Nieuws Arbeidsmarkt
Waarom sommige bedrijven werken met gedetineerden
In Nederlandse gevangenissen wordt veel werk verricht door gedetineerden. Ze zijn aan de slag voor bedrijven die hun productie deels aan de gevangenissen uitbesteden. Dit is niet alleen in het belang van het bedrijf, maar de gedetineerde krijgt hiermee ook een kans op een betere toekomst.
Meer bedrijven brengen een deel van de productie onder bij 'werknemers' in de gevangenis. Foto: ANP
In totaal zijn er zo'n achtduizend gedetineerden tijdens hun detentie werkzaam bij In-Made, de penitentiaire productiebedrijven van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Op 28 productielocaties wordt verschillend werk verricht: van assemblage en montage tot houtbewerking en het verpakken van voeding.
In-Made heeft ruim duizend opdrachtgevers, waarvan 85 procent uit het mkb. Deze bedrijven brengen een deel van de productie onder bij 'werknemers' in de gevangenis. Maar daar zijn niet alle organisaties open over, zegt Frank Becker van In-Made tegen NU.nl. ,,Veel bedrijven denken: eens een dief, altijd een dief. Maar de meeste gedetineerden zijn geen grote criminelen en zitten er gemiddeld drie maanden. Ze zijn gewoon mensen, net als jij en ik."
''De arbeid is goedkoper, maar logistiek gezien is het veel ingewikkelder. Daardoor komen er juist kosten bij''
Uitbesteden kost bedrijven ook tijd en geld
Becker ziet een toename in het aantal bedrijven dat bij hen terechtkomt. ,,Dat komt onder meer door de coronacrisis en de onrust in Europa door de oorlog in Oekraïne. Ze willen hun productie liever in de buurt laten doen. Duurzaamheid speelt daarbij vaak ook een rol."
DOCKR, aanbieder van bakfietsen voor ondernemers, koos ook voor een samenwerking met In-Made en laat de bakfietsbakken door gedetineerden in elkaar zetten. Dat het goedkopere krachten zijn, was geen motivatie, zegt hoofd Product & Innovation Kees Jan Blankestijn. ,,De arbeid is goedkoper, maar logistiek gezien is het veel ingewikkelder. Daardoor komen er juist kosten bij. Bovendien werkt een gedetineerde uit vrije wil, hij kan ermee stoppen of ineens uitvallen. Hoewel de meesten erg gemotiveerd zijn om te werken, neem je dus best een risico."
Lees ook: Bij dit bouwbedrijf zijn ook ex-gedetineerden oplossing voor personeelstekort
Gedetineerden werken aan succesvolle terugkeer
Op de locaties in Sittard en Nieuwegein waar DOCKR het werk laat uitvoeren, lopen ook eigen medewerkers rond. Zij zorgen ervoor dat iedereen alles snapt en werken nieuwe gedetineerden in. ,,Dat kost ons natuurlijk ook tijd en geld. Als ik naar onze cijfers kijk, kan ik me afvragen of dit een logische keuze is. Maar inmiddels willen we niet meer anders."
Dat ligt volgens Blankestijn vooral aan de maatschappelijke bijdrage die het bedrijf zo levert. ,,We zijn een duurzaam bedrijf, maar het is ook mooi dat we iets kunnen betekenen voor anderen. Door het werk krijgen gedetineerden een positiever gevoel over hun tijd daar." Becker ziet de positieve gevolgen daarvan meteen terug. ,,Het grootste voordeel is dat er minder gehangen wordt. Maar veel gedetineerden ontdekken ook via het werk waar hun talenten liggen."
''Wij vinden dat je altijd een kans moet krijgen, maar daar moet je wel wat voor doen. Zo werkt het ook in de buitenwereld''
'Werk is niet altijd leuk, maar wel noodzakelijk om de rekeningen te kunnen betalen'
Wie aan de slag wil, moet wel laten zien echt gemotiveerd te zijn. Becker: ,,Dan is er veel mogelijk. Wij vinden dat je altijd een kans moet krijgen, maar daar moet je wel wat voor doen. Zo werkt het ook in de buitenwereld. Werk is niet altijd leuk, maar wel noodzakelijk om de rekeningen te kunnen betalen."
Met werken in de gevangenis krijgen veel gedetineerden een betere basis voor een succesvolle terugkeer in de samenleving. Maar dan moet het werk binnen wel lijken op dat buiten de muren, zegt Becker. ,,Zo bereid je een gedetineerde beter voor, maar een werkgever ziet op deze manier ook dat ze het werk écht kunnen."
Lees ook: Hilal Makhoukhi: van bajesklant tot succesvolle ondernemer
Aantrekkelijker voor jonge generatie werknemers
DJI bereidt gedetineerden dus voor op werk na detentie. Ook door ze de mogelijkheid te bieden een vakdiploma of certificaat te halen. Dit is onderdeel van het Ex-Made-programma. Daar wil DOCKR ook onderdeel van zijn, door sommige gedetineerden na vrijlating een plek aan te bieden in het bedrijf. Dat zouden meer bedrijven moeten doen, vindt Blankestijn. ,,Ga eens een stap verder als bedrijf. Neem eens een keer ietsje meer risico. Kijk niet alleen naar je cijfers. Als je het doet, geef het dan de tijd."
Blankestijn weet wel dat het voor een relatief jong bedrijf als DOCKR makkelijker is om dit soort keuzes te maken. ,,Oudere bedrijven doen dingen vaak al jaren op dezelfde manier, dan is het lastig veranderen. Maar het is niet onmogelijk." Voor bedrijven die twijfelen: je wordt er waarschijnlijk ook aantrekkelijk mee voor de jongere generaties. ,,We merken dat vooral onze jonge medewerkers het erg belangrijk vinden dat we iets terugdoen. Ze zijn hier erg enthousiast over."
