Ben Tiggelaar: 'Het maakt niet uit wie er in je team zit'

Hoeveel snap jij van leidinggeven? ’s Lands leiderschapsgoeroe Ben Tiggelaar staat erom bekend dat hij vastgeroeste vooronderstellingen onderuithaalt, maar dit keer blaast hij ook oude wijsheden nieuw leven in. In het Beatrixtheater in Utrecht tijdens de Week van de Ondernemer poneert hij vier stellingen.

Waar of niet waar:

1. Wie er in een team zitten, maakt niet uit. Het gaat erom hoe ze met elkaar samenwerken.

Waar. Volgens het ene onderzoek mag je introverte en extraverte mensen niet bij elkaar zetten. Volgens het andere onderzoek maakt dat allemaal niet uit. De wetenschap draagt geen eenduidige boodschap uit, dus het doet er niet zoveel toe wíe er in je team zitten, zegt Tiggelaar.

Wat veel belangrijker is voor het functioneren van een team is hoe onderling wordt samengewerkt. Kan een teamlid inschatten wat er bij de ander leeft? Krijgt iedereen even veel spreektijd? “Mensen willen zich gehoord voelen.”

Wie het teamverband wil aanmoedigen, moet bij de directe leidinggevende zijn. Die moet het juiste gedrag voordoen. Hiërarchisch topdown-leiderschap is niet meer zo populair, volgens Tiggelaar, maar – en hij quote een hoogleraar van Nyenrode – voorbeeldgedrag is een topdown-veranderstrategie die nog altijd werkt.

2. Van alle factoren in de werkomgeving heeft de direct leidinggevende de grootste impact op het team (qua productiviteit, werkplezier, en betrokkenheid).

Waar: de manier waarop prestaties variëren binnen een team wordt voor 70 procent verklaard door wat de leidinggevende doet.

Het zijn conclusies uit onderzoek van Google, die Google in de eerste instantie niet geloofde. Google dacht: hier werken allemaal intelligente mensen, dat slag is helemaal niet gebaat bij een teamleider. Maar Google wordt groter en groter, heeft inmiddels 53.000 mensen in dienst, “en dan krijg je toch wat managementlagen ertussen”. Zelfs voor een vooruitstrevend techbedrijf zijn leidinggevenden in een team belangrijk, blijkt uit Google’s data.

3. De impact van de direct leidinggevende is vaker positief dan negatief.

Niet waar. De meeste teamleiders hebben een demotiverend effect op hun mensen. Wereldwijd geeft 55 procent van de werknemers aan dat de leidinggevende voor een demotiverend werkklimaat zorgt. In Nederland ligt het percentage zelfs hoger: 68 procent.

4. Je moet werknemers duidelijk vertellen wat ze moeten doen.

Waar. Populair gedachtegoed is dat personeelsbeleid gebaseerd moet zijn op autonomie, verantwoordelijkheid en vertrouwen. De paradox: het blijkt dat mensen het juist fijn vinden als helder is wat van ze verwacht wordt. Ze willen niet alleen weten wat ze moeten doen en wat de deadline is. Maar ook: wanneer is werk goed?