Kaartverkoop gestart: gamechanger Bas van der Veldt (AFAS) op LEF-event

Zijn AFAS is niet het trendyspijkerbroekenmerk of de hippe startup die we op deze site vaak latenterugkomen, maar een familiebedrijf dat ontzettend goede softwaremaakt om andere ondernemers te ondersteunen in de administratievekant van de bedrijfsvoering.

Kan software sexy zijn? Wel als je hetzo doet als Bas van der Veldt. Hij heeft van AFAS Software een van demeest inspirerende bedrijven van Nederland gemaakt. Zijn credo:ondernemen is entertainen. Daarom treedt hij op voor honderden mensenmet zijn interessante sessies over ondernemen, is AFAS in voetbalclubAZ gestapt en kun je naar muziek luisteren in de AFAS Live inAmsterdam of het AFAS Circustheater in Scheveningen. Welk andersoftwarebedrijf doet nou zoiets?

Geen enkele. Bas van der Veldt houdt ervan het anders te doen. ,,Ik volg eerst en vooral wat ik graag zou willen doen. Dan denk ik misschien een seconde na over wat mensen van mij verwachten. Dan is het snel: oke, fuck de verwachting, door!”

Ik denk misschien een seconde na over wat mensen van mij verwachten. Dan is het snel: oke, fuck de verwachting, door!

Hoewel zijn vader, oprichter van AFAS,ook ondernemer was, heeft Bas van der Veldt het niet met de paplepelbinnen gekregen. ,,Ik ben in een vrij beschermende omgeving opgevoed,waarin het niet gewaardeerd werd als je anders was. Dat was ik dusook niet; ik paste me aan. Pas later, op de middelbare school enzeker op de universiteit, toen ik mijn vrouw leerde kennen, ontdekteik dat ik mag zijn wie ik ben. Laat ik dat dan ook vooral zijn.

,,Buiten de lijntjes kleuren, ook dievan jezelf, dat kan wel eens eng zijn. Ik probeer dat zo veelmogelijk te doen, mezelf daar fit in te houden. Mezelf daarin uit tedagen. Dat is voor sommige mensen binnen AFAS, maar ook klanten, weleens lastig. We hebben bij AFAS bijvoorbeeld vol ingezet om degezamenlijke lunch die we serveren steeds meer vleesvrij te krijgen,omdat vleesconsumptie een mega impact heeft op de wereld. Als je danziet wat voor reacties je krijgt van mensen. Ze willen dan toch hamhebben op hun brood in plaats van humus of al die anderevegavarianten die onze keuken verzint en daar heel veel liefdeinsteekt. Sommige proberen het niet eens, omdat het in hun hoofd zit.Wij hadden ook elke dag frituur, maar toen we dat terugdraaidenhadden we natuurlijk discussie. Maar als je die discussie nietaangaat, dan verander je niks.”

Buiten de lijntjes kleuren, ook die van jezelf, dat kan wel eens eng zijn

Wat voor de een lef is, is dat nietnoodzakelijk voor de ander. Als het gaat om ondernemen vindt hij het niet zo snel spannend. Nou ja, dan is het vooral lèukspannend. De energie die vrijkomt als er een nieuwe uitdaging op zijnpad komt haalt het beste in hem naar boven. ,,Een gezondeenergetische spanning. Als het dan zo ver is, komt er juist dieenergie vrij. Niet van eng, ik durf niet. Zoals ik dat wel heb als ikzou moeten parachutespringen.”

'AZ was spannend; de club lag op zijn gat'

Leuk spannend was het wel even toenAFAS in 2010 groot in AZ stapte, een move die het bedrijfuiteindelijk bekend maakte bij het grote publiek. ,,Dat was direct nahet faillissement van DSB Bank. De club lag op zijn gat. We hebbentoen een gesprek met hen gevoerd. Ze hadden een heel ander bedrag inhun hoofd dan wij. Na afloop zeiden we tegen elkaar: dat wordt 'mgewoon niet. Toen ze bij ons terug kwamen werd het wel concreet enspannend. Maar dan kijken we elkaar hier aan en dan gaan we hetgewoon doen. Daar is dan weer niet zo veel spannends aan.”

Lees ook: Dit is het geheim achter succes jubilerende softwaregigant AFAS

Maar als we het er toch over hebben:hoe spannend is het om als jonge dertiger je vader op te volgen inhet familiebedrijf? ,,Voor mijzelf niet zo. Ik heb vanaf mijnallereerste functioneringsgesprek met mijn vader gezegd dat ik ceovan AFAS wilde worden, dus het voelde heel natuurlijk. Wel voor mijnvader. Mijn vader heeft het er heel moeilijk mee gehad. Tussen ons isaltijd wat meer competitiedrang geweest. Het is ook lastig als je opeen moment klaar bent. Hoeveel van je identiteit is dan die rol vanalgemeen directeur? Wat blijft er over als dat wegvalt? Dat was eenspannende tijd. Gelukkig kwam de uitdaging van het realiseren van onsnieuwe pand. Dat is heel goed geweest.”

Met de billen bloot

Als ceo van AFAS probeert hij vooralzoals hij het noemt 'de natuurlijke weg' te volgen. Gevoel speeltdaarin een grote rol: het moet wel goed voelen ,,Gevoel is wel heteerste waar we naar luisteren. Natuurlijk hebben we ook dankzij onzesoftware, die we ook zelf inzetten, een ongelooflijk veel data totonze beschikking om ons gevoel te staven, maar het gevoel moet welgoed zijn. Veel andere ceo's durven hun hart niet te volgen bij hetnemen van beslissingen. Ze kijken dan vooral naar hoe anderen hetdoen. Omdat ze dat zo in een boekje hebben gelezen. Terwijl ik danheel vaak denk: dat doet niemand, dus moet ik dat juist doen. Dan valje ook op.”

Bas van der Veldt heeft geleerd daarinkeuzes te durven maken, die mogelijk ten koste gaan van de business.,,Het begint bij de afweging dat we misschien genoegen moeten nemenmet minder, omdat het het beste is voor de klant. Of voor de wereld.Zo hadden we contracten die je voor oktober moest opzeggen en als jedat niet deed, zat je er weer een jaar aan vast. Dat hebben weveranderd. Als iemand weg wil, dan moet hij toch wegkunnen? Dus kunje bij ons iedere maand opzeggen en kun je weg. Ja, zo'n beslissingkan het effect hebben dat mensen ook daadwerkelijk versneld bij jeweg gaan en dan lever je direct omzet in.”

En het gekke is: in de praktijk merkt hij juist dat het werkt om als ondernemer duidelijk jeeigen lijn te volgen en geen allemansvriend te zijn. ,,Laatst lagonze software er een dag uit. Dan nemen we meteen een filmpje opwaarin we excuses maken, uitleggen wat er fout ging en wat we eraandoen om het op te lossen. Je hebt dan als klant iemand om tegen teschelden. Maar dat gebeurt dan juist niet. Zo met de billen bloot zouje lef kunnen noemen, maar zo voelt het voor ons niet. Het is gewoonzoals wij het nu eenmaal doen.”

Veel andere ceo's durven hun hart niet te volgen bij het nemen van beslissingen. Ze kijken dan vooral naar hoe anderen het doen. Omdat ze dat zo in een boekje hebben gelezen

,,De manier waarop wij dingen doen, ikdenk oprecht dat dat de natuurlijke manier is van zakendoen. En watheel veel andere mensen doen juist de onnatuurlijke manier is,geleerd op school of in de boekjes.” Hij moet denken aan eenpresentatie die hij ooit eens gaf op een seminar. Ook Jeroen van derVeer, oud-ceo van Shell, was daar een van de sprekers. ,,Hij had hetniet over medewerkers, maar over poppetjes. Poppetjes hier, poppetjesdaar en daar moesten er op een gegeven moment duizend poppetjes uit.Hij kon dat heel makkelijk zeggen, want die poppetjes waren voor hemanonieme poppetjes. Maar voor mij zijn het mensen die ik ken, waar ikmee gewerkt heb, die ik liefheb. Ik verkoop liever mijn huis dan datik die wegstuur.”

'Gaan we echt zulke fantastische technologie inzetten voor zoiets doms?'

Ander voorbeeld. Dat de AFAS-manier vanzakendoen 'redelijk uniek' is, merkte Van der Veldt toen hij opinspiratiereis in Silicon Valley was. ,,Vreemd genoeg was ik er nognooit geweest. We zagen dat de Googles en Meta's helemaal niet met deethiek van hun werk bezig zijn. Ze nemen hun beslissing op basis vandata, maar als je ze dan vraagt: vind je dit nou ethisch? Dat is echteen rare vraag daar.”

,,We waren bij Google Wing, hetdronebedrijf van Google. Daar begonnen ze te vertellen wat de krachtvan drones zou kunnen zijn. Bijvoorbeeld dat ze in rurale gebiedendefibrilators op de juiste plek zouden kunnen krijgen. Ik dacht: 'wow,dit is een gaaf verhaal'. Maar uiteindelijk bleek dat ze gewoon koffiegingen bezorgen met die drones. Ik vind dat zo fout, een instantgratification waar ik helemaal niet achter sta. Gaan we echt zulkefantastische technologie inzetten voor zoiets doms? Als je zo'n zinhebt in koffie, moet je maar zorgen dat je in de buurt bent van eenkoffieapparaat. Of de behoefte leren onderdrukken. Dan merk je datArnold en ik heel graag over de ethiek gaan kletsen en zij alleenover de technologie. Zo gaat het dus mis.”

'Bovenmatig veel aandacht voor degene die aan het roer staat'

Gelukkig ziet Bas van der Veldt ookondernemers die het goed doen. ,,Ik vind Michael van Hoorne eeninspiratiebron. Hij is er echt voor zijn mensen en voor de cultuurvan zijn bedrijf. Of John Mulder van Mojo. Hoe hij met zijn mensenomging in die moeilijke periode van corona en al die festivals dieniet doorgingen! Die mensen staan zo dicht bij zichzelf, zo dicht bijhoe het natuurlijk zou moeten. Hoe de natuur ook zijn weg zou vinden.Geen gewauwel; zo hoort het te gaan en zo doen we het dan ook gewoon.Dat vind ik mooi.”

Aan het eind van het verhaal wil Van der Veldt nog ergens op terugkomen. ,,Het gaat nu allemaal wel heel veel over mij. Ik dit, ik dat. Er is bovenmatig veel aandacht voor degene die aan het roer staat. Maar mijn collega's maken prachtige dingen, waarvan ik soms niet eens weet heb. Dat is de echte situatie voor een ceo. Je mag een beetje richting geven en prik in de cola stoppen. Dus een verhaal over mij en niet over wij, dat doet die 650 mensen met wie ik samenwerk tekort."