Alcohol als wonderolie voor de economie

In de koelkast van Toon Amsterdam aan de Jan Evertsenstraat staan naast de biologische sapjes en huisgemaakte limonade nu een fles sauvignon blanc en twee flesjes Jupiler. Officieel is Toon een winkel: kunstenaars huren er een plekje om werk te exposeren. Maar sinds woensdag mag er alcohol worden geschonken. "We hebben de kaart van onze koffiehoek meteen aangepast," zegt medeoprichter Marina Slabbers tegen het Parool.

Landelijke proef47 gemeenten doen mee met de landelijke proef om winkels alcohol te laten schenken. In Amsterdam konden ondernemers binnen de freezones Jan Evertsenstraat, Osdorpplein en Rijnstraat hun plan indienen bij een selectiecommissie. Twaalf winkels meldden zich aan. Van zeven winkels, waaronder Toon, werd het plan goedgekeurd.

Kwaad daglicht"Klanten vragen weleens om bier of wijn, maar overdag schonken we nooit," zegt Slabbers. Tijdens optredens 's avonds of in het weekend was Slabbers wat makkelijker. "Daar moet je vooraf een kaartje voor kopen. Dan verkochten we stiekem weleens een glaasje." Dat kan overdag nu ook. "Mensen blijven toch langer hangen als je een drankje kunt schenken."

Marc Houben van de SlijtersUnie vindt het kwalijk dat alcohol wordt ingezet 'als wonderolie voor de economie'. "Dit gaat de binnenstad niet redden, maar bij meer incidenten kan het alcohol wel in een kwaad daglicht stellen." Ook is Houben bang voor oneerlijke concurrentie.

"Ik denk eerder dat we elkaar juist helpen," zegt Slabbers. "Op een podiumavond veeg ik om elf uur echt de laatste mensen eruit." Veel klanten gaan volgens Slabbers dan naar een café om de hoek. "Terwijl de meeste daar normaal nooit komen."

Twee glazenAan de proef zijn strenge regels verbonden. "We mogen niet aan mensen onder de 18 schenken, moeten bij twijfel om legitimatie vragen, en mogen niet verkopen aan dronken mensen," somt Slabbers op. En de belangrijkste regel: maximaal twee glazen per persoon.

Toch maakt het Nederlands instituut voor alcoholbeleid Stap zich zorgen. "Die afspraak van twee glazen per persoon is lachwekkend," zegt directeur Wim van Dalen. "Hoe gaat de gemeente dat controleren? De ondernemer wil zijn klant plezieren, dus die houdt zich er sowieso niet aan."

Slabbers geeft toe dat ze het aantal glazen per persoon niet zo nauw neemt. "Als een klant drie glazen drinkt en iemand anders eentje, is het gemiddeld twee. We laten het heus niet uit de hand lopen. Het is ook in ons belang dat de proef slaagt."

Zondag heeft Toon weer een podiummiddag, de eerste waar drank legaal is. Slabbers: "We slaan wel wat extra bier en wijn in." Ze verwacht maximaal vijftig mensen. "Lang niet iedereen drinkt alcohol, dus het is niet de bedoeling dat er meer dan vijftig drankjes doorheen gaan."