In Nederland rijden meer dan 17 miljoenfietsen rond. Slechts een heel klein percentage daarvan is duurzaamgebouwd, maar ook voor een een heel klein deel. Nee, de fiets is eenduurzaam vervoermiddel, maar de industrie zelf is dat helemaal niet.Dat moet anders, vindt ingenieur en ondernemer Johannes Alderse Baas.,,Ik moet oppassen met wat ik zeg, maar als ik naar onze concurrentenkijk, dan staat duurzaamheid niet voorop. Ze zeggen circulair tezijn, maar je ziet toch veel onderdelen die uit China komen. En vaak is het een mooie businesscase, maar extreem milieubelastend. Dan zitten ze er echt niet in omdat ze fietsen zo mooi vinden. Het iswel de bedoeling dat wij met DutchFiets tegen de gevestigde orde aangaan schoppen.”
Snel doorgroeien
Het verhaal van Johannes Alderse Baas is een klassiek ondernemersverhaal. Dat begint met een idee waar je 's nachts wakker van ligt, dat de wereld in moet. ,,Het zat in mijn hoofd: een fiets van recyclebaar kunststof, die je met weinig gebruik van energie lokaal kunt produceren. In mijn kamertje werkte ik aan dat idee en kon een prototype ontwikkelen, een proof of concept, dat reed. Toen was het de vraag; willen mensen dat wel? Want je moet het ook kunnen verkopen. Maar ik was ze zo kwijt, zonder marketing, via een lokaal, klein, crowdfundingsinitiatief. Dat was voor mij de bevestiging dat er wat in mijn idee zat.”
Snel schakelde Alderse Baas door. ,,Ik ben meteen een schuurtje gaan huren van een boer, zodat ik meer ruimte had om de fiets door te ontwikkelen. Ik heb mijn broer erbij betrokken, een investeerder erbij gevonden en zo hebben we een 2.0 en een 3.0 gemaakt. Klantenkring is gegroeid, investeerder gevonden. En nu zitten we in een bedrijfspand in Woudenberg, dat alweer veel te klein is. We gaan over een maand verhuizen naar een tien keer zo groot pand. Dan krijgen we de mogelijkheid er serieus iets van te maken.”
Afval uit de tulpenkweek
Het product dat DutchFiets maakt, lijkt op een fiets, rijdt als een fiets en is natuurlijk ook een fiets, maar werkelijk alles aan de fiets is opnieuw bedacht, ontworpen en berekend. De fiets wordt gemaakt van kunststof, dat bijvoorbeeld wordt gerecycled uit de tulpenkweek. In de door henzelf ontwikkelde machines en matrijzen wordt het frame op duurzame wijze gefabriceerd. ,,Eerst verwarmden we het materiaal met gas, maar nu doen we dat elektrisch. Zonnepanelen leveren de benodigde stroom. We zetten zonne-energie om in warmte en daar maken we een fiets van.”
Onderdelen worden steeds meer in huis gemaakt, vanwege duurzaamheid en problemen in de keten. ,,Vrijwel alles komt uit China en Taiwan. Ze zijn niet duurzaam geproduceerd, maar vooral niet leverbaar. Daarom zijn we wielen en vorken zelf gaan maken. Wat dat betreft is kunststof een fijn materiaal om mee te werken. Je kunt er alles van maken. Nadeel is weer dat het als materiaal totaal niet stevig is, behalve als je het in de juiste vorm kunt gieten. Daar hebben we simulaties mee gedaan op de computer en gevalideerd met rijdbare prototypes.”
Het is wel de bedoeling dat wij tegen de gevestigde orde aan gaan schoppen
Lees ook: Circulaire economie: 'Maak van afval de grondstof voor nieuwe producten'
De eerste pilots rijden rond
Hoe simpeler de fiets, hoe minder er kapot kan en hoe goedkoper het onderhoud. Bij DutchFiets is daarom heel kritisch naar de onderdelen gekeken. ,,Een fiets moet in weer en wind bruikbaar zijn en onderhoud en onderdelen zijn duur. Zo hebben we al minstens honderd onderdelen van de fiets kunnen halen. Of onderdelen gekozen die geen onderhoud nodig hebben. We voorzien onze fietsen bijvoorbeeld van kunststof lagers die geen vet nodig hebben.”
Hoewel het product nog grotendeels in de ontwikkelfase zit, heeft DutchFiets al wel de eerste fietsen rondrijden. ,,Onze klanten zijn vooral bedrijven en gemeentes. Daar rijden pilots rond, die nieuwe verkopen gaan opleveren. Bij een hoogwerkerbedrijf hebben ze duizend bedrijfsfietsen die ze in anderhalf jaar afschrijven. Dat is echt een probleem. Daar hebben we drie pilots rijden. Nu willen ze gaan verduurzamen en onze fiets past daar perfect in.”
Lees ook: VNO-NCW en MKB Nederland: gericht beleid verduurzaming bedrijfsleven nodig
Statiegeld op fietsen
Door de feedback van de klanten weet DutchFiets wat ze de komende jaren aan business kunnen verwachten. ,,We hebben dat wel redelijk rondgerekend op basis van de data die we hebben verzameld. Op dit moment halen we wat omzet, maar dat is niet om over naar huis te schrijven. Er rijden een paar honderd fietsen rond, tot nu toe genoeg om de huur te betalen. In het nieuwe pand gaan we echt serieus opschalen en daar is ook wel ruimte voor in de markt. Zonder marketing kunnen we onze targets halen. Dus met marketing gaat dat een veelvoud van de aanvragen opleveren. Dat hebben we wel getoetst, maar het is ook een beetje ondernemen: je weet het natuurlijk nooit precies.”
Bedrijven als DutchFiets hebben de wind mee. Niet alleen is er een sterke trend richting duurzaamheid, ook de fietsbranche kent enorme problemen in de leveringsketen. Onderdelen zijn niet of nauwelijks te krijgen. ,,Het succes van dit verhaal zit in het lokaal produceren van een circulair product dat je weer kunt hergebruiken en hergebruiken. We heffen zelfs statiegeld op onze fietsen, zodat we ketenverantwoordelijkheid kunnen nemen.”
Een DutchFiets kost nu net geen duizend euro per stuk, maar Alderse Baas verwacht dat die prijs wel zal dalen. ,,Er zitten relatief veel mensuren in en dat is duur. Het nieuwe model, dat we in eind 2022 gaan introduceren, heeft wel de helft minder onderdelen en zit sneller in elkaar. Daardoor kunnen we de schaal vergroten, meer marge maken, om zo met dealers te kunnen werken. Ook de klant moet profiteren. Dat maakt het product aantrekkelijker en minder interessant om te kopieren. Daar zit dus wel een filosofie achter.”
