Hoe open source het nieuwe normaal helpt vormgeven

Dick Lans gaat nooit meer in de file staan. Hij is regional manager van IT-bedrijf Red Hat in de Benelux. Red Hat is een van de grootste spelers op het gebied van open source-technologie waarbij innovatieve kennis openlijk wordt gedeeld en ontwikkelaars in alle uithoeken van de wereld online gezamenlijk software ontwikkelen en steeds weer verbeteren. Red Hat gebruikt die software om speciale programma’s te ontwikkelen, die door middel van abonnementen worden verkocht aan bedrijven zoals banken, telecom en ook de overheid. Die speciale producten en de service die daarbij wordt geleverd zijn van Red Hat, de licentie blijft eigendom van de wereldwijde open source-gemeenschap, dus van iedereen.

Vaccin nog sneller?

De werkwijze van Red Hat is het afgelopen jaar ook gebruikt voor coronaregistratie-programma’s van de overheid. ,,Zonder die aanpak was het nooit zo snel gelukt,” zegt Lans. Ook bij de razendsnelle ontwikkeling van het vaccin is kennis gedeeld, iets dat voor wetenschappers allang gewoonte is. ,,Maar uiteindelijk ontwikkelen farmaceutische bedrijven ieder hun eigen product, waardoor het delen van kennis onmogelijk wordt. Hadden ze alle kennis van begin tot eind gedeeld, dan was er wellicht nog sneller een vaccin geweest.”

Ontdekkingsreiziger

Lans omschrijft iemand die meedoet aan open source-technologie als een ontdekkingsreiziger. ,,Iemand die op zoek is naar iets dat we nog niet kennen en dat hij of zij kan inbrengen, meestal in de vorm van computercode. Zo iemand is heel eigenwijs, maar deze instelling is altijd om iets te kunnen bijdragen, beter te maken. En alles op basis van vrijwilligheid, maar wel met een sterke leider en de afspraak dat het beste idee wint.”

Gewoontedieren

Zou die instelling ook kunnen werken in de Nederlandse samenleving die na de pandemie opveert, of vallen we terug in het oude normaal en staan we straks weer in die file? ,,We zijn gewoontedieren, dat zien we steeds weer. Een aantal principes werken, dat is in de open source-wereld aangetoond: samenwerken, iedereen is gelijk en het beste idee wint. Daardoor ontstaat een cultuur waarin je samen iets probeert te bereiken in plaats van ieder voor zich. Als je die principes in elke organisatie zou kunnen toepassen, commercieel of niet commercieel, dan zou de wereld er anders uitzien, omdat je met wat meer begrip met elkaar bezig bent.”

En die files? ,,Wij proberen onze mensen te belonen als ze niet meer in de auto of het openbaar vervoer stappen. Belonen voor een beslissing om iets niet te doen. We zijn er nog niet, maar wel op de goede weg.”