Nieuws Leiderschap
Zo voldoe je als ondernemer aan de Wet milieubeheer
Ondernemers zijn volgens de Wet milieubeheer verplicht tot het nemen van energiebesparende maatregelen. Omdat de handhaving hierop achterblijft, heeft onze overheid wat nieuws verzonnen: de informatieplicht energiebesparing.
De meeste wetgeving op het gebied van milieu en klimaat is klaargestoomd in Brussel. Zo is het verplichte energielabel bij verkoop of verhuur van bedrijfspanden al zo’n tien jaar geleden ingevoerd, overigens naar Nederlands model. Maar zo bestaan veel meer regels. De Energy Efficiency Directive (EED) bijvoorbeeld, verplicht lidstaten tot beleid gericht op energiebesparing. Met achterblijven riskeert een land een boete.
Hoe zit het ook alweer
Wil Nederland niet achterop raken bij EU-regels voor energie-efficiëntie, dan moeten we vaart maken met energiebesparing. Al jarenlang geldt daarvoor onder andere de Wet milieubeheer en het daarin opgenomen ‘Activiteitenbesluit’. Dat komt erop neer dat ‘drijvers van een inrichting’ (ondernemers) maatregelen voor energiebesparing moeten treffen zodra deze binnen vijf jaar terug te verdienen zijn. Dat geldt voor bedrijven en instellingen met een jaarverbruik vanaf 50.000 kWh en/of 25.000 m3 gas.
Erkende maatregelen
Om bedrijven een handje te helpen zijn, per sector, lijsten opgesteld van mogelijke maatregelen, de zogenoemde ‘erkende maatregelen’. Je kunt op die lijsten ledverlichting terugvinden, maar ook warmtepompen, slimme lichtregelingen en onderwerpen als energiemonitoring. Punt is dat je deze maatregelen moet uitvoeren, als ze terug te verdienen zijn binnen vijf jaar. Je kunt het zien als een checklist. Grap is dat voor handhaving de ambtenaren van de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) dezelfde checklist in de hand hebben, bij een bedrijfsbezoek.
Lees ook: Wetsvoorstel WAB: dit kan er veranderen voor werkgevers
Informatieplicht
Nu wil het met de handhaving niet zo vlotten. Intensivering van controle op de uitvoering van de Wet milieubeheer was al onderdeel van het Energieakkoord uit 2013. Maar afgelopen jaar werd dit tijdelijk opgevoerd. Met 200 handhavingsambtenaren werden bijna 4000 extra bezoeken afgelegd, aan kantoren, onderwijsinstellingen, sauna’s, zwembaden en sportfaciliteiten. Wat leverde dat op: de conclusie dat bij ondernemers weinig kennis bestaat over de regelgeving.
Nog een conclusie: handhaving door middel van bedrijfsbezoeken is arbeidsintensief en daardoor duur. Precies de reden waarom de handhaving eerder al niet van de grond kwam: geen budget, geen mensen, geen kennis. Daarvoor is nu een oplossing bedacht: de informatieplicht energiebesparing.
Fiscaal voordeel
Gelet op de heersende regeldruk zullen ondernemers niet staan te springen om nog meer rapportages. Maar daar staat tegenover dat energiebesparing business is. Het verbeteren van de energie-efficiëntie verlaagt de energiekosten en vergroot de concurrentiekracht. Veel ondernemers doen dat al. Vorig jaar werd ruim 1,5 miljard euro besteed aan maatregelen voor energiebesparing. De daarmee gerealiseerde besparing telt op tot het equivalent van het jaarverbruik van 350.000 huishoudens.
Ruim 17.000 bedrijven en instellingen maakten bij deze investeringen gebruik van de Energie Investeringsaftrek, kortweg EIA. Deze fiscale tegemoetkoming drukt het investeringsbedrag met ruim 10 procent. Om voor deze aftrek in aanmerking te komen, moet de genomen maatregel wel ‘erkend’ zijn, ofwel gespecificeerd op de erkende maatregelenlijsten. Daar heb je ‘m weer.
De rapportage
De informatieplicht energiebesparing treedt in werking op 1 juli 2019. Maar let op: dan moet de eerste rapportage binnen zijn. Tom Hoven van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) legt het uit. ‘Begin volgend jaar leveren we een online rapportagesysteem op waarmee je de benodigde informatie kunt insturen.’ De rapportage wordt vervolgens beoordeeld door het bevoegd gezag, zoals de RUD’s, gemeenten of de provincie. ‘Kern van de informatieplicht zal de erkende maatregelenlijst zijn. Je kunt dan opgeven welke maatregelen je in het verleden hebt getroffen en met welke maatregelen je bezig bent.’
De informatieplicht komt jaarlijks terug, zo kan de handhaver volgtijdig zien of bedrijven zich houden aan de Wet milieubeheer en het activiteitenbesluit. Probleem is dat andere vormen van verplichte rapportages, zoals de Energie Audit voor bedrijven met meer dan 250 medewerkers, of de Milieubarometer Zorg of andere ‘groencertificaten’ je niet ontslaan van de informatieplicht energiebesparing. Dubbel werk dus, voor grotere bedrijven en instellingen.
Sancties
Daarnaast zal de informatieplicht weinig veranderen aan de werkzaamheden van de handhavende instanties. Steekproefsgewijze bedrijfsbezoeken blijven mogelijk. Dan is er nog een sanctie: tegen een overtreding van een voorschrift van het Activiteitenbesluit kan strafrechtelijk worden opgetreden. Het is aangemerkt als een economisch delict.
Bij de rapportage van de maatregelen voor energiebesparing is er wel altijd ruimte voor toelichting. Stel dat je om financiële redenen niet in staat bent een verplichte maatregel uit te voeren, dan kun je daarover in overleg treden met het bevoegd gezag.
Hoewel de informatieplicht een extra administratieve last vormt, kun je als ondernemer het ook als een persoonlijke stok achter de deur zien om jaarlijks je energiehuishouding te beoordelen. Het is een methode om je bedrijf toekomstbestendig te maken. Een voordeel voor je bedrijf, maar ook voor de maatschappij.
