Boek HR-deskundige Hijmen Vos: hoe je goed personeel vasthoudt

Vaak voelen ondernemers zich overvallen op het moment dat een medewerker zijn ontslag indient. Soms worden er dan nog pogingen gedaan om de medewerker te behouden, maar dan is het vaak al te laat. Hoe had je het kunnen zien aankomen?

Risicovolle gebeurtenissen

Er zijn diverse gebeurtenissen die kunnen leiden tot het startsein voor een medewerker om over een vertrek na te gaan denken. Denk hierbij aan de volgende gebeurtenissen:

• Een medewerker wordt afgewezen voor een interne sollicitatie. Hij of zij zal teleurgesteld zijn.

• Er wordt een andere leidinggevende met een andere stijl van leidinggeven benoemd.

• Er is een conflict met een (directe) collega.

• Er wordt een nieuwe werkwijze geïntroduceerd zonder goede communicatie.

Als deze gebeurtenissen zich voordoen binnen jouw organisatie, wees dan alert en houd goed contact met de betreffende medewerker(s). Hebben ze een goede band met de organisatie?

Persoonlijke vertreksignalen

Er is niet altijd een gebeurtenis aan te wijzen als oorzaak voor een vertrek. Ook dan zijn er nog genoeg signalen te herkennen die duiden op een eventueel vertrek. Veel signalen van potentiële vertrekkers hebben te maken met een waarneembare verandering in hun gedrag en houding:

• Hun productiviteit is gedaald.

• Ze zijn minder met hun werk bezig.

• Ze zijn minder een teamspeler dan gewoonlijk.

• Ze doen echt alleen het minimale aan werk dat ze moeten doen om normaal te functioneren.

• Ze zijn wat minder geïnteresseerd om het hun baas naar de zin te maken.

• Ze conformeren zich niet snel meer aan langetermijnplanningen.

• Ze dragen minder nieuwe ideeën en suggesties voor innovaties aan.

• Ze zijn wat stiller en gereserveerder geworden; doen minder vaak hun mond open tijdens vergaderingen.

• Ze dringen minder aan op promotie.

• Ze zijn minder geïnteresseerd in het deelnemen aan trainingen en ontwikkelingsprogramma’s.

Herken je een aantal van deze gedragingen bij één van je medewerkers? Dan moeten de alarmbellen afgaan. Ga een gesprek aan met deze medewerker en check hoezeer hij nog verbonden is met zijn werk en de organisatie.

Strategische risico's

Er zijn ook factoren op organisatieniveau die duiden op een verhoogd vertrekrisico. Een organisatiefactor die het meeste invloed heeft op vertrekintenties van medewerkers is het vertrouwen van de medewerkers in de toekomst van het bedrijf - een actueel risico in deze tijd. Zijn er regelmatig reorganisaties of vindt men de leiding niet capabel genoeg om het bedrijf succesvol te leiden, dan zullen er meer medewerkers om zich heen gaan kijken. Ook gebrek aan waardering, te weinig ontwikkeling (zeker voor de millennials en generatie Z, de jongste generaties op de arbeidsmarkt) en een salaris dat lager is dan de markt kunnen redenen zijn voor medewerkers om meer open te staan voor externe mogelijkheden.

Ongewenst personeelsverloop is kostbaar op vele manieren; niet alleen puur financieel (werving & selectie, tijdelijke vervanging) maar zeker ook op andere gebieden zoals de uitstroom van kennis van organisatie en product of dienst, het negatieve effect op collega’s en productieverlies. Het positieve is echter dat je meer grip op ongewenst personeelsverloop hebt door de genoemde signalen tijdig te herkennen en het gesprek met de betreffende medewerker aan te gaan. Op deze manier hoeven vertrekintenties niet te leiden tot een definitief vertrek!