De laatste boodschap bij Coby

Er heerst deze zaterdag een sombere stemming in het openbaar toilet achter de Almelose markt. Aan het einde van de dag draait toiletjuffrouw Coby Kunst (67) de deur voor het laatst op slot. Het toilet gaat dicht vanwege bezuinigingen. Marktkooplieden en vaste bezoekers nemen de tijd om afscheid te nemen van hun geliefde Coby. Zelf heeft ze zich erbij neergelegd. "Natuurlijk had ik hier willen blijven, maar het is niet anders. Nu ga ik hobbyen. Ik doe aan kantklossen", zegt de Almelose.

Zestien jaar lang hield ze het gebouw smetteloos. Om de week, op donderdagen en zaterdagen, was zij de toiletjuffrouw. Op de andere donderdagen en zaterdagen nam haar schoonzoon plaats achter het piepkleine loket. Ook dan was er telkens dezelfde vraag: 'Waar is Coby?'

Luisterend oorDe gezellige toiletjuffrouw zat om een praatje nooit verlegen, was voor menigeen een luisterend oor. "Zo was er een vrouw uit Nijverdal die altijd de markt bezocht. Naderhand kwam ze altijd een praatje maken. 'Is m'n dag weer helemaal goed', zei ze dan. Je bouwt een band op met mensen. Ook al kent niemand me bij achternaam."

Tijd staat stilIn veel opzichten is het toilet een plek waar de tijd heeft stilgestaan. De tol voor een boodschap, ongeacht de grootte, is altijd 20 cent gebleven. En in de 26 jaar dat het gebouw bestaat is het interieur onveranderd. Maar van verpaupering is niets te zien. De voegen van de tegels ogen als nieuw. Dankzij Coby. En ook al zijn de laatste uren aangebroken, ze blijft haar werk tot aan de laatste seconde doen.

Na elk toiletbezoek gaat ze direct met een emmer sop in de weer. "Ik ben er immuun voor", zegt ze over geuren en remsporen. ,,Altijd al geweest. Misschien omdat ik vroeger altijd in het ziekenhuis heb gewerkt. Nee, nare ervaringen heb ik niet. Er is hier nooit trammelant geweest. En als een zwerver eens geen geld had, zei ik: 'Ga maar snel'."

SnoepRond het middaguur komt een man met twee retrievers binnen. Niet voor een sanitaire stop, maar voor een vluchtig bezoekje. Justus en Lucca springen met hun voorpoten op het loket. Coby geeft ze een snoepje. "Vaste prik. Ze weten het precies", zegt ze over beide honden, die voortaan voor een dichte deur staan. Het nog altijd goed gevulde potje met botjes en hondensnoepjes gaat mee naar huis. Dat geldt ook voor de pot met snoepjes. "Kinderen gaf ik altijd een snoepje. Er zijn kinderen die daarom per se hier naar het toilet willen."

MarktBezoekers die voortaan van een toilet gebruik willen maken, zijn aangewezen op horecagelegenheden. Marktkooplieden, die al om half zes hun stands opbouwen, moeten daardoor wachten tot het einde van de ochtend.

Het gemis geldt voor iedereen. Ook omdat het nergens zo schoon en gezellig is. "Je kan hier van de vloer eten", zegt Gerard, die in Almelo al dertig jaar bloemen en planten verkoopt en een afscheidsgeschenk uit eigen stal brengt. "Ik kom op veel plaatsen, maar nergens is het zo schoon als hier. Heel jammer dat ze moet stoppen. Bovendien hoort een openbaar toilet bij een stad. Ze hadden ook op andere zaken kunnen bezuinigen."

Foto: Coby Kunst (Lars Smook)