Escape Room, het nieuwe uitje voor teams

Benggg. De deur gaat op slot en de klok tikt. Nog maar 60 minuten om jezelf en de anderen uit een krappe kamer te bevrijden. De Escape Room blijkt een wonderbaarlijke hit. In 2013 was er in Nederland nog maar eentje, nu al 278.

"We halen het niet, we halen het niet", steunt doktersassistent Petra Ratsma (39) in het AD. Ook haar collega's Rachel in 't Groen, Diane Bijl en Andrea Tavares horen in de schemerige ruimte - tafel, oude radio, aanrecht met metalen pannen - de tijd wegtikken. Ze moeten nog twee codes van de cijfersloten kraken voor ze dit Alcatraz uit kunnen. Petra, steeds blozender: "Kom, meiden, kom. We moeten wel eerder dan die andere groep zijn."

Het team van een huisartsenpraktijk uit Oud-Beijerland heeft zijn jaarlijkse bedrijfsuitje in de twee Escape Rooms op de zolder van een industrieel pand in Rotterdam. Ideetje van huisarts Joost Kloppenburg (34). "Ik heb het één keer eerder gedaan en vond het hartstikke leuk." Ze zijn niet de enigen deze week bij eigenaar Erik Woutersen (41). Er staat een advocatenclub in de agenda, een groep van IKEA, een Duits bedrijf en in het weekend privéfeestjes van familie, vrienden of voetbalteams.

Woutersen is al de derde ondernemer in de stad die zich op de trend heeft gestort en Rotterdam staat niet op zichzelf. Overal rukken de Break Out Rooms, Exit Rooms en Escape Challenges op. Allemaal bieden ze bezoekers een 'zenuwslopende, avontuurlijke en mysterieuze' groepservaring waarbij het doel is om je uit een afgesloten kamer te bevrijden door het oplossen van puzzels en raadsels. En dat binnen een uur of soms iets korter.

BoedapestVolgens de 32-jarige ondernemer Eric Spring in 't Veld, pionier in Nederland, zijn er op dit moment zo'n 278 Escape Rooms. Dat kunnen er volgende maand zo nog een paar meer zijn. ,,Ik ben zelf nog altijd verbaasd. Dat het zo snel zo populair zou worden.'' Het succes is zo groot dat er inmiddels enkele vergelijkingssites bestaan.

Spring in 't Velds Hongaarse vriendin en zakenpartner Dori Németh (28) kwam in 2012 op het idee na een bezoek aan haar geboorteland. ,,In Boedapest bestonden op dat moment al verschillende succesvolle Escape Rooms en zij dacht: hé, daar moet een markt voor zijn in Nederland. Ik vond het plan direct top.''

LaboratoriumkamerZijn eerste Laboratoriumkamer opende hij april 2013 in Bunschoten bij Amersfoort, maar volgens hem nam het fenomeen pas een vlucht toen Matthijs van Nieuwkerk er in september 2014 in De Wereld Draait Door aandacht aan besteedde. ,,Toen kwamen er in heel korte tijd heel veel bij.''

Zo'n hype heeft volgens pionier Spring in 't Veld wel een nadeel: er zijn 'behoorlijk wat cowboys' bij die denken snel geld te maken. ,,Niet alle ruimten zijn even professioneel. Dus ik verwacht niet dat alle bedrijven overleven.'' Zijn tip: check Tripadvisor en facebookaccounts voor je reserveert. ,,Het is goed om even de reacties van andere klanten te bekijken.''

Disney-attractieHij begrijpt de gretigheid van andere ondernemers wel. Kamertje huren, kamertje inrichten, er een teamprijs van circa 100 euro per uur voor vragen: klinkt lucratief. ,,Maar als je er echt iets mooi van wil maken, ben je er heel veel tijd, energie én creativiteit aan kwijt. Ik vergelijk het zelf met het bouwen van een Disney-attractie. Dat kan ook niet iedereen.''

De oorsprong van de Escape Room ligt grappig genoeg in computerspelletjes als Myst, Escape the Bathroom, Escape The Office. Spring in 't Veld: ,,Steeds meer échte dingen doen we virtueel. Of het nu bankieren is of winkelen. Maar in het geval van de Escape Room is juist iets uit die virtuele wereld de tastbare werkelijkheid in gekomen.''

De 27-jarige Victor van Doorn, eigenaar van het populaire Sherlocked in de Beurs van Berlage in Amsterdam, verklaart het succes vooral door 'de belevenis'. ,,Bij veel dingen die we doen zijn we eigenlijk alleen maar publiek. Of we nu een serie kijken, een film, of een toneelstuk. Maar hier zit je zelf middenin een verhaal. Sterker: je moet handelen. Dat is echt verslavend.'' Van Doorn heeft in één van zijn kamers het bekende uitgangspunt overigens omgedraaid. Daar moeten bezoekers een ruimte ín komen in plaats van eruit ontsnappen.

Wat ook aanspreekt: het is een echt 'groepsding'. Van Doorn: ,,Het is toch heel anders dan dat je met een club vrienden naar de bios gaat. Dan zie je wel hetzelfde, maar onderga je het niet met z'n allen. Nu ontdek je allemaal dingen van elkaar. Dat de een heel goed kan puzzelen, de ander heel creatief denkt. Of, natuurlijk, dat sommigen nogal nerveus worden onder tijdsdruk.''

NoodknopWant dat moet wel even gezegd. Voor paniekvogels, of mensen die claustrofobisch zijn, is de Escape Room natuurlijk niet zo geschikt. Spring in 't Veld: ,,De meeste mensen zijn licht claustrofobisch - ikzelf ook - en dan kan het geen kwaad. Er kijken bij ons altijd mensen via een camera mee en er is een noodknop. En dat gegeven alleen al is voor de meesten genoeg om het toch te durven.''

Bovendien: er hóórt natuurlijk wat spanning bij. "Je hebt geen idee hoe bloedfanatiek sommige mensen worden als ze nog maar een paar minuten hebben om zo'n ruimte uit te komen.'' En, nee, het lukt lang niet altijd. Spring in 't Veld: "Het is geen altijd-prijs-op-de-kermis. Het ontsnappen mislukt net zo vaak als het lukt."

Op de vierde verdieping in Rotterdam hoort doktersassistent Petra, nog steeds opgesloten in het schemerige Alcatraz, inmiddels gegil en gejuich op de gang. Zij en haar collega's zitten nog op de allerlaatste codes te rekenen ('is het 301 of 303?') en de andere groep van de huisartsenpraktijk is er, hoorbaar opgelucht, al uit. Petra: "Balen!''

Petra en haar collega's redden het net niet: ze komen tijd tekort om de laatste twee hardnekkige cijfersloten te ontsluiten. Maar de bedoeling is volgens eigenaar Woutersen ook helemaal niet dat het een eitje is.

"Minder dan 40 procent komt er hier op tijd uit. En maar een paar halen het echt heel snel. Dat zijn vaak mensen die al heel veel kamers gedaan hebben. Escape Rooms Professionals noemen we die. En nu er steeds meer Escape Rooms komen, komen er ook steeds meer professionals."