'Je moet als man ook wennen'

Trotse vader Bas Linders uit Bergen op Zoom heeft vier weken vrij genomen van zijn werk om zijn vrouw Danielle bij te staan na de geboorte van hun dochter Inayah. "Wettelijk gezien kon ik twee dagen verlof nemen. Maar Danielle heeft een moeilijke zwangerschap gehad, dus wilde ik langer thuis zijn om haar te helpen. In overleg met mijn werk heb ik dus vier weken vakantie opgenomen." Hij is blij dat zijn werkgever ermee instemde. "Dat doen ze natuurlijk niet allemaal." Maar ook als Danielle een normale zwangerschap had gehad, zou hij een week extra hebben genomen. "Je moet als man ook wennen aan het feit dat je ineens een baby hebt."

Toch kan het altijd nog beter. Niet alleen in landen als Zweden en IJsland, die erom bekend staan dat ze royaal strooien met ouderschapsverlof, maar ook veel dichterbij. Eerder deze week stond in deze krant een blije vader in spe die als werknemer van het Bredase internetmarketingbedrijf Yonego mag rekenen op vier weken doorbetaald vaderschapsverlof.

Dat is voor Nederlandse begrippen een ongekend hoog aantal dagen. Is het toeval dat grote internetbedrijven als Adobe, Microsoft en Facebook vergelijkbare regelingen hebben? Het lijkt erop dat zij de trend zetten.

Dat het fenomeen vaderschapsverlof in Nederland steeds serieuzer genomen wordt, blijkt uit het feit dat de Universiteit van Amsterdam sinds 2014 een leerstoel vaderschapsverlof heeft. Die wordt bekleed door Renske Keizer. Zij propageert het vaderschapsverlof: "Een goede hechting heeft positieve gevolgen voor het kind op latere leeftijd. Verlof geeft vaders ook de mogelijkheid om de moeders na de bevalling te steunen. Verder geeft het een maatschappelijk signaal af, namelijk dat we de rol van vader als opvoeder serieus nemen." In haar optiek worden vaders nog steeds vooral gezien als kostwinners. Zij opteert voor een betaald vaderschapsverlof van twee weken rond de bevalling en vervolgens twee maanden betaald vaderschapsverlof als de vrouw weer aan het werk is. Duur? Ja. Maar volgens haar betaalt zich dat 'hoogstwaarschijnlijk' uit, want 'een goede verlofregeling zal leiden tot een hogere arbeidsparticipatie voor vrouwen', aldus de hoogleraar in Ouders van Nu.

In ongeveer dezelfde trant redeneert Harrie Verbon, hoogleraar openbare financiën aan de Tilburg University. "Er komt een kleinere jonge generatie aan. Die moet zorgen voor ouderen én voor het eigen gezin. Dat wil de overheid bewerkstelligen met burgerparticipatie. De overheid heeft dan wel de plicht om ervoor te zorgen dat dit kan, ook financieel." Vaders kunnen toch ook vakantie nemen? "Zorgen is geen vakantie. Dan heb je nooit meer vrij als jongere." Verbon onderkent dat langer vaderschapsverlof onhandig kan zijn voor bedrijven. "Maar het algemeen belang is sterker dan het belang van bedrijven." MKB Nederland vindt echter dat in Nederland al voldoende regelingen zijn voor nieuwbakken vaders. "Werkgevers en werknemers kunnen ook onderling afspraken maken", zegt woordvoerder Mieke Ripken.

Hoe lang krijgen vaders vrij?

Nederlandse ouders, zowel vaders als moeders, hebben wettelijk recht op ouderschapsverlof. Dit verlof bedraagt 26 keer het aantal gewerkte uren per week en is in principe onbetaald. Sommige werkgevers, zoals de overheid, betalen echter (gedeeltelijk) door. Daarnaast hebben vaders recht op twee dagen betaald kraamverlof; vanaf 2017 worden dat er vijf.

In sommige andere Europese landen is de verlofregeling een stuk rianter. In Finland bijvoorbeeld krijgen nieuwbakken vaders 54 werkdagen betaald verlof na de geboorte en in Noorwegen 14 weken.

Maar het kan ook slechter, want in Griekenland krijgen jonge vaders twee dagen en in Italië slechts één.