Dit moet je weten voordat je referenties van een sollicitant belt

Stel, er komt iemand solliciteren voor een nieuwe baan binnen jouw organisatie en hij of zij heeft op de huidige werkplek ruzie met een leidingevende. Het gesprek verloopt goed, maar je wilt graag referenties nabellen. Grote kans dat de sollicitant dat niet ziet zitten, want die hebben waarschijnlijk weinig positiefs te melden. Kan de solliciteren voorkomen dat er referenties nagebeld worden? AD zocht het antwoord.

De Kenner

Rini de Groot is voorzitter van de NVP Codecommissie. Deze commissie stelde de sollicitatiecode op met basisregels voor bedrijven en sollicitanten. De Groot: ,,Indien een referentie wordt opgevraagd, moet daartoe aan de sollicitant vooraf om toestemming worden gevraagd. Het is een van de belangrijke punten in de code. Een werkgever kan bijvoorbeeld iemand uit jouw huidige organisatie kennen, en besluiten hem op te bellen. Maar misschien wil die sollicitant helemaal niet dat de werkgever weet van de sollicitatie. Wanneer een werkgever weet dat je solliciteert en dat ook helemaal niet verwacht, kan dat nare gevolgen hebben.”

Wanneer een sollicitant geen referentie opgeeft, is er voor recruiters geen mogelijkheid om toch iemand te bellen. De Groot: ,,Er is altijd vooraf toestemming nodig van de sollicitant om een referentie na te bellen. Wat een recruiter dan kan doen, is de vraag stellen waarom iemand geen referentie op wilt geven. Dat kan de sollicitant een reden voor hebben en die informatie kan ook heel belangrijk zijn.”

,,De code is geen wet, maar met de huidige AVG mag een werkgever niet meer zomaar informatie geven aan derden zonder dat een sollicitant hier nadrukkelijk toestemming voor heeft gegeven”, aldus De Groot.

Referenties kunnen heel belangrijk zijn in een sollicitatieproces, waardoor sollicitanten ze eigenlijk altijd paraat moeten hebben, vindt Valkenburg. ,,Ten eerste zijn referenties van belang bij het checken van feitelijke informatie. Wanneer iemand zegt dat hij of zij ergens gewerkt heeft in een bepaalde functie, kan bij een HR-afdeling van een bedrijf gekeken worden of die informatie klopt. Daarnaast kan ik bij een directe leidinggevenden nog een beetje doorvragen over de persoon, en de informatie die je zelf al hebt opgehaald verifiëren”, aldus Valkenburg.

Er is bijna nooit een echt geldige reden om geen referenties op te geven, zegt Valkenburg: ,,Ik zou dan willen weten waarom dat is. Vroeger kon het nog weleens zijn dat er geen referentie te vinden was, maar door platformen als LinkedIn is iedereen te achterhalen. Het kan natuurlijk zijn dat iemand overleden is, maar dan ga je proberen een andere referentie te vinden.”

De Oplossing

,,Geen referentie kan eigenlijk gewoon niet”, stelt Valkenburg. ,,Het is gebruikelijk om de meest recente referenties op te geven, de laatste drie werkgevers bijvoorbeeld. Ouder dan tien jaar heeft ook weinig zin, dan had iemand misschien een totaal andere functie en dat is voor vandaag de dag niet meer relevant.”

Als sollicitant geef je in principe altijd referenties op. Wanneer je een conflict hebt met een leidinggevende, kun je er voor kiezen om iemand anders als referentie op te geven, of om aan de recruiter uit te leggen waarom jouw leidinggevende weinig positiefs over jou te melden zal hebben.

En als de schade al geleden is? De Groot: ,,Wanneer een referentie ongevraagd gebeld is, is dat al gebeurd en kun je dat niet meer terugdraaien. De code is geen wet zoals de AVG, dus er is vanuit de code geen juridische sanctie. Je kunt het wel aan een rechter voorleggen indien je er schade aan hebt overgehouden. Dan kom je misschien in aanmerking voor ene vergoeding.” Maar zover hoort het niet te komen. Iedere werkgever moet weten wat in dit kader wel en niet kan.