Tuur Elzinga (51), de man die namens de FNV over het pensioen-akkoord onderhandelde, is een van de gezichten van de polder. Hij benadrukt tegen AD.nl het belang van sociale akkoorden met politiek en werkgevers. Kitty Jong (56) wil juist af van die akkoorden. Volgens haar heeft de FNV er alleen maar bij te verliezen.
Jongs prioriteit is de vakbeweging weer groot en sterk te maken. ,,Het ledenaantal loopt terug. We moeten meer jongeren aanspreken, en vrouwen. De FNV heeft een veel lager percentage vrouwelijke leden dan andere Europese vakbonden. Ik wil een zichtbare en strijdbare voorzitter zijn.''
Tekst gaat verder onder de foto van Tuur Elzinga, vicevoorzitter FNV. Foto: ANP
Vrouwen oververtegenwoordigd in onzekere laagbetaalde banen
Jong wijst erop dat de macht ongelijk verdeeld is. Aan de ene kant staan de kabinetten en werkgevers, aan de andere kant burgers, werknemers en gepensioneerden. ,,De werkgevers zijn radicaal van koers veranderd. Vroeger sloten ze goede cao's af en bedachten ze geen rare arbeidsmarktconstructies, zoals nul-urencontracten en flexbanen. Er zijn nu achterstanden. Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in onzekere laagbetaalde banen. Er is discriminatie op de arbeidsmarkt en gepensioneerden blijven al tien jaar achter.''
De FNV heeft een veel lager percentage vrouwelijke leden dan andere Europese vakbonden. Ik wil een zichtbare en strijdbare voorzitter zijn
Kitty Jong, vicevoorzitter FNV
Geen sociale akkoorden met kabinet en werkgevers
Om meer mensen aan te spreken, moet de vakbond zich ook op andere thema's storten, vindt Jong. ,,De energietransitie is bij uitstek een onderwerp voor de FNV. We zitten er niet om ijsberen te redden, dit gaat om werk en inkomen. Aan de ene kant verdwijnen banen, aan de andere kant komt er werkgelegenheid bij. Wij moeten zorgen dat die nieuwe banen net zo vast worden als de oude banen.''
Het meeste opzien baarde Jong met haar opmerking om niet langer sociale akkoorden te willen sluiten met kabinet en werkgevers. Die akkoorden vormen het hart van de polder. Wil Jong de polder opblazen? Zo ver gaat de kandidaat-voorzitter niet, maar er moet wel het een en ander veranderen. ,,Als Ingrid Thijssen, de voorzitter van werkgeversvereniging VNO-NCW, morgen op de stoep staat met de boodschap dat ze alle flexbanen wil omzetten naar vaste banen, dan hebben we morgen een sociaal akkoord. Maar dat zal helaas niet gebeuren.''
De tekst gaat verder onder de foto van Kitty Jong, vicevoorzitter FNV. Foto: ANP
Pensioenakkoord, zwareberoepenregeling en verhoging AOW-leeftijd
Nu geeft de FNV te veel weg zonder er iets voor terug te krijgen, meent Jong. ,,En we hebben niets meer weg te geven.'' Zelfs bij het veelgeprezen pensioenakkoord dreigt de bond aan het kortste eind te trekken. ,,Heel knap hoe Tuur Elzinga en voorzitter Han Busker de AOW-leeftijd en een regeling voor zware beroepen in dat akkoord hebben gekregen. Maar je ziet nu al dat werkgevers niet over de brug komen. We moeten staken in de metaal om een zwareberoepenregeling af te dwingen. Ook bij eerdere akkoorden kwamen de andere partijen hun afspraken niet na, terwijl wij ons er wel braaf aan hielden.''
Tuur Elzinga en Kitty Jong zijn het op veel punten eens, bijvoorbeeld over een hoger minimumloon en minder flexwerk. Ook Elzinga wil een grotere en krachtigere FNV. Maar over de sociale akkoorden is hij het fundamenteel oneens met Jong. ,,We hebben als vakbeweging ruim honderd jaar ervoor geknokt om aan tafel te zitten met politiek en werkgevers om concrete resultaten te boeken voor de hardwerkende Nederlanders.''
We willen niet alleen akkoorden sluiten, maar ook bij de uitwerking betrokken zijn
Tuur Elzinga, vicevoorzitter FNV
Geen akkoord is beter dan een slecht akkoord
Elzinga gaat nog een stap verder. ,,We willen niet alleen akkoorden sluiten, maar ook bij de uitwerking betrokken zijn. We hebben slechte ervaringen opgedaan met het overlaten van de oplossing aan de politiek. Die vist alleen de krenten uit de pap. Dat zagen we bij de verhoging van de AOW-leeftijd. Afgesproken was dat de AOW-leeftijd verhoogd zou worden en dat er een regeling kwam dat mensen met zware beroepen eerder konden stoppen met werken. De politiek nam de verhoging van de AOW-leeftijd over, maar voor de zware beroepen werd niets geregeld. Daarom willen we bij het pensioenakkoord wel betrokken zijn bij de uitwerking.''
Niet minder maar meer polder dus, wat hem betreft. Elzinga is het wel met Jong eens dat geen akkoord beter is dan een slecht akkoord. ,,Maar het is te kort door de bocht om te zeggen dat je helemaal geen akkoorden meer wilt.''
Elzinga noemt opstelling van Jong een 'verliezersstrategie'
Elzinga hekelt de opstelling van Jong dat de FNV geen akkoorden meer kan sluiten omdat het niets meer weg te geven heeft. ,,Dat is een verliezersstrategie. Je gaat niet onderhandelen om iets weg te geven, maar om iets binnen te halen. De FNV staat voor de belangen van de werkenden. We moeten zorgen dat de politiek de juiste regels en wetten maakt en dat de werkgevers in de juiste stand staan. We moeten juist in Den Haag aan tafel zitten om invloed uit te oefenen.''
Lees ook: Man van 'pensioenakkoord': FNV-voorzitter Han Busker neemt afscheid
FNV-leden stemmen nieuwe voorzitter
Om iets bereiken is wel een slimme actiestrategie nodig, benadrukt Elzinga. ,,Net als bij het pensioenakkoord moet je de verschillende groepen binnen de FNV met elkaar verbinden en ze in actie brengen; en met steun van de publieke opinie zoveel druk opbouwen, dat politiek en werkgevers er niet omheen kunnen. Dan kun je iets binnenhalen."
FNV-leden kunnen vanaf vrijdag 5 februari tot dinsdag 9 maart digitaal stemmen. De dag nadat de stemming sluit, is bekend wie het stokje overneemt van Han Busker. Op 10 maart benoemt het Ledenparlement van de FNV - een afvaardiging van leden uit de verschillende sectoren - dan de nieuwe voorzitter.
