Nieuws Leiderschap
Hoe Asito kwetsbare jongeren opleidt tot loyale medewerkers
Schoonmaakbedrijf Asito biedt kansarme jongeren banen aan. Probleem: dat werk is onder hen bepaald niet populair. Maar werken op Schiphol, in vliegtuigen, met zo'n verhaal kun je bij je vrienden aankomen. Dat schrijft de Volkskrant.
In één vloeiende beweging pakt Roy Kastermans (20) het blauwe dekentje en het witte kussen van de vliegtuigstoel en gooit ze in de bak op wieltjes in het gangpad. Efficiënt gaat hij zo rij voor rij af; het is niet de eerste keer dat hij een vliegtuig schoonmaakt.
Praktijkschool
Kastermans heeft moeite met leren. Eigenlijk wist hij niet wat hij wilde. Op de praktijkschool hoorde hij dat hij stage kon lopen op Schiphol, bij schoonmaakbedrijf Asito. Dit najaar kreeg hij er een vaste baan. Hij glimlacht van oor tot oor. 'Vliegtuigen zijn interessant, soms moet er een binnen een uur schoon zijn. Het is leuk werken in een ploeg.'
Afstand tot de arbeidsmarkt
Onder zijn tienduizend personeelsleden heeft Asito er 1.200 met, zoals dat heet, een 'grote afstand tot de arbeidsmarkt'. Het schoonmaakbedrijf bood deze groep al banen voordat het kabinet hierover in 2013 afspraken maakte met de werkgevers, zegt specialist inclusiviteit Leonore Nieuwmeijer van Asito. 'Niet alleen vanwege de krappe arbeidsmarkt, maar ook omdat het de bedrijfsfilosofie is'.
Werving
Asito wilde ook graag jongeren werven van de praktijkschool en het speciaal onderwijs, met een laag IQ of gedragsproblemen. Die hebben weinig kans op een baan. Maar moeilijk lerende kinderen blijken lastig te motiveren om schoonmaker te worden.
Bijstandsuitkering
'Niemand zegt: ik wil later schoonmaker worden', zegt Nieuwmeijer. 'Het gevaar is dat die leerlingen na hun opleiding niet aan de bak komen. Als ze op hun 27ste een bijstandsuitkering aanvragen, hebben ze zo lang niet gewerkt dat het helemaal moeilijk is ze voor zo'n baan te porren.'
Stages
Daarom is het bedrijf in samenwerking met de Luchtvaart Community Schiphol twee jaar geleden begonnen praktijkscholen langs te gaan om stages aan te bieden. 'We zeiden: je gaat op Schiphol werken, in vliegtuigen. We bieden ze excursies en nodigen hun ouders uit. Zo maak je ze enthousiast. En met zo'n verhaal kunnen ze aankomen bij hun vrienden.'
Universiteit
Van de negen leerlingen die toen zijn begonnen, hebben er na anderhalf jaar vijf een arbeidscontract gekregen, onder wie Kastermans. Doen ze het goed, dan krijgen ze op termijn een vaste baan. Vanwege dit succes heeft Asito zijn werving op praktijkscholen uitgebreid tot tien scholen, onder meer om schoon te maken op de Universiteit Utrecht. 'Die jongeren kunnen zeggen: ik werk op de universiteit.'
Excuustruus
Asito is een van de werkgevers die al vroeg zijn begonnen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te werven, zegt Bert van Boggelen, oud-bestuurder bij vakbond CNV en nu directeur van De Normaalste Zaak. Dat is een netwerk van vijfhonderd bedrijven dat zich hiervoor actief inzet. 'Het worden er steeds meer, zeker nu de arbeidsmarkt krapper wordt. Voorheen gingen veel praktijkonderwijsleerlingen de uitkering in, nu werken bedrijven en scholen samen om hen aan het werk te krijgen.' Van Boggelen schat dat de bedrijven in de zes jaar dat het netwerk bestaat zo'n tienduizend mensen met een arbeidsbeperking 'op een volwassen manier aan het werk hebben gekregen, dus niet als een excuustruus'.
Gemotiveerd
Bij Asito zijn negen nieuwe praktijkschoolleerlingen begonnen aan de stage op Schiphol. Deze ochtend gaat een gemengd team van vaste krachten en stagiairs de Airbus A330 van KLM in voor een schoonmaakbeurt. Niet allemaal zijn ze zo gemotiveerd om vliegtuigschoonmaker te worden als Kastermans. 'Aaargh, gatver', zegt Rashmine (17) als ze onder een vliegtuigstoel een opengevouwen volle luier ontwaart. Haar maatje Desirée (18) proest het uit. 'Mensen zijn echt vies soms.' Laatst pakte een van hen nietsvermoedend een dekentje op dat nat en zwaar bleek te zijn van de kots.
Stewardess
Rashmine vindt vliegtuigen schoonmaken ergens tussen 'leuk en niet leuk' in. 'Mijn droom is stewardess worden. Als ik met deze stage mijn opleiding kan afmaken, kom ik dichter bij mijn droom.' Jamairo (16) zegt onomwonden dat hij het werk niet zo leuk vindt. Hij wil vliegtuigmonteur worden.
Smoesjes
Cedric Simson houdt een oogje op de ploeg. De jongeren hebben veel begeleiding nodig en hij heeft contact met hun ouders. 'Sommigen vertellen hier andere verhalen dan thuis', zegt Simson. 'Eén jongen uit de vorige groep kwam met smoesjes dat hij te laat kwam omdat hij zijn zusje naar school moest brengen. Van zijn moeder hoorde ik dat dat niet waar was. Een meisje zei dat ze duizelig en misselijk werd vanwege haar diabetes. Haar moeder vertelde dat ze kerngezond is.' Eigenlijk spannen we samen met de ouders, zodat ze op tijd komen en niet wegkomen met gekke verhalen, zegt Simson. Als jongeren thuis veel problemen blijken te hebben, regelt Asito soms een coach of jeugdzorg.
Tijdsdruk
Deze ploeg doet niet de 'snelle' schoonmaakbeurten van vliegtuigen aan de terminal, maar van toestellen die wat langer aan de grond staan. De meeste jongeren kunnen zware tijdsdruk niet aan. In het begin krijgen ze specifieke taken toebedeeld omdat ze niet in staat zijn veel dingen tegelijk te doen.
Loonkostensubsidie
Bedrijven krijgen voor zulke werknemers loonkostensubsidie voor het deel dat zij niet volledig productief zijn. 'Wij leggen gemiddeld eerder op deze jongeren toe dan dat we aan ze verdienen', zegt Nieuwmeijer, gezien alle begeleiding die nodig is.
Winst
De winst is dat degenen die door de selectie komen, hun leven lang enthousiast blijven, weten ze bij Asito. 'Iedereen heeft wel een neefje of een buurjongen die iets minder gemakkelijk kan meekomen', zegt Nieuwmeijer. 'Alle lagen van dit familiebedrijf vinden het belangrijk dat ook deze mensen een plek krijgen.'
Psychische problemen
Bovendien levert het imago van het meest inclusieve schoonmaakbedrijf extra werk op van opdrachtgevers die dit belangrijk vinden. Asito is ook bezig met het werven van statushouders en wil komend jaar eveneens werknemers met psychische problemen aan het werk helpen.
Van jongetje naar vent
De extra begeleiding van de praktijkschoolleerlingen werpt vruchten af. Nieuwmeijer valt het verschil op als ze Roy Kastermans ziet. 'Vorig jaar zag ik een wat balorige leerling die vooral stoer wilde doen, nu zie ik een echte vent', zegt ze. Kastermans kijkt trots.
Korting
Ook bij Rashmine en Desiré zit na een melige aanloop de snelheid er wel in. Plastic flesjes, servetjes en andere rommel verdwijnt rap in de vuilniszakken. 'Ze zijn lekker bezig, Rashmine heeft een hele positieve instelling', zegt Simson tevreden. Tegen haar grapt hij: 'Als jij later stewardess bent, wil ik wel korting als ik met je mee vlieg.'
Alle lagen van dit familiebedrijf vinden het belangrijk dat ook mensen die minder gemakkelijk meekomen een plek krijgen
