Nieuws Arbeidsvoorwaarden
De nieuwe pensioenwet ook door Eerste Kamer: wat betekent het voor jou als werkgever?
Ook de Eerste Kamer is akkoord. De Wet Toekomst Pensioenen is er door. Wat betekent dit voor jou als ondernemer en voor je personeel? Deze vraag is relevant als je met je bedrijf verplicht bent aangesloten bij een bedrijfspensioenfonds.
Laatste update: 31 mei 2023 00:03
Illustratie: Shutterstock
Grote verandering op komst
We staan aan de vooravond van een megaverandering in pensioenland. De nieuwe wet zorgt voor de omslag van een collectief stelsel naar een eigen pensioenpotje voor elke werknemer. Deze nieuwe wet kon dinsdagavond 30 mei rekenen op een meerderheid in de Eerste Kamer, let wel: de nog 'oude' Eerste Kamer, maar er blijft veel weerstand, en niet voor niets. Waar maken veel politici, wetenschappers en pensioenspecialisten zich zorgen om? Het gaat om ontzettend veel geld, zo’n 1500 miljard dat we samen bij elkaar hebben gespaard. En de grote vraag is hoe dat geld verdeeld gaat worden. In pensioenjargon wordt dit ‘invaren’ genoemd.
Belangen jong en oud tegen elkaar
Voorstanders van de nieuwe wet maken zich zorgen dat al het geld naar de ouderen gaat en dat jongeren straks met lege handen achterblijven. Daarom willen ze dat iedereen zijn eigen pensioenpotje krijgt. Ouderen die op het punt staan met pensioen te gaan, hebben als argument dat zij al het geld dat nu in de pot zit bij elkaar hebben gespaard. Daar hebben ze immers hun leven lang voor gewerkt. Zij vinden dat het hún geld is. Omdat niemand nog weet hoe de pensioenpot precies verdeeld gaat worden, heeft iedereen een beetje gelijk. En dat is een recept voor veel discussie.
Daarover gesproken: pensioenfonds ABP gaf in de Eerste Kamer eerst een stemverklaring af, voordat het pensioenfonds via directeur Paul Rosenmöller vóór de pensioenwet stemde. Een historische constitutionele blunder, de Grondwet ging door het putje om de wet erdoor te kunnen drukken. Via deze link, een tweet, de verklaring van Rosenmöller daarover.
En: een aantal hoogleraren betoogt in een brandbrief dat de besluitvorming in de Tweede Kamer over de nieuwe wet in strijd is met de grondwet.
Rol van de vakbonden
De vakbonden spelen een bijzondere rol in het geheel. Eerder stemden zij in met de nieuwe wet. Dat heeft hen ontzettend veel kritiek opgeleverd van de eigen achterban. De kaderleden van FNV hebben zelfs een eigen platform opgericht: Actiecomité Red het Pensioenstelstel, waarop zij zich met hand en tand verzetten tegen de nieuwe wet en dus tegen het besluit van hun leiders. Om maar te illustreren dat niet alleen politiek en wetenschap verdeeld zijn.
Pensioenen van politici
Er is ook een wet die gaat over de pensioenen van politici, de APPA, de Algemene pensioen- en uitkeringswet politieke ambtsdragers. Heel bijzonder, of toch niet, is dat de wetgeving die gaat over de pensioenen van politici ook wordt aangepast, maar alleen in positieve zin. Zij kunnen voortaan meeprofiteren van pensioenverhogingen die in de Wtp mogelijk worden gemaakt. Voor wijziging van de APPA is echter een tweederde meerderheid in de Kamer nodig en die was er niet. En zo is er weer een nieuw discussiepunt.
Nu het wetsvoorstel in de Eerste Kamer is goedgekeurd zullen we nog een aantal jaren moeten wachten: minister Schouten heeft namelijk de periode die is uitgetrokken voor invoering van de nieuwe wet al verlengd.
De pensioenfondsen krijgen tot 2028 om de wijzingen door te voeren. Ook de discussies over de nieuwe wet gaan de komende jaren ongetwijfeld onverminderd door.
Pieter Omtzigt: 'Houd mijn hart vast bij de invoering en de juridische en economische gevechten die kunnen uitbreken'
Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt schreef eerder deze column over de, toen nog aanstaande Pensioenwet.
Daarin onder meer:
- U dacht dat u bezwaar kon maken tegen het omzetten van uw opgebouwde rechten in een persoonlijk pensioenvermogen en voortaan onzeker pensioen? Nee, dat kunt u niet, omdat de nieuwe pensioenwet dit expliciet uitsluit.
- U dacht dat u met een meerderheid van deelnemers toch zeker wel moet instemmen voor zo’n grote wijziging in uw pensioen? Nee, ook dat voorstel hebben de regeringspartijen verworpen. Waar het bijzonder is dat het pensioen van politici wel onder het oude pensioenstelsel blijft bij inwerkingtreding van de nieuwe pensioenwet. Omdat politici volgens de grondwet met 2/3de meerderheid moeten instemmen om hun pensioen te wijzigen, en die meerderheid was er zelfs onder politici niet: de regering denkt dit op te lossen door voor politici (voorlopig of definitief) een aparte status te creëren.
- U kunt de pensioenhervorming zelf niet volgen. Ik moet bekennen dat ik ook niet alle stukken van deze pensioenwet goed begrijp en dat is nadat ik er maanden mee bezig geweest ben.
- Ik kan wel constateren dat de rechters van dit land een behoorlijk rationele angst hebben voor een vloedgolf aan rechtszaken. Als mensen in een keer tienduizenden euro’s minder krijgen dan verwacht, zullen ze veel juridische middelen proberen, tot en met de gang naar de rechter in Straatsburg (EVRM) of Luxemburg (Handvest van de EU) vanwege onteigening.
- En misschien begrijp u ook waarom ik de dreigende pensioenhervorming niet alleen onverstandig vind en tegengestemd heb, maar ook waarom ik werkelijk mijn hart vasthoud bij de invoering en de juridische en economische gevechten die kunnen uitbreken. En waarom ik wellicht tegen beter weten in hoop dat de Eerste Kamer alsnog een verstandig besluit neemt.
Lees ook: Werkgevers: eindelijk grote onderhoudsbeurt voor pensioenen
ZZP'ers: meer belastingvrij sparen voor het pensioen
Het nieuwe pensioensysteem is volgens de voorstanders gunstiger voor mensen met flexibele banen en kortere contracten. Ook is het de bedoeling dat het eerlijker uitpakt voor jongere generaties omdat zij niet hoeven mee te betalen aan de hogere uitkeringen van oudere generaties. Daar staat meer risico en geen harde garanties over de einduitkering tegenover.
Zzp'ers mogen in het nieuwe systeem meer belastingvrij sparen voor hun pensioen. En pensioenfondsen mogen experimenteren met deelname van deze zelfstandigen aan hun werknemerspensioenfonsen.
Wat nu te doen?
Juist de onzekerheid over welke kant het opgaat, kan ervoor zorgen dat werknemers vragen hebben of zich zorgen maken. Pensioenen zijn ingewikkeld en uitspraken van een werkgever kunnen verstrekkende gevolgen hebben. Verwijs daarom bij vragen in eerste instantie naar de informatievoorziening van de overheid en de pensioenfondsen. Ook kan het geen kwaad je zo nu en dan door een pensioenspecialist te laten voorlichten of jij als werkgever nog steeds de goede dingen doet.
Als je aangesloten bent bij een cao hoef je voorlopig even niets te doen. De bal ligt dan bij de pensioenaanbieders en de vakbonden. Als je zelf als werkgever het pensioen regelt, dan heb je straks de keuze om nieuwe pensioenafspraken te maken of te gaan voor een overgangsregeling. In het laatste geval blijven de huidige pensioenafspraken van kracht tot een werknemer uit dienst gaat. Omdat waarschijnlijk niemand op dit moment de gevolgen van de nieuwe wetgeving goed kan overzien, lijkt het verstandig om zodra de nieuwe wetgeving is uitgekristalliseerd, advies in te winnen.
