Terwijl in Nederland de laptops worden dichtgeklapt en automobilisten achteraan aansluiten bij spitsfiles om naar huis te gaan, begint de werkdag van Max Huisman net. Geen avonddienst overigens, de oud-student van de TU Delft woont in Emeryville in de Amerikaanse staat Californië. Bij hem is het niet net vijf uur in de middag geweest, maar bijna kwart over acht ’s ochtends, zo valt te lezen in het AD.
Hij ziet er fris en fruitig uit, zo vroeg in de ochtend achter zijn computerscherm. Hij heeft een drukke dag voor de boeg met een bomvolle agenda vol vergaderingen. Zelfs in de avonduren is hij nog bezig. Niet anders dan andere dagen overigens, zo is zijn werkleven gewoon. Max geeft samen met twee compagnons leiding aan Prolific Machines. Een bedrijf dat technologie ontwikkelt om celgroei te stimuleren met licht.
Goedkoper kweekvlees
De ondernemers hopen in de toekomst het maken van kweekvlees een stuk goedkoper te maken. Dat doen ze met technologie die het mogelijk maakt om dierlijke cellen te laten groeien in een reactor. De bewuste cellen krijgen daardoor met diverse kleuren licht dezelfde signalen door als dat ze in een dier zouden krijgen.
,,Tegenwoordig is het maken van kweekvlees nog duur. De markt is er nog niet naar”, legt Max uit. ,,Wij laten zien hoe het goedkoper kan. Maar dan heb je wel kapitaal nodig. Het duurt denk ik nog een tijd voor de markt zover is om de overstap naar duurzaam vlees te financieren.”
Dat betekent niet dat de technologie van Prolific Machines stilstaat. ,,Ondertussen verdienen we geld met het maken van andere producten. Denk bijvoorbeeld aan supplementen voor babyvoeding en medicijnen en antilichamen tegen malaria.” Die medicatie bestaat al, maar is te duur voor de gebieden waar deze ziekte voorkomt. ,,Europeanen kunnen malariatherapie betalen, mensen in Afrika niet. Wij kunnen het goedkoper maken.”
Als Max praat over zijn bedrijf, zijn werk, zie je iemand die kennis van zaken heeft. Toch leek zijn toekomst als jonge student een andere kant op te gaan. De dertiger groeide op in het Zuid-Limburgse Heerlen en vertrok op zijn 18de naar Delft, een luttele 215 kilometer richting het westen, om daar aan de TU Delft technische natuurkunde te studeren. Tijdens zijn studie leerde hij een professor kennen die hem uitnodigde om in zijn laboratorium in Worcester in Amerika te promoveren. Niet per se in het vakgebied van zijn studie, maar meer richting de biomedische wetenschappen.
Promoveren kan echt ontzettend leuk en inspirerend zijn, als je een goede mentor hebt
Max Huisman
,,Ik ben blij dat ik dat heb gedaan”, zegt hij achteraf. ,,Promoveren kan echt ontzettend leuk en inspirerend zijn, als je een goede mentor hebt.” Het was ook zijn introductie in de Verenigde Staten. Hij komt er meer bij toeval via zijn docent terecht, dan dat hij er zelf van droomde om naar het land van the American Dream te verkassen.
Dat hij er nog altijd woont, is puur toeval. In 2019 werd in een lokale bar die toekomst verzegeld. ,,Tijdens een feestje van iemand die we beiden nauwelijks kenden, raakte ik aan de praat met een man. Ik vertelde over mijn onderzoek naar het bouwen van superresolutie-microscopen.” Max haalt zijn wenkbrauwen op. ,,Hij was daar buitengewoon geïnteresseerd in.” Dan lachend: ,,Dat vond ik een beetje gek. De meeste mensen hopen zo snel mogelijk van onderwerp te veranderen als ik het hierover heb.”
Zijn gesprekspartner blijkt stamcelbioloog Deniz Kent te zijn. Hij heeft een idee, wil dat graag aan Max vertellen, maar stelt wel als voorwaarde dat hij eerst een geheimhoudingsverklaring tekent. ,,Ik dacht: wie denkt deze gast wel dat-ie is? Maar mijn interesse was gewekt, dus tekende ik. Hij zei dat hij veel van vlees hield, maar zich daar schuldig over voelde. Dat begreep ik. Het is slecht voor de planeet. Hij kwam met het idee om cellen te besturen en te laten groeien met licht. Maar daar had hij apparatuur voor nodig. En daar kwam ik bij kijken.”
Eigenlijk is de Nederlander op dat moment al bezig om terug te verhuizen naar zijn eigen land. Heeft hij zelfs al sollicitaties verstuurd. Toch besluit hij de kans te grijpen. Samen met Kent betrekt Max Huisman Declan Jones bij het bedrijfsplan en dienen ze een voorstel in bij een fonds dat startups financiert in Silicon Valley. Het trio mag langskomen voor een gesprek. Binnen twee weken krijgen ze 2,5 ton én een uitnodiging om drie maanden lang gratis gebruik te maken van een laboratorium.
,,Sindsdien woon en werk ik hier”, vertelt hij trots. ,,We begonnen met drie jongens in een kelder. Nu werken we met een man of vijftig in ons eigen pand. Het is bijna een laboratorium, fabriek en kantoor ineen.”
Eigen onderneming?
Tijdens zijn studie denkt hij nooit aan een eigen bedrijf. ,,Ik werkte in Delft bij Hukseflux als student. De enige technologische startup die mijn enthousiasme wekte. Kees, mijn baas, kwam langs wanneer die maar kon en vertelde dan dat het ondernemerschap zo mooi was.” Zelf had Max daar destijds een hard hoofd in. ,,Ik dacht dat je dan wel een onwijs goed idee moest hebben en je je vervolgens uit de naad moest werken, met veel risico.”
Nu hij het zelf meemaakt, ervaart hij dat anders. Vooral omdat Amerika daar anders in is dan Nederland. ,,Het risico ligt hier meer bij de investeerder dan bij het individu. Mijn baas bij de Hukseflux bezit het hele bedrijf. Mijn onderneming is inmiddels voor meer dan de helft van andere investeerders. We maken nog geen winst, maar ik kan mijzelf wel een salaris uitbetalen.”
Of Max ooit nog terugkomt naar Nederland? Dat ligt eraan. Het kan volgens hem twee kanten op. ,,Of ons bedrijf kan met succes kweekvlees maken, waarbij ik op een gegeven moment in een vleesfabriek sta. Of ik geef het op een gegeven moment uit handen en ga wat anders doen. Ergens aan werken waar ik passie voor heb. Wellicht in Nederland.” Hij denkt even na. ,,Ik ben nu waar ik wil zijn, maar wie weet waar dat over vijf jaar is.”
Lees ook: Helmonds bedrijf in de prijzen met steeltjes van oesterzwam als smakelijke vleesvervanger
