Zo werkt de splitsing van een miljardenbedrijf

Eind 2015 splitsten de pc- en printer divisies van Hewlett-Packard Company af om verder te gaan als zelfstandig bedrijf: HP Inc. Rob Idink begeleidde de splitsing van de Nederlandse tak samen met Bart Hogendoorn, destijds managing director van HPE.

Zakelijk fundament

‘Die ontvlechting was een complexe puzzel die we in relatief korte tijd moesten oplossen. Dat was leuk en leerzaam’, glimlacht Idink. ‘Waarom? Ik ben bedrijfskundige van huis uit. Het komt niet vaak voor dat zich een ontvlechting van deze omvang voor doet. Het mooie is bovendien dat ze dat aan jou toevertrouwen. Het was een hele transitiereis, waarbij we nu in het derde jaar zitten. Het eerste jaar hebben we het zakelijk fundament voor HP Inc gelegd. Het tweede jaar is besteed aan verdieping, verbreding en groei, waarbij we onder meer Samsung Printing hebben overgenomen.’

Slagkracht

Volgens Idink heeft de opsplitsing vooral tot meer focus en slagkracht geleid. ‘We zijn nu een pure player op het gebied van computing en printing. Dat heeft onze innovatiekracht versterkt. We hebben een heel nieuwe generatie van premium producten op de computingmarkt kunnen zetten. Daarnaast hebben we nieuwe businessconcepten ontwikkeld, zoals DAAS, device as a service.’

Zakelijke markt

Als hij over innovatie begint, blijkt Idink niet te stoppen. ‘We hebben de hele printing-afdeling ge-re-invent’, zegt hij, er blijk van gevend dat hij dagelijks meer in het Engels communiceert dan in het Nederlands. ‘Enerzijds hebben we voor consumenten een heel nieuwe portfolio van producten op de markt gebracht, met onder meer de HP Sprockets, miniprinters voor de mobiele markt. Op de zakelijke markt hebben we met Samsung Printing onze A3-print-portfolio versterkt. Het heeft ons kennis gebracht en intellectual property, patenten. Dat geeft ons meer vrijheid’, aldus Idink. ‘Daarnaast hebben we veel aandacht besteed aan de veiligheid van printers. We durven de claim aan dat onze printers het veiligst zijn. Dat slaat aan op de zakelijke markt.’

Innovatieboost

Was die ontvlechting echt nodig om innovatie een boost te geven? Is het budget voor research and development voor elk van de twee oude bedrijfsonderdelen niet min of meer gelijk gebleven? Idink aarzelt geen seconde voor hij antwoordt. ‘Dat is waar, maar je hebt zoveel meer focus! We zouden nooit in gaming zijn gestapt als we een breed portfolio met infrastructuur, software en services hadden gehad. We zouden nooit de kracht voor re-inventing print gehad hebben. Door die focus kunnen we ook gerichter acquireren.’

Cultuur

‘Ook op het vlak van bedrijfscultuur is veel veranderd. Toen we na de splitsing naar de Kamer van Koophandel gingen om ons opnieuw in te schrijven, waren we natuurlijk groot qua merknaam, aanwezigheid op de markt, qua cijfers, maar dit gaf ons ook de kans om helemaal opnieuw te beginnen, met een platte organisatie die je meer slagkracht geeft, grotere wendbaarheid en snellere en specifiekere reactiesnelheid naar klanten. Bovendien heeft het meer ondernemerschap in de organisatie gebracht. Dat is nodig in deze tijd van versnelde innovatie. Als je geen omgeving creëert waarin mensen fouten mogen maken, kun je nooit de voortrekkersrol spelen die je wilt.’

Tevredenheidsscore

Voorafgaand aan de splitsing van HP zijn er wereldwijd duizenden banen geschrapt. Hoe zat dat in Nederland? ‘Banen schrappen was voor HP Inc niet aan de orde. De laatste twee jaar hebben we zelfs extra mensen aangenomen’, zegt Idink beslist. Maar hoe zat het vóór de splitsing? Idink: ‘We hebben onze mensen kunnen behouden. We hadden ze ook nodig omdat we met heel veel activiteiten bezig waren. Wel hebben we mensen binnen de organisatie moeten re-alloceren. Dan is het natuurlijk wel belangrijk dat je een stip op de horizon kunt zetten.’ Later vertelt Idink dat het tevredenheidsscore van werknemers ‘significant is gestegen’.

Emotionele betrokkenheid

‘We hebben er ook bewust voor gekozen onze partners – veel van onze producten worden via partners aan de man gebracht – onderdeel van dat proces te laten zijn. Toen we op 1 november 2015 opnieuw van start gingen met HP Inc, hadden we de blauwe loper uitgelegd voor alle partners. Onze medewerkers stonden ernaast te klappen. Het is mooi om te zien hoeveel binding er is, hoeveel emotionele betrokkenheid. Onze klanten hebben erg gewaardeerd hoe we hen bij dat complexe transformatieproces hebben begeleid.’

Geld besparen

Idink kijkt met vertrouwen naar de toekomst. ‘Ict komt steeds meer in de kern van bedrijven te zitten. Bij de banken zie je het toenemend gebruik van apps en digitaal bankieren, een energiebedrijf als Eneco ontwikkelt apps rondom thermostaat Toon. Wij zien die ontwikkeling ook in onze markt. Omdat drukkerijen beginnen met digitaliseren, kunnen ze bijvoorbeeld personaliseren. Dat stelt bedrijven als Coca-Cola en Heineken bijvoorbeeld in staat om personaliseerde flesjes op de markt te brengen. Drukkerijen kunnen hen geld besparen omdat ze kunnen volstaan met minder of géén voorraad’, zegt hij. ‘We dragen eraan bij dat anderen succesvol voor hún klanten kunnen zijn.’

Enorme groeikansen

Op de vraag wie zulke processen in gang zet, zegt Idink dat HP regelmatig met partners bij klanten langs gaat om te horen wat zij willen en te vertellen wat nu al mogelijk is. ‘Het is een samenspel. En als je weet dat 80 procent van de drukkerijen in de grafische industrie nog analoog werkt, besef je dat die markt enorme groeikansen biedt.’ Hoe belangrijk die markt voor HP Inc is, wil Idink niet zeggen. ‘We geven geen HP-cijfers over de Nederlandse markt, maar de total adressable markt is 2,7 miljard dollar.’

Cijfers

Doorvragen naar cijfers blijkt niet te helpen. Zelfs het aantal medewerkers dat HP Inc in Nederland heeft, wil Idink niet vertellen ‘vanwege de guidelines die we binnen HP Inc hebben afgesproken’. Snel begint hij te vertellen dat HP Inc op computergebied marktleider is op de zakelijke markt, met een marktaandeel van 39 procent. ‘Op de zakelijke markt zijn we ook marktleider bij printing.’

Werknemers

‘We hebben ooit besloten geen cijfers op landenniveau te publiceren. Waarom niet? Niet omdat we iets te verbergen hebben’, aldus Idink. ‘Maar als we vertellen hoeveel werknemers we in elk land hebben, gaan mensen dat meteen vertalen naar omzetten per land terwijl dat natuurlijk niet één-op-één kan. We willen gewoon voorkomen dat de buitenwereld verkeerde conclusies trekt.’

Mkb-markt

Als Idink verder praat over de sterke marktpositie van HP Inc - ‘ook in de mkb-markt, bij bedrijven met vijf tot duizend werkplekken’ – komt het gesprek op ‘managed services’. ‘We spelen in op de ontwikkeling dat we van een bezit- naar gebruikseconomie verschuiven. Dat zien we bijvoorbeeld op het gebied van A3-printing, waar de markt verschuift van traditionele transactionele naar contractuele dienstverlening, printing as a service. Die verschuiving treedt ook op bij computing, en zelfs op onderdelen als cartridges. Zelfs voor consumenten, voor wie we het concept HP Instant Ink hebben ontwikkeld.’

Eindklanten

Over dit onderwerp wil Idink wel cijfers geven. ‘De markt van managed services is nu goed voor ongeveer 20 procent van wat wij zelf leveren. Als we daarbij optellen wat onze partners met onze producten aan managed services aan eindklanten leveren, dan komen we veel hoger uit. Dan zitten we al gauwop 50 procent van de zakelijk markt. Er is dus nog veel te doen. Op het gebied van printing werken we al heel lang betaling per click. Maar ook bij computing zien we een duidelijke trend waarop we proberen in te spelen.’

Duurzaamheid

HP Inc laat er zich op voor staan duurzaamheid hoog in het vaandel te hebben. Idink bevestigt dat graag nog een keer. ‘In 2016 hebben we een helder rapport uitgegeven, het HP Sustainability Report, waarin we heel gedetailleerd uitleggen wat we doen. We vertellen wat we willen, hoe we dat denken te bereiken en wat de stand van zaken is. Daar zijn we heel transparant in. Het is overigens een thema dat mij persoonlijk na aan het hart ligt. In Europa ben ik verantwoordelijk voor de portefeuille circulaire economie.’

Levensduur

‘Wij zijn op verschillende niveaus actief. We kijken onder meer hoe we de uitstoot van CO2 kunnen verminderen, hoe we het energieverbruik van onze producten verlagen, en wat onze diensten daaraan kunnen bijdragen. De Verenigde Naties hebben achttien doelstellingen omschreven waaraan corporates zouden moeten voldoen. Wij voldoen al aan zeventien daarvan. Zelf ben ik het meest trots op de manier waarop we met circulaire economie bezig zijn. Dat zijn niet alleen programma’s om producten terug te nemen en te recyclen, of milieuvriendelijke producten te maken waarbij we er al bij het ontwerp rekening mee houden dat we de grondstoffen willen hergebruiken. Dat we zoveel aandacht geven aan het concept “as a service”, leidt er ook toe dat we de levensduur van producten willen verlengen, wat milieuvriendelijker is.’

Albert Heijn

Idink is voorzitter van de werkgroep ICT Milieu van de branchevereniging Nederland ICT en portefeuillehouder circulaire economie. ‘Volgens een EU-richtlijn moet tenminste 45 procent van de producten die we de afgelopen jaren op de markt hebben gebracht, op een goede manier worden teruggenomen en gerecycled. De hele branche zit op dat niveau. Nu heeft de EU dat percentage vanaf 1 januari 2019 verhoogd naar 65. Dat is goed, want het dwingt ons om nog nadrukkelijker naar circulaire economie te kijken. Om dat percentage te halen zullen we de komende jaren meer campagnes voeren om de bewustwording bij bedrijven, gemeenten en consumenten te verhogen. Daarnaast zal het aantal distributiepunten waar producten kunnen worden ingeleverd, worden verhoogd. We hebben bijvoorbeeld met Albert Heijn afgesproken dat elektronische apparatuur in hun winkels kan worden ingeleverd, en op den duur ook cartridges. En ten derde zullen we de exportstroom in kaart brengen. Als je die stroom namelijk niet rapporteert, telt het niet mee in dat percentage.’