Heftig en mooi: werken in hospice

Salwa van der Gaag hoopt binnenkort de studiebanken te verwisselen voor een spannende baan. Om zich te oriënteren bezoekt ze wekelijks iemand met een bijzonder beroep in de regio en steekt ze de handen uit de mouwen. Vandaag brengt ze een bezoekje aan een hospice, schrijft het AD woensdag.

Eerlijk is eerlijk, ik ben een klein beetje zenuwachtig als ik naar Hospice De Patio van het Spectrum loop. Ik stel me een sombere ruimte voor met wegkwijnende mensen. Ik verwacht stilte en op iedere kamer een nepplant. Misschien wat klassieke muziek op de achtergrond. En het ergste: ik verwacht dat ik ga huilen. Ik ken mezelf.

Maar het valt mee. Ik probeer te vergeten dat de mensen die hier verblijven niet meer dan 3 maanden te leven hebben. En ik probeer te vergeten dat familieleden hier dagelijks verdrietig de deur in en uit lopen.

Want daar ligt de kunst, vertelt Martha Bor me. Ze werkt al ruim 12 jaar in de hospice. "De kunst is om met die emoties om te gaan. Je moet afstand kunnen houden, maar toch betrokken zijn," zegt ze. Ik vraag me af of ik dat zou kunnen. Ik vraag me ook af of de bewoners van de hospice iets aan me zouden hebben als ik hier zou werken. Ik denk niet dat ze zitten te wachten op iemand die harder huilt dan zij.

AfrikaDe hospice is in ieder geval veel minder somber dan ik had verwacht. Er wordt wel degelijk gelachen en tijdens de lunch in de woonkamer wordt er gezellig gekletst. Samen met Martha ga ik naar de kamer van mevrouw Stoel. Ze is 87 jaar en spendeert hier haar laatste dagen. Haar familie komt geregeld op bezoek. We spreken niet over haar ziekte en ook niet over hoe ellendig het allemaal is. Ze vertelt ons over haar reizen naar Afrika en de Caribische eilanden. Over haar kleinkinderen die inmiddels op de middelbare school zitten. Ze wijst ze aan in de fotolijstjes op haar nachtkastje. Haar kamer ziet er gezellig uit en staat vol met bloemen. Zelf ziet ze er vief en vrolijk uit. Dat weet ze ook, want op de vraag of ze op de foto wil, antwoordt ze gevat: "Ja, dat kan nog best, toch?" Ik houd geen verdrietig gevoel over aan ons gesprek, maar ik besef dat dat ook anders kan zijn. "Het is niet alleen maar verdrietig," zegt ook Martha. "Het geeft juist voldoening om het deze mensen comfortabel te maken tijdens de laatste fase van hun leven. We halen daar ook plezier uit en je hebt hele mooie momenten. Dat is ook nodig, want anders zou het emotioneel veel te intensief zijn. Dit werk moet je geen vijf dagen per week doen."

In 2015 zijn in Hospice De Patio 75 mensen overleden. Iedere keer weer iemand zien verdwijnen. Iedere keer weer afscheid moeten nemen.

"Je kunt in die laatste periode van iemands leven nog heel veel betekenen," zegt Martha. ,,Je moet dingen kunnen aanvoelen. Soms willen mensen iets, maar durven ze er niet om te vragen. Je moet zoeken naar de vraag achter de vraag. Soms verblijven hier mensen die al heel lang geen contact hebben gehad met een familielid. Je merkt dan dat ze behoefte hebben om dat contact te herstellen, maar je moet dat wel voorzichtig aanpakken," vertelt Martha. ,,Zo hebben we iemand na 20 jaar weer in contact gebracht met zijn kind. Dat is zo mooi als dat lukt en je dat voor elkaar hebt gekregen."

KarakterDat lijkt me ook het mooie aan dit beroep. Nog iets kunnen betekenen voor mensen tijdens zo'n belangrijke periode van hun leven. Gesprekken voeren over ditjes en datjes, maar ook over levensvragen en het verleden. Maar of ik het zou kunnen?

"Het heeft met je karakter te maken," zegt Martha. "Je moet het niet te zwaar maken. Het leven van deze mensen brokkelt stukje voor stukje af. Soms is het al belangrijk wat er op het nachtkastje staat."