Jelle (31) uit Zwolle bedenkt oprolbaar zonne-energietapijt

Kunstgrasvelden baden zestig procent van de tijd in de zon. Ongebruikt. Geen speler in de buurt. Sportpark op slot. Doodzonde, vindt de Zwolse topvolleyballer, uitvinder en ondernemer Jelle Hilarius (31). Dus ontwikkelt hij een levensgroot zonnetapijt dat je kunt uitrollen. Hij is er al een paar jaar mee bezig en ‘er moet nog veel gebeuren’. Maar, belooft hij in De Stentor: ,,In mei zijn we zover, dan is de grote presentatie.”

Energie voor 85 woningen

Een sportveld moet straks genoeg energie opleveren voor - omgerekend - 85 woningen, heeft Hilarius uitgerekend. Drie Zwolse voetbalclubs hebben volgens hem al belangstelling voor uitrol van de uitvinding.

De topvolleyballer van Orion richtte een eigen bedrijf op: Wattage. Hij werkt iedere dag in een grote hal op het Zwolse bedrijventerrein De Vrolijkheid aan zijn tapijt, sleutelt er aan de financiën en een proefopstelling. ,,De grote test moet nog komen. We doen zo'n Ikea-achtige belastingstest, dat je tienduizend keer het tapijt oprolt en afrolt.”

Oprolbare zonnefolie bestaat al wel, maar is eigenlijk bedoeld om een keer uit te rollen op bijvoorbeeld het dak van een camper of boot. Die zijn vaak wat gebogen en kunnen niet zo gemakkelijk uit de voeten met panelen. Zonnefolies zijn lichter, makkelijker te bewegen en kun je er zo op plakken.

Hilarius: ,,We weten niet hoe de folie zich houdt als je die heel vaak op- en afrolt.” De test is letterlijk en figuurlijk een breekpunt in het businessmodel.

Wattage dat het zonnetapijt ontwikkelt, bestaat verder uit Jules van Haaren, Jaap Fris en Niels Moshagen. Jelle Hilarius is ceo. Het bedrijf zit in het bedrijfsverzamelgebouw van Green PAC iLab in Zwolle, dat startende ondernemers op weg helpt. Green PAC iLab is een initiatief van de hogescholen Windesheim en Stenden en heeft gisteren een Europese prijs gewonnen als meest creatieve en inspirerende ondernemersinitiatief.

Hoe kwam je op het idee?

,,De gemeente Zwolle stond drie jaar geleden voor een bezuinigingsoperatie; ‘de sport’ moest 800.000 euro inleveren. Verzin met elkaar een oplossing. Wees creatief, innovatief. Dat was de opdracht op een hackathon bij hogeschool Windesheim en daar was ik bij. In gedachten combineerde ik besparing, voetbalvelden, energie, duurzaam. Ineens viel bij mij het kwartje: een groot zonnetapijt dat energie opwekt en energie geeft aan sportclubs op het moment dat zij hun velden niet bespelen.

Sportwethouder René de Heer zat bij die hackathon en vond het een geweldig idee. Kom eens langs, zei hij. Ik regelde een lang stuk flexibele zonnepanelen, ging bij hem langs en rolde dat voor hem uit. Zo dus, zei ik, dat is het idee.”

Inmiddels is hij 119.000 euro subsidie en prijzengeld verder. Cleantech Regio (1.000 euro), Natuur en Milieu Overijssel (3.000), het ministerie van Volksgezondheid en Sport (Sportinnovatorprijs, Hilarius toucheerde 100.000 euro) en Initiatiefrijk Zwolle (15.000) rolden als het ware het zonnetapijt voor hem uit. Hij formeerde zijn team, maar bleef vooral zelf aan het stuur. Het geld stak hij in onderzoek.

Bestaat het al ergens anders?

,,Heel toevallig is in het Westland nog een bedrijf mee bezig, Techniek in Tuinbouw, TINT. Die kregen net als wij 100.000 euro subsidie van het ministerie. We mochten allebei apart aan de slag. Maar dat vonden we niet handig. Wij trekken sinds twee, drie maanden samen op. Wij specialiseren ons in het tapijt, zij doen het oprolsysteem.”

Wat is er zo lastig aan om te maken?

,,Er komt technisch nogal wat bij kijken. Het oprolsysteem moet automatisch zijn werk kunnen doen. Niet alleen netjes oprollen en afwikkelen, maar tegelijk ook vuil van de folie eraf vegen bijvoorbeeld. En de maat... het systeem moet een tapijt van 5 meter breed en 80 meter lang aan kunnen. De folie zelf moet je aan een 'tapijt’ vastmaken; we doen nu een test met zeil. Maar hoe bevestig je die. Ga je plakken en wordt die dan niet te stijf om nog op te rollen? Of stikken? En dan natuurlijk: hoe houdt de folie zich...”

Wat levert het op? Zonnefolie heeft een stuk lagere opbrengst dan zonnepanelen. Wat houden clubs er aan over?

,,In Zwolle zijn er zestien voetbalvelden van kunstgras. Die hebben we onderzocht. En daaruit blijkt dat ze heel vaak, 60 procent van alle zonrijke uren niet worden bespeeld. Dat is nog een conservatieve berekening, want we hebben het hele jaar genomen en dat klopt natuurlijk niet; in de zomer en winter liggen de voetbalcompetities stil.”

Maar zelfs als hij van die zuinige berekening uitgaat, levert een voetbalveld genoeg energie op voor omgerekend 85 woningen.

,,En dan hebben we alles meegeteld, dus ook de minder-opbrengsten door schaduw van bomen die rond de velden staan. De terugverdientijd van een veld is tien tot vijftien jaar. Dat is lang. Zonnepanelen verdien je veel sneller terug. Die hebben een hogere opbrengst.” Folies zijn nog ‘volop in ontwikkeling’ en ‘als er meer vraag ontstaat, kan het straks vast goedkoper’, denkt Hilarius.

Is er vraag naar?

Hij polste de belangstelling bij drie voetbalverenigingen in Zwolle en noteerde hun eisen en wensen. ,,Het liefst wilden zij groene zonnetapijten omdat dat het beste past bij de kleur van gras. Maar dat scheelt te veel rendement. Dus dat gaat het niet worden. En ze willen een oproltijd van maximaal vijftien minuten; clubs willen dat velden snel bespeelbaar zijn als dat nodig is. Daar moeten we rekening mee houden.”

Het tapijt moet een stootje kunnen hebben en Hilarius moet het hele systeem compact houden zodat het niet verschrikkelijk veel ruimte inneemt. De komende maanden moeten tests eerst op al die punten antwoord gaan geven.