Koningin Elizabeth II noemde haar in 2017 een van de meest onderlegde Indiase zakenleiders in het Verenigd Koninkrijk. Afgelopen oktober won ze de Great British Businesswoman Rolmodel van het Jaar-prijs. Het Indiase magazine Seema noemt haar ‘serie-glazenplafondbreekster’.
Het regent loftuitingen, kortom, maar zelf is Leena Nair beduidend bescheidener, valt te lezen in de Volkskrant. ‘Ik ben nederig en vereerd dat ik ben aangesteld als global chief executive officer van Chanel, een iconisch en gevierd bedrijf’, twitterde ze op 14 december. Waarop de Indiase zakenmiljardair Anand Mahindra reageerde met: ‘Bravo Leena! Dus het is niet alleen maar Silicon Valley, maar ook Fashion Alley dat is besmet met het ‘goede virus’ van Indiase ceo’s.’ Daarmee hintte hij naar de recente aanstelling van een andere Indiër aan de top van een groot bedrijf: Parag Agrawal, die in november werd aangekondigd als nieuwe hoogste baas van Twitter.
Lees ook: Designertas als belegging? Dat kan behoorlijk wat opleveren
Daar houdt de vergelijking wel meteen op, want anders dan Agrawal is Nair vrouw en volledig opgeleid in India. Voordat ze een graad in elektrotechniek en telecommunicatie behaalde aan Walchand College of Engineering in Sangli, ging ze naar de Holy Cross Convent School in Kolhapur, haar geboortestad. Daarna rondde ze met uitstekende resultaten haar MBA af aan de Xavier School of Management in Jamshedpur.
In 1992 monsterde Nair aan als managementtrainee van Hindustan Unilever (HUL), waar ze als een van de weinige vrouwen koos voor een werkplek in de fabriek. Ze kwam onder meer terecht in Calcutta en Tamil Nadu, verbleef in scharrige hotels en moest op het werk naar herentoiletten omdat er voor vrouwen simpelweg geen wc’s waren. Het eerste wat ze deed, vertelde ze aan Time Magazine, was extra toiletten laten bouwen, die gekscherend ‘Leena’s loos’ werden genoemd.
Eerste vrouw, eerste Aziaat en jongste CHRO bij Unilever
In haar dertig jaar bij Unilever bekleedde ze verschillende posities op de HR-afdeling. In 2013 vertrok ze naar Londen om daar hoofd leiderschap en organisatieontwikkeling te worden. Drie jaar later werd ze benoemd tot chief human resources officer (CHRO), met de verantwoordelijkheid voor 150 duizend mensen in meer dan honderd landen. Daarmee werd Nair de eerste vrouwelijke, eerste Aziatische en jongste CHRO bij Unilever. Daarnaast werd ze lid van de Unilever Leadership Executive (ULE).
Nair doet het allemaal niet (althans: niet alleen) voor de status of voor het dikke salaris. Haar missie, zo vertelde ze de Amerikaanse Harper’s Bazaar, is ‘het ontsteken van de menselijke vonk voor een betere zaak en een betere wereld’. Klinkt schijnheilig, blijkt het niet te zijn: hoog op haar agenda bij HUL stond het betalen van leefbare lonen in de gehele bevoorradingsketen.
Leiderschap met empathie, goed luisteren en medelijden
Nairs belangrijkste eigenschappen zijn haar empathie en medelijden. Ze wil begrijpen wat iemands leven en werk behelst, zelf gaan kijken op de werkplekken, op elke afdeling checken hoe de werksituatie is en zien dat elk onderdeel van onschatbare waarde is voor het geheel. Goed luisteren doet ze ook, zodat iedereen in het bedrijf zich gezien én gehoord voelt.
Daarnaast maakte Nair zich al die tijd sterk voor gelijkheid, diversiteit en inclusie – met resultaat. Onder haar leiding heeft Unilever een fiftyfifty man-vrouwbalans bereikt in de topposities.
Als eerste vrouw in zo ongeveer elke job die ik heb gehad, weet ik hoe het is om een baan te krijgen die lijkt gemaakt voor iemand anders
Leena Nair, de nieuwe topvrouw van Chanel
‘Verandering gaat niet vanzelf. Het heeft ons tien jaar gekost om die balans te krijgen. Tien jaar voet bij stuk houden, dat heb je nodig. Geduldig zijn en erin blijven geloven’, zei ze tegen Harper’s Bazaar. ‘Als eerste vrouw in zo ongeveer elke job die ik heb gehad, weet ik hoe het is om een baan te krijgen die lijkt gemaakt voor iemand anders. Ik zeg altijd: we zitten allemaal in dezelfde storm, maar niet in dezelfde boot.’
Familie Wertheimer is eigenaar van Chanel
De eerste vrouw op de toppositie bij Chanel is Nair verrassend genoeg niet: eerder zwaaiden de Franse Françoise Montenay en de Amerikaanse Maureen Chiquet er de scepter. Ze werden opgevolgd door de huidige ceo, Alain Wertheimer (73), die samen met zijn broer Gérard (71) eigenaar is van Chanel.
De naam Chanel is al bijna honderd jaar in handen van de familie Wertheimer. Opa Pierre hielp Coco Chanel in 1922 om van haar parfum N°5 een wereldwijd succes te maken. Samen richtten ze in 1924 het bedrijf Chanel Parfums op, waarvan Pierre 70 procent in handen kreeg. Van die verdeling had Coco Chanel de rest van haar leven spijt als haren op haar hoofd, aangezien parfum een veel grotere melkkoe bleek dan couture.
Moet Nair aan de slag om de bedrijfscultuur te veranderen?
Nair zal in januari vanuit Londen gaan werken, waar het van oudsher in Parijs gevestigde bedrijf sinds 2018 zijn financiële afdeling heeft gehuisvest. Dat jaar werden er ook voor het eerst jaarcijfers naar buiten gebracht, waaruit bleek dat Chanel een nog grotere omzet heeft dan Louis Vuitton, dat te boek stond als het grootste luxemerk ter wereld.
De verhuizing naar Londen doet vermoeden dat er veranderingen ophanden zijn: een verkoop of een beursgang. Dat er nu een ceo is aangesteld met een achtergrond in HR, zou erop kunnen wijzen dat Nair aan de bak moet op het vlak van de bedrijfscultuur, door zich te richten op duurzaamheid en arbeid.
Chanel staat bekend als een traditioneel bedrijf dat qua diversiteit en inclusie een beetje achterblijft bij de andere modehuizen, en dat kan heden ten dage klanten kosten. Aan Nair de schone taak het tij te keren.
Lees ook: Van vakkenvuller naar topvrouw: Hajir Hajji aan de leiding bij Action
