Idols-icoon Henkjan Smits helpt ondernemers hun X-factor te vinden

“De X-factor”, zo begint Smits, “ligt niet alleen bij artiesten, maar bij iedereen die succesvol wil zijn. Eigenlijk zou iedereen op zoek moeten gaan naar z’n X-factor. Voor bedrijven én werknemers ligt die X-factor in een combinatie van identiteit, imago, talent en passie.”

Identiteit

“In dit alles is communicatie naar de buitenwereld én intern ontzettend belangrijk. De oorsprong komt altijd voort uit die vier elementen. Je kunt een mooie leus verzinnen als bedrijf, maar als je identiteit niet klopt, prikt de klant daar zó doorheen. En dan gaat het fout,” zegt Smits.

Bedrijfstraining

“De X-factor is een soort onbekende factor die zorgt dat je magisch aantrekkelijk wordt. Dat je ‘hét’ hebt. Een subjectief begrip dat ik inzichtelijk maak in mijn workshop. Die is uiteindelijk naar een complete bedrijfstraining gegroeid, die ik met een opleidingsinstituut naar een inzichtelijk en toepasbaar model heb omgezet. Zo kunnen meerdere mensen de workshop tegelijk geven.”

Imago

Ondanks deze flexibele toepasbaarheid krijgt Smits vaak de vraag of híj de cursus komt geven. Een onafwendbaar gevolg van zijn bekendheid. “Dat is aan de ene kant een voordeel, maar soms is het ook jammer. Ik denk dat veel mensen die mij niet over de vloer willen hebben best iets zouden opsteken van mijn training. Dan zit dat imago wel een beetje in de weg. En dat terwijl ik helemaal niet zo bezig ben met die bekendheid. Eigenlijk vind ik ‘BN’er’ een raar woord. Het zegt niks over wat je kan en het is gebaseerd op buitenkant.”

Talent is geen verdienste

In zijn tijd als jurylid bij talentenshows vertelde Smits meerdere kandidaten dat ze geen talent hadden om te zingen. Daar kreeg hij veel kritiek op. “Ze kwamen daar om de mening van een jury te horen, en als mensen mij om mijn mening vragen, dan geef ik die. Ik zal niet zomaar uit mezelf iemand de les gaan lezen. Daarbij vind ik het helemaal geen belediging als iemand tegen je zegt dat je geen talent hebt, want het is iets waar je mee wordt geboren of niet. Talent is geen verdienste.

De gemeente Heerlen schakelde Business X-Factor in voor een project met lokale retailers.

Excelleren

“Wat een verdienste is, en dat geldt net zo goed voor een bakker of een kleermaker, is dat je je talenten en passies weet aan te spreken en daarmee heel goed wordt in wat je doet en daarin excelleert. Vaardigheden creëren, dát is een verdienste! En dat smaakt altijd naar meer. Hoe beter je ergens in wordt, hoe meer je je wilt ontwikkelen. Dat is voor iedere ondernemer belangrijk.”

Tegenslagen

“Misschien heeft wel 30 of 40 procent van de Nederlanders een vreselijke hekel aan mij. Zij zullen waarschijnlijk dus ook geen gebruik willen maken van mijn diensten. Omdat dat hele begrip ‘X-factor’ zo aan mij hangt, maakt het niet uit of ík of Pietje Puk die training geef: die weerstand blijf je houden.”

Beste presentator

Heeft hij spijt van zijn uitlatingen als voormalig jurylid, omdat dat nadelig kan zijn voor zijn huidige business? “Nee. Ik heb nooit spijt gehad van mijn uitspraken of initiatieven als ondernemer, omdat dat me allemaal heeft gebracht waar ik nu ben. Ik heb nog niks gedaan in m’n leven waarvan ik achteraf zeg: goh, als ik m’n leven over zou doen, deed ik dat anders. Ik ben niet altijd even succesvol en even goed geweest. Ik heb mezelf ook ontwikkeld, zoals iedereen zich zou moeten ontwikkelen. Ik heb de tegenslagen in mijn carrière gebruikt om van te leren. Ik heb ooit aan mezelf te beloofd om de beste presentator te worden, die in mij zit. En ik wil mensen laten ontdekken waar hun talenten liggen.”

Eerlijkheid

Smits is fan van de platte organisatiestructuur van veel bedrijven. “In een goede werkomgeving moet je alles tegen elkaar kunnen zeggen, ook tegen de directeur. Als een bedrijf een parkeerplaats voor de directeur vlakbij de deur heeft gereserveerd, terwijl dat bedrijf zogenaamd juist alles voor de klant doet, dan moet je daar een opmerking over kunnen maken. Bij die trainingen zitten het management of de directeur er ook vaak bij. Ze huren mij in om een eerlijke analyse te maken van het bedrijf.

Als ik dus een angstcultuur bemerk, dan presenteer ik dat ook zo aan het management, ook al zit de angel in het management zelf. Ik kom daar immers niet om vrienden te maken en stroop te smeren. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden, en ik ben er juist voor om bedrijven naar een hoger niveau te tillen.

Die X-factor vind je alleen maar als je ook eerlijk naar jezelf durft te kijken. Maak voor jezelf en anderen duidelijk waar de waarden en normen van het bedrijf liggen. Dit is het doel, dat hopen we met deze stappen te bereiken. Visie, missie, strategie. Dan zeggen medewerkers: Hee, daar kan ik ook wat aan bijdragen. Ze worden trots en vertellen niet alleen over hun werk, maar ook over hun werkgever én het merk waar ze voor staan. Zo krijg je ambassadeurs als werknemers. Daar stuur ik heel erg op aan.”