Hoe werkt bitcoin?

Bitcoin

De bekendste van alle cryptomunten is bitcoin. Dat het een cryptomunt (of cryptovaluta) is, betekent niet meer of minder dan dat het geld is dat alleen digitaal bestaat, er zijn geen munten of briefjes van.

Euro’s

Wat zo uniek is aan die online geld varianten is dat er geen bank achter zit. Laten we beginnen met een korte uitleg van ons 'normale' geld. Vroeger was het zo dat voor iedere gulden of dollar een stukje goud was opgeslagen bij de nationale bank (in Nederland De Nederlandsche Bank). Deze gouden standaard garandeerde dat in de kluis van De Nederlandse Bank de waarde in goud lag van het briefje of muntje dat je in bezit had. Dit werd in verschillende stappen afgebouwd en in 1936, schafte Nederland als laatste land deze norm af. Sindsdien is het zo dat je er – simpel gezegd - op moet vertrouwen dat je geldbiljet of munt het bedrag waard is dat erop staat.

Verschillen

Het grote verschil tussen cryptovaluta en de 'normale' valuta is dat bij de laatste de overheid de waarde stuurt (of in ieder geval probeert te sturen). Als je euro ineens minder waard wordt, stapt de overheid in om te zorgen dat deze stabiliseert. Hetzelfde geldt als de munt meer waard wordt. Bij de bitcoin, en consorten, is dat niet zo. Op het moment van schrijven is de munt zo’n 15.000 dollar waard. Als de waarde morgen nog 1 dollar is heb je pech gehad als je bitcoins hebt. Daarentegen: als de bitcoin morgen 25.000 dollar waard is, heb je 10.000 dollar verdiend.

Voordelen

Dat de overheid niet achter de schermen aan de touwtjes trekt, is het nadeel én het voordeel van de bitcoin. Het betekent namelijk ook dat niemand volledige controle heeft over de munt.

Wat is blockchain?

Een term die nagenoeg altijd bij bitcoin wordt gebruikt is blockchain. De blockchain-technologie is voor bitcoin wat de motor is voor de auto. Zonder die techniek werkt het geheel niet. Waar bij een euro de bank voor je bijhoudt hoeveel (of weinig) je ervan hebt, is dat bij de bitcoin iets gecompliceerder.

De blockchain-techniek houdt alle transacties van de bitcoins bij. Dus als jij één munt aan je buurman geeft, dan wordt dat in de blockchain opgeslagen. Als dat allemaal op één plek zou staan, dan zou het heel moeilijk, of zelfs onmogelijk, te beveiligen zijn. Daarom slaat de blockchain-technologie de informatie verspreidt over allemaal verschillende computers op. Om zeker te zijn dat een transactie goed van de ene naar de andere computer gaat komt er een digitale handtekening onder te staan. Die werkt alleen een stukje anders dan de krabbel die je normaal gesproken gebruikt.

Beveiliging

Om zeker te zijn dat het versturen veilig gebeurt, heeft iedere gebruiker twee sleutels: een privé sleutel (of private key) en publieke sleutel (of public key). Die sleutels zijn in feite een hoop getallen, uitsluitend ‘1’ en ‘0’, achter elkaar. Zoals het woord al aangeeft, is het belangrijk dat de privé sleutel ook daadwerkelijk alleen van jou blijft.

In tegenstelling tot je ‘normale’ handtekening is een digitale handtekening iedere keer dat je er een nodig hebt, anders. Dus voor iedere transactie wordt een nieuwe handtekening aangemaakt. Daartoe wordt een combinatie gemaakt van je privé sleutel en de inhoud van het bericht. Daarom moet je de privé sleutel ook geheim houden, anders kan iedereen jouw handtekening zetten. Die handtekening bestaat ook weer uit een hoop enen en nullen overigens.

Controle

Aan een handtekening heb je natuurlijk niets als een andere deze niet kan controleren. In het normale leven staat daarom je handtekening in je paspoort. Ook hierbij is het weer net wat gecompliceerder bij digitale krabbels.

Om de handtekening te controleren heeft de ander ook jouw publieke sleutel nodig én de transactie waar het geheel om draait. Door die twee te combineren met je handtekening krijgt de ander te horen of de krabbel echt of vals is.

Opslag

Ook de opslag en controle van bitcoin-transacties gaat verdeeld over computers. Daarbij loop je weer tegen een ander probleem aan: hoe zorg je ervoor dat mensen niet zelf kunnen knoeien met gegevens uit het verleden? En dus kunnen stellen dat jij vorig jaar 200 bitcoins aan ze hebt gegeven?

Voordat we daar op ingaan is het belangrijk een stap terug te zetten. Als je een blockchain uit zou tekenen, dan zou je precies zien waarom het ding zo heet. De gegevens worden als blokken opgeslagen en die blokken worden in een ketting achter elkaar gezet.

Iets gedetailleerder komt dat op het volgende neer: een blok bestaat uit 2.400 transacties. Die worden op een hoop gegooid en versleuteld (beveiligd). Aan het einde van dat proces komt er eenzelfde soort getal uit al bij de handtekening: een combinatie van enen en nullen. Om een nieuw blok te maken moet je beginnen met die getallen. Daardoor zijn blokken dus als een ketting aan elkaar gekoppeld.

Mining

Het beveiligen van die blokken gebeurt door mensen die miners worden genoemd. Deze miners krijgen per blok dat zij beveiligen een beloning, een zogeheten block-reward. Die beloning bestaat uit een – stukje van een – bitcoin.

De koppeling van die blokken en de hoeveelheid verschillende miners vormen de kracht van de beveiliging. Doordat ieder blok voortborduurt op een oud blok kun je niet terug in de tijd gaan en frauderen met de transacties. Daarbij zou de code aan het einde van het blok niet meer kloppen met de rondcirculerende code, en zou je door de mand vallen.

De meest voor de hand liggende optie om te frauderen, zelf een blok beveiligen, werkt ook niet. Dat komt door de manier waarop het beveiligen gaat. Kort door de bocht: verschillende miners zijn bezig om te kijken hoe ze dezelfde gegevens kunnen beveiligen. De eerste persoon die klaar is, krijgt daarbij de beloning. Dat neemt niet weg dat de andere miners wel doorgaan. Net als bij de handtekening geldt: er moet één specifieke combinatie uitkomen van getallen. Iedereen zou dus moeten eindigen met hetzelfde. Als één persoon met een andere combinatie op de proppen komt, is dat omdat die persoon gesjoemeld heeft. Het systeem is zo ingericht dat die om zich heen kijkt naar de verschillende blokken. Eén afwijkende code valt daarom gelijk op.

Historie

Deze beveiliging is dus helemaal los gehaald van één computer of locatie. Daarbij is de code waarop bitcoin draait voor iedereen in te zien via codedeelplatform Github. Daardoor hebben programmeurs al vast kunnen stellen dat daar geen achterdeurtjes instaan.

De oorspronkelijke code is gemaakt door een persoon of groep die zichzelf Satoshi Nakamoto noemt. Wie of wat Satoshi Nakamoto is, is onbekend. Er zijn wel verschillende mensen geweest die zich hebben uitgegeven als de bedenker van bitcoin. Die bleken allemaal de boel te bedonderen. Doordat het systeem zo transparant is opgezet, heeft dat dus ook nog geen effect op het vertrouwen in de bitcoin.