Thomas Baur (36) startte in september 2017, 55 jaar na de uitvinding van het tijdenlang immens populaire cassettebandje, zijn Bandjesfabriek in Lochem. Die draait inmiddels op volle toeren. Baur vertelt hoe hij zich onderscheidt als bedrijf.
1. De enige in de Benelux
Thomas Baur (36) las in de VPRO-gids een artikel over Kees van Dorth. ,,Kees woont in Wierden en leverde al jaren als enige in Nederland nog cassettebandjes aan bands en andere gezelschappen.'' In het interview vertelde de oude rot in het vak van de bandjesproductie af te willen. ,,Hij wilde er geen tijd meer aan besteden en riep dat geïnteresseerden langs mochten komen. Ik ging voor een kop koffie en even later was ik de eigenaar van machines voor een bandjesfabriek. Ik kreeg alles voor een zacht prijsje, richtte deze kleine fabriek in, en ben in september 2017 begonnen.''
2. Retrohype
De reden dat Baur wel durfde in te stappen en de reden dat Kees van Dorth - de laatste der Mohikanen - subiet wilde stoppen: de retrohype rondom cassettebandjes. ,,De vraag neemt toe, ook bij artiesten.'' In Amerika brengen sterren als Justin Timberlake en Kanye West hun muziek weer op cassette uit. ,,Als hebbedingetjes. De experimentele rock en de snoeiharde onversneden metal namen trouwens nooit echt afscheid van de bandjes. Zij hebben de geluidsdrager in stand gehouden. Dat wil ik even gezegd hebben. Nu willen de mainstream en alternatieve bands het dus ook weer. Je album op lp uitbrengen als gadget, was lang hét retrodingetje. Alleen tegenwoordig val je als artiest eerder op als je iets niet op vinyl uitbrengt. Dat is te gewoontjes geworden. De cassette roept het oude nostalgische gevoel op, je onderscheidt je er nu mee. Iedereen ziet zich nog staan, met die walkman, en dan shit... de batterijen op. Of het uitwisselen met vrienden van bandjes. Of de tape er terug indraaien met een balpen, als de tape bleef haken.'' In Duitsland was nog een fabriek en in Engeland, die bandjes voor bands uitgaven. ,,Met die aantrekkende markt zag ik de uitdaging, dit naast mijn reparatiewerk van oude muziekapparaten, te ondernemen. Wat Van Dorth al vermoedde, ik zou de enige in de Benelux zijn.''
3. Anti-Spotify
,,Bands en artiesten die iets op cassette laten zetten, zien het ook als het afzetten tegen de huidige muziekindustrie van streamen via Spotify en dingen downloaden. De streaming zorgt ervoor dat muziek niet meer dan iets voor de achtergrond wordt. Het wordt behang, een wegwerpartikel. Een artiest moet heel erg zijn best doen om een product tot stand te brengen. Hij bedenkt een nummer, voert het uit, neemt het op en publiceert het. Daar zit veel energie in die hij of zij beloond wil zien... En dan niet weggeklikt worden, met één simpele druk op de muisknop. De muzikant wil met bandjes tegenwoordig ook vaak uitstralen: waardeer mijn werk als een ambacht en niet als een massaproduct. Neem de tijd voor mij.''
Lees ook: Volkswagenbusjes booming business: zo speel je in op de nieuwe lifestyle
4. Lege bandjes
,,Ik heb de technische kennis van cassettebandjes en de apparatuur eromheen, maar ook de kennis van de markt, gelukkig. Ik haal mijn cassettes - leeg, zonder tape - uit Italië waar ik een fabriekje heb gevonden. Dat levert in meer dan zestig kleuren. Zelfs glitter. Je kan het zo gek niet bedenken - alle kleuren van de regenboog - of die fabriek heeft het. Bands kunnen hun eigen kleur daarmee uitkiezen en krijgen zo een uniek product. Ik bel dan: 'Luca, I need cassette, special one.' 'No worries', hoor ik dan. De naam van die fabriek laat ik even lekker in het midden, omdat die me exclusieve producten geeft.''
5. Dupliceermachine
De muziek op bandjes zetten, doet Baur met zijn dupliceermachine. Het zijn 50 cassettedecks, van het merk Akai. ,,Zoals ik het doe, zo deed iedere kleinere fabrikant het in de jaren 80. De grote bedrijven namen niet over, maar zetten de muziek gelijk op de tape en knalden het dan het bandje in. Dat loont alleen bij hele grote aantallen en die komen niet meer terug. Zoals ik het doe, zo deed je het als kleine jongen ook, in je slaapkamer. Het ene bandje laat je overnemen van de ander, de mastertape. Alleen draag ik van een bandje gelijk muziek over aan 50 cassettes tegelijk.''
6. Lochem
,,Ik ben geboren in Maastricht, kon een reparateursbaan krijgen in Hengelo Overijssel en kwam zo in het oosten terecht. Toen ik voor mezelf begon als reparateur van oude apparaten, waarvan veel technici de kennis niet meer hebben, zag ik de Bandjesfabriek als mooie kans om dat er bij te doen. In Lochem was dit pand vrij. Ik koos vrij bewust voor Lochem, omdat het een popachtergrond heeft. De Popmeeting, de voorloper van Lowlands, begon hier. Vooral ondernemer Joost Carlier startte vanuit Lochem tal van muziek-evenementen. Qua muzikaal erfgoed is Lochem een prima plek om te bivakkeren. Juist een best wel logische plek te noemen, voor de muziekindustrie.''
7. Zegen
Begin dit jaar ontmoette Baur de 91-jarige Lou Ottens, de voormalig Philips-medewerker die 55 jaar geleden het cassettebandje uitvond. Ottens gaf hem zijn zegen. ,,Hij kijkt niet echt terug, maar vindt het hartstikke leuk dat ik zijn product zichtbaar houd. Mensen als Ottens en de werkers bij labels geven veel informatie door. Het is een kleine wereld en daardoor is het snel bekend geworden dat ik dé zaak heb waar je nog een cassettebandje kan laten maken.''
8. Maatcassettes
Als een van de weinigen in Europa heeft Baur nog een cassetteloader in gebruik. ,,Een oude van het merk King, uit Amerika. Hiermee kun je bandjes nog op lengte maken die de afnemer wenst. Wil hij 32 minuten, dat kan. Of juist 48, prima. De cassettes die nog worden uitgegeven, hebben allemaal een lengte van 90 minuten, of 60 minuten. Als je daarmee opneemt, is het album van de band vaak allang af en zit de luisteraar smachtend te wachten op het volgende nummer, dat nooit meer komen zal. Laatst vroeg iemand mij, wie bel je eigenlijk als die machine kapot is? Ik zei: 'mijn vrouw, om te zeggen dat ik niet mee-eet.' Voor dit museumstuk, kan ik geen technicus meer inschakelen.
Onlangs deed-ie het even niet, dan kan ik wel janken.''
Lees ook: Snapchatmarketing: bereik jongeren met een ijzersterk verhaal
9. Betaalbaar
,,Bands gebruiken de cassettes als toevoeging, als merchandising. Een langspeelplaat is een relatief duur gadget, maar de cassette is zowel voor de band als consument goedkoper. De bands kopen zo'n bandje voor 3 tot 4 euro per stuk bij mij in, de consument betaalt er dan ongeveer een tientje voor.''
10. Betere bandjes
,,Opnames op magneetband bestaan al sinds de jaren 40. In Duitsland bij Telefunken werden de banden uitgevonden. In de oorlog namen de Amerikanen die techniek mee naar huis en ontwikkelden deze verder. In de jaren 60 bedacht Philips, wacht eens, die magneetbanden zijn ontzettend groot, waarom maken we ze niet kleiner in een klein compact doosje. Dat werd de cassetteband. Beter dan klooien met die hele grote banden.
De magneetband zelf - een plasticbasis film met magnetische basis erop - kan fijner gemaakt worden. Ik ben hierover in gesprek met een fabriek in Frankrijk. Met nieuwer materiaal wil ik de cassette naar de 22ste eeuw brengen, een nog beter bandje. Ik zal ook wel moeten. De voorraad cassettetape die we hebben is new old stuck, het is aan het opraken. De voorraad wordt niet meer aangevuld omdat de leveranciers van weleer het niet meer commercieel interessant vinden.''
De cassette roept nostalgisch gevoel op, je onderscheidt je er nu mee
Thomas Baur