Generatiekloof op werkvloer? Ververs de bedrijfscultuur!

Een dik salaris? Best prettig, maar de 26-jarige Anique van der Vuurst van Rijkswaterstaat vindt plezier in het werk toch echt belangrijker dan geld. Ze wil vooral presteren en uitgedaagd worden, ze wil initiatief nemen en kansen pakken, ze wil een baan hebben die er maatschappelijk toe doet. Pas dan komt inkomen. ,,Een publieke organisatie als RWS past dan ook heel goed bij mij’’, aldus Van der Vuurst.

Soms heeft ze moeite om houding en gedrag van collega’s van de oudere generaties te begrijpen. ,,Sommigen hebben een 9 tot 5 mentaliteit en lijken hun werk niet zo belangrijk te vinden. Ze beleven er weinig plezier aan: ze werken om te werken. ‘Leuke dingen doe ik wel weer als ik thuis ben’, hoor ik regelmatig. Daar kan ik best een beetje treurig van worden, omdat ik me serieus afvraag of ze gelukkig zijn. Een werkweek bestaat uit veertig uur, dat is best veel. Zorg er dan ook voor dat je die veertig uur iets doet waar je gelukkig van wordt.’’

Creatieve multitaskers

Van der Vuurst behoort volgens organisatiepsycholoog en generatiespecialist Aart Bontekoning tot de ‘authentieke generatie Y’, want geboren tussen 1985 en 2000. Mensen van de generatie Y worden omschreven als ‘creatieve multitaskers die flexibel en gelijkwaardig in een open en informele sfeer willen samenwerken’. ,,Mensen van de generatie Y zijn open en direct, hebben behoefte aan vrijheid van handelen en doen waar ze de meeste werkenergie van krijgen. Ze hebben niet zoveel met hiërarchie. Ze willen vooral gelijkwaardig meedoen.’’

Van der Vuurst – die zichzelf aardig goed herkent in de omschrijving van Bontekoning - is werkzaam bij RWS-onderdeel Programma’s, Projecten en Onderhoud (PPO). Ze houdt zich onder meer bezig met planning en control. Ze heeft bedrijfskunde en bestuurskunde in Rotterdam gestudeerd en begon in 2015 als trainee bij Rijkswaterstaat. Sinds afgelopen maart heeft ze een vaste aanstelling. Ruimte krijgen om zich te ontwikkelen, dat vindt ze misschien wel het allerbelangrijkste aspect van haar werk.

Leren begrijpen

Samen met acht collega’s heeft ze onlangs een sessie met Bontekoning gehad. Over de verschillen tussen generaties, maar vooral ook om te begrijpen waarom die verschillen er zijn en hoe je er het beste mee om te gaan zonder gedemotiveerd te raken. Rijkswaterstaat gebruikt de uitkomsten van deze sessie met jonge collega’s uit de generatie Y voor een medewerkersdag met 700 collega’s.

Bontkoning: ,, RWS wil gebruik maken van de nieuwe kennis en energie die de jonge generatie binnenbrengt. Zo hoopt RWS dat er een goede verbinding ontstaat tussen de jongste en de oudere generaties. Door bewust te worden waar deze jongste generatie de meeste werkenergie van krijgt, begrijpen de oudere collega’s beter wat ze kunnen doen om deze junioren te ondersteunen in hun professionele en persoonlijke ontwikkeling. Als kleinste generatie hebben de jongeren die steun ook hard nodig.’’

Gevangen

Organisaties vergrijzen, zegt Bontekoning. Die vergrijzing vergroot volgens hem de kans dat jonge generaties vastlopen in ingesleten verouderde routines waar de oudste generaties in lijken ‘gevangen’. ,,Hierdoor lopen veel bedrijfsculturen een ongewenst verouderingsrisico.’’ Met een door hem ontwikkelde generatiewerk-aanpak helpt hij vergrijzende organisaties ‘te verversen en bij de tijd te blijven’. Zoals Rijkswaterstaat.

Dat doet Bontekoning aan de hand van onder meer workshops en masterclasses, waarin werknemers een top 5 maken van wat bij hen de meeste werkenergie opwekt. De gesprekken worden gefilmd en uitgewisseld. Door bewust te maken waar iedere generatie de meeste werkenergie van krijgt en te stimuleren dat ze elkaar daarin ondersteunen, zorgen ze zelf voor het updaten van de eigen organisatie(cultuur).

Houdbaarheidsdatum

Een tweede doel deze sessies is het creëren van een aantrekkelijker werkcultuur voor álle generaties. Bontekoning: ,,Generaties zijn in essentie vernieuwers van de cultuur. Ze zorgen voor een nieuwe manier van communiceren, samenwerken en leidinggeven. Net als voedingsmiddelen heeft een bedrijfscultuur – met al die sociale patronen - een houdbaarheidsdatum. Als die houdbaarheidsdatum van een cultuurpatroon verstreken is, begint dat patroon werkenergie weg te nemen. Dan is het patroon aan verversing toe. Bij het updaten heeft generatie Y de steun nodig van de oudere generaties.’’

Anique van der Vuurst kan overigens goed overweg met de meeste collega’s van andere generaties. ,,Ik ervaar vooral een kloof op het gebied van ICT: ze zijn niet zo handig met smartphone of computer. Dan denk ik: gebruik toch sneltoetsen.’’