Vijf lessen die je kunt trekken uit het nieuwe Facebookschandaal

In een uitgebreide reconstructie beschreef The New York Times de bizarre details van de pr-campagne van Facebook dit jaar. Het bedrijf voelde de noodzaak zich te verweren tegen al het negatieve nieuws. Dit soort nieuws zwol aan na de Russische bemoeienis met de Amerikaanse verkiezingen in 2016 die zich gedeeltelijk voltrok via Facebook. Het bedrijf kwam bij publiek en politiek onder een kritisch vergrootglas te liggen. Een van de reacties van Facebook: het huurde pr-bedrijf Definers Public Affairs in.

Definers ging enthousiast aan de slag en verspreidde nieuws over tegenstanders van Facebook. Een van de doelwitten was Apple, wiens topman Tim Cook zich herhaaldelijk negatief over Facebook had uitgelaten. Ook de liberale miljardair en filantroop George Soros, die regelmatig opduikt in rechtse complottheorieën, moest het ontgelden. Wat zijn de lessen van deze nieuwste affaire?

1. Mark Zuckerberg heeft geen flauw idee

‘Ik hoorde hier pas van toen ik gisteren The New York Times las.’ Dit is de reactie van Mark Zuckerberg op de pijnlijke onthullingen van de krant. De topman geeft hiermee expliciet aan dat belangrijke beslissingen buiten hem om kunnen gaan. Ook zijn rechterhand Sheryl Sandberg, die ook onder vuur ligt, zou volgens hem niet op de hoogte zijn geweest. Facebook heeft de samenwerking met Definers inmiddels gestopt.

2. De ongezond nauwe band tussen Facebook en Democraat Schumer

Een ander pikant detail uit de reconstructie over Facebooks damage control gaat over Chuck Schumer, de leider van de Democraten in de Senaat. Schumer zou senator Mark Warner onder druk hebben gezet om niet zo kritisch over Facebook te zijn. En dat niet alleen: volgens de Amerikaanse krant zou Schumer de lobbyisten van Facebook op de hoogte hebben gehouden van zijn vorderingen om het bedrijf te beschermen.

3. Facebook heeft het niet zo op Apple

De conservatieve website NTK Network, dat gelieerd is aan Definers, publiceerde op aangeven van het pr-bureau een artikel waarin Apple-topman Tim Cook werd afgeschilderd als hypocriet vanwege zijn kritiek op Facebook. De boodschap van dit artikel: Apple steelt net zo goed gegevens van zijn gebruikers. Apple is natuurlijk geen rechtstreekse concurrent van Facebook, maar Cook heeft zich de laatste tijd herhaaldelijk afgezet tegen datagraaiende bedrijven als Facebook. Zuckerberg zou volgens The New York Times razend zijn over de uitspraken van Cook naar aanleiding van het Cambridge Analytica-schandaal waarin Facebook eerder in terechtkwam. Cooks boodschap: Apple zou dit nooit zijn gebeurd.

4. Adverteerders zijn ook boos

Een belangrijke kanttekening bij alle schandalen waarin Facebook de laatste twee jaar verwikkeld is geraakt: het bedrijf maakt nog altijd ongelooflijk veel winst. Adverteerders spelen hierbij de hoofdrol. Samen met Google harkt Facebook met afstand de meeste online-advertentiedollars (en -euro’s) binnen. Die adverteerders lijken zich dus niet zo gek veel van alle schandalen aan te trekken. Tot nu, schrijft The New York Times, dat een aantal sleutelfiguren uit de online-advertentiewereld aan het woord laat over de laatste onthullingen. Deze zouden het bedrijf weleens de das om kunnen doen, zegt bijvoorbeeld Rishad Tobaccowala, topman bij de Publicis Groupe, een van ’s werelds grootste advertentiebedrijven. ‘Nu weten we dat Facebook werkelijk alles doet om geld te verdienen. Ze hebben absoluut geen moraal.’

5. Facebook zit niet stil

Facebook voelt zich andermaal gedwongen tot het nemen van maatregelen om zijn netwerk te verschonen. In totaal zouden nu 30 duizend mensen bij het bedrijf werken die zich bezighouden met contentmoderatie. Die zitten niet stil: de laatste twee maanden heeft Facebook naar eigen zeggen liefst 1,5 miljard nepaccounts verwijderd. Nu kondigt Zuckerberg aan dat er een onafhankelijke toezichthouder komt bij wie mensen kunnen aankloppen als ze van mening zijn dat er ten onrechte iets van ze is verwijderd. Facebook hoopt zo meer transparantie in zijn systemen te krijgen.