naar I AM College...
,,Na zeven jaar blikte ik terug en bedacht: ‘Het ondernemerschap is het allermooiste middel om jezelf te ontwikkelen.’ Ik kwam erachter dat er geen opleiding is die de doeners van het mbo opleidt tot ondernemers. Ik dacht: ‘Dan ga ik de opleiding die ikzelf had willen volgen gewoon bouwen’: een ondernemersopleiding op mbo-niveau die zich volledig richt op het ondernemen zelf, en die van leren een gave, gepersonaliseerde activiteit maakt. Een opleiding met het mbo als eindstation in plaats van als opmaat naar het hbo.”
Hoe kreeg je het van de grond?
,,Iedereen verklaarde mij voor gek: zonder onderwijskundige achtergrond een opleiding ontwikkelen. Maar als eerste stap heb ik onderwijskundigen om mij heen verzameld; één van hen werd directeur onderwijs en mede-eigenaar van I AM College. Hij had internationale ervaring in het bouwen van ondernemend onderwijs. Wij dachten diep na en werkten onze ideeën uit. Vervolgens kwamen twee zeer betrokken investeerders aan boord. Daarna gingen wij met een grote groep ondernemers om de tafel om het onderwijsaanbod af te stemmen. Na een jaar voorbereiding konden wij in 2017 in een pand in Amsterdam-Noord beginnen met I AM College als een volwaardige, verzwaarde mbo4-opleiding. Wij groeiden van 20 naar 120 studenten in vier jaar tijd. De opleiding is door de Onderwijsinspectie erkend, maar particulier. Vanwege ons echt vernieuwende concept konden wij geen door de overheid bekostigde instelling zijn. Wij willen vrij zijn in onze aanpak en kwalitatief, compromisloos, eigentijds onderwijs geven.”
Wat kost de opleiding?
,,Studenten die dit jaar instromen betalen gedurende de vier jaar dat ze de opleiding volgen 13.000 euro per jaar. Dat is een gemiddeld jaarbedrag voor een particuliere mbo-opleiding, maar niet iedereen kan zo’n bedrag natuurlijk financieren. Daarom werken wij samen met een stichting die een serieus deel van dit bedrag financiert voor studenten die tijdens onze strenge selectieprocedure voor de opleiding geschikt blijken. Wij blijven werken aan uitbreiding van het aanbod gesponsorde scholarships.”
Hoe is de opleiding opgebouwd?
,,De opleiding bestaat uit twee fasen. In Fase 2, in het derde en vierde jaar, start je je eigen bedrijf. Ondernemen leer je immers alleen maar door het te doen. De studenten schrijven zich in bij de Kamer van Koophandel, brengen echte producten en diensten op de markt en gaan verkopen en innoveren. Daarin word je gecoacht door ervaren ondernemers die gedeeltelijk voor I AM College werken. Een eigen bedrijf vergt natuurlijk een basis. Fase 1 draait om leren, experimenteren en het onderzoeken van talenten en interesses. Studenten verdiepen zich via dertien projecten van zes weken - zogenoemde missies met een kick-off en een finale - in specifieke aspecten van het ondernemerschap. Hoe bouw ik een sterk merk, hoe voer ik administratie, enzovoort. Daarbij gaan zij veel de buitenwereld in. Groepjes studenten uit het tweede jaar werkten bijvoorbeeld samen aan nieuwe proposities voor The Phone Lab, die zij na zes weken presenteerden op het hoofdkantoor van dit bedrijf. De winnende propositie mochten zij verder uitwerken.”
Worden naast vaardigheden ook vakken onderwezen?
,,Ja, wij werken met kernvakken waarvan de inhoud in verschillende van die dertien projecten een rol speelt. Denk aan onder meer marketing, communicatie, commercie, maar ook een vak als wereldpodium: informatie over politiek en filosofie, die de studenten een brede wereldoriëntatie meegeeft. Die kernvakken leren ze ook weer vooral in de praktijk: een kort moment informatie zenden, en dan aan de slag! Bij het vak marketing leren de studenten al doende hoe je bijvoorbeeld een website of landingspagina bouwt, hoe je sociale media toepast, maar ook hoe je data verzamelt waarop je strategische besluiten kunt baseren. Ook die kernvakken worden gegeven door ervaren ondernemers die onder meer hun eigen actuele bedrijfsvoorbeelden inbrengen.”
Alles draait dus om actief leren?
,,Ja, dat begint al met de keuze om de lesdagen pas om 10.00 uur te laten beginnen; uit breinonderzoek blijkt namelijk dat het jongerenbrein voor die tijd nauwelijks ‘aan staat’. Wij halen studenten constant uit de consumeerstand die we van het traditionele onderwijs kennen. Wij zorgen dat ze zelf grip krijgen op hun eigen leertraject en toekomst. Een studentenraad heeft in I AM College ook het eindoordeel over de docenten die wij aandragen, want de studenten moeten ermee werken. Vaak genoeg wijzen zij de door ons aangedragen docenten af. Prima! Zo maken wij met elkaar deze opleiding elke dag nog beter. Elke student heeft ook zijn eigen coach met wie hij de week evalueert. Zo bouwen wij krachtige individuen.”
Ik heb niet de ambitie om in andere steden dezelfde opleiding te starten, want wij willen het op één plek heel goed doen
Rutger de Hamer, oprichter I AM College
Hoe wordt er getoetst?
,,In Fase 1 - de eerste twee jaar - wordt er niet getoetst. Je krijgt theorie en opdrachten die je moet uitvoeren, waarin je wordt begeleid door docenten en je coach. In Fase 2 werken we ook niet toe naar een groot eindexamen. Deze fase is opgedeeld in vijf levels, die samenvallen met de ondernemingscyclus: de ideeënfase, de onderzoeksfase, de voorbereidende fase, de uitvoerende fase en de innovatiefase. Elke keer als ze in hun latere leven met een bedrijf starten, doorlopen ze immers exact diezelfde stappen. Elke keer als je zo’n level doorloopt, haal je als het ware een onderdeel van je eindexamen.”
Worden ook de vreemde talen onderwezen?
,,Ja. Deze vakken vallen wel onder het regime van de Onderwijsinspectie, met landelijke examinering. Maar ook hier werken wij in onze didactiek met realistische contexten waarin ondernemers betekenisvol met een taal bezig zijn.”
Waar staat I AM College nu en wat zijn de verdere ambities?
,,Wij hebben 120 studenten, verdeeld over de vier leerjaren. Wij willen met deze opleiding doorgroeien tot maximaal 250 studenten. Ik heb niet de ambitie om in andere steden dezelfde opleiding te starten, want wij willen het op één plek heel goed doen. Door bewust klein te blijven komen wij onze belofte na en kunnen wij ons volledig focussen op de kwaliteit van het onderwijs. Wij zien elke student en kennen alle studenten bij naam. Kleinschalig onderwijs geeft ons de mogelijkheid tot intensieve, persoonlijke begeleiding in hun ontwikkeling.”
Hoe Leonardo Meijer de ellende achter zich liet
Leonardo Meijer heeft bijna het derde jaar van I AM College afgerond en verleent via zijn bedrijf Leonardo Meijer Online Services diensten op het gebied van social mediamarketing. Zo helpt hij De Ondernemer aan een snelgroeiend aantal volgers op Instagram. Waarom koos hij voor de opleiding?
,,Ik heb drie jaar lang een chronische keelontsteking gehad, met dagelijks koorts en andere ongemakken. In de reguliere zorg werd de oorzaak niet ontdekt. Ik kon de havo niet afmaken. Uiteindelijk zijn in een particuliere kliniek mijn keelamandelen op mijn 18e verwijderd, tegen het advies van mijn eerdere behandelaars in. Toch bleek hierin de oorzaak te schuilen. Ik voelde de energie snel terugkeren en was helemaal bevrijd. Ik had een enorme drive om mijzelf eindelijk te ontplooien, maar had geen zin in een ROC-opleiding. Ik zocht naar een business school op mbo+-niveau en stuitte op I AM College. Dat is voor mij de ideale kans gebleken om mijn droom om zelfstandig ondernemer te worden waar te maken. Ik heb nu al zó veel geleerd over ondernemen… De combinatie van theorie en praktijk, en de begeleiding door ondernemers die hun sporen al hebben verdiend spreekt mij enorm aan.”
Lees ook: Werkgevers springen in de bres voor ongediplomeerde mbo'ers
