NL leert door: het belang van up-to-date medewerkers

Stel je de volgende situatie eens voor: je bedrijf heeft de crisis overleefd en je ontwikkelt plannen voor de toekomst. Nadenken over de rol van je medewerkers is daarbij cruciaal. Zit iedereen nog op de juiste plek? Is hun kennis up to date? Je plant een gesprek met je mensen en vraagt ze één op één naar hun eigen wensen en behoeften. En dan vertel je ze dat je ze loopbaanadvies kunt bieden. Wat is de reactie, denk je? ,,Veel werkgevers zijn bang voor de angst die ze daarmee creëren. Medewerkers denken dat ze weg moeten, werkgevers denken dat ze zonder personeel komen te zitten. Of dat de beste mensen vertrekken,” zegt loopbaanadviseur Marlies van Venrooij. Zij benoemt de impasse waarin werkgevers terecht kunnen komen als ze nadenken over opleiding en ontwikkeling. Ze denken: ,,Als ik ze opleid, gaan ze weg. Maar als ik ze niet opleid, zijn ze niet gekwalificeerd genoeg om hun werk goed uit te voeren.” Door te investeren in de ontwikkeling van medewerkers investeer je ook in de inzetbaarheid en de betrokkenheid van personeel. Dit bevordert een positief resultaat en voorkomt ziekteverzuim.

Om- en bijscholing begint met loopbaanadvies

Angst is geen goede raadgever. Juist nu is het belangrijk dat ondernemers verder kunnen. Het is niet voor niets dat het kabinet ondernemers die de NOW 2.0-regeling aanvragen wil stimuleren om in ontwikkeling en scholing van hun werknemers te investeren. Sylvie van den Meerendonk en Marlies van Venrooij zijn specialisten als het gaat om loopbaanadvies. Hun rol? Van Venrooij: ,,Ik begeleid mensen naar ander werk. Dat kan zijn als je door corona minder of ander werkt hebt, na een gedwongen ontslag of wanneer iemand zegt: ‘ik zou wel eens wat anders willen, maar ik weet niet wat’. Wat moet je doen om op een andere plek terecht te komen? Hoe ga je solliciteren, hoe voer je een netwerkgesprek, hoe presenteer je jezelf?” Van den Meerendonk: ,,Ik vraag mensen om na te denken over wat zij belangrijk vinden en hoe zij dat tot uitdrukking kunnen laten komen in hun werk. Daarna kijken we wat voor werk daarbij past en hoe ze daar komen.”

Loopbaanadvies als primaire arbeidsvoorwaarde

Het kabinet wil banen en inkomens van zoveel mogelijk mensen veilig stellen en met een regeling als ‘NL leert door’ leren en ontwikkelen stimuleren. Helpen dit soort regelingen? Van Venrooij: ,,Zoveel is er helaas niet veranderd. Werkgevers stimuleren hun mensen nog steeds te weinig om na te denken over hun loopbaan. Ik snap het wel: omzet en winst zijn belangrijk en medewerkers denken: ‘ik heb toch een baan?’ Maar na 20 jaar zijn ze uitgerangeerd en dan klagen de werkgevers dat ze niets meer aan die mensen hebben. Dat was 35 jaar geleden precies hetzelfde.”

Van Venrooij pleit ervoor dat loopbaanontwikkeling een primaire arbeidsvoorwaarde wordt, net als bijvoorbeeld salaris en vakantiedagen. Zodat werknemers goed inzetbaar blijven en zij weten dat er kansen zijn om zich door te kunnen ontwikkelen - binnen of buiten het bedrijf. ,,Jaarlijks moet er een gesprek zijn of de organisatie nog wel bij jou past en andersom. Dan is er ook geen angst meer voor dat gesprek.”

Verdiep je in de digitalisering van de arbeidsmarkt

Dus is de vraag: hoe zorg je ervoor dat mensen mobieler zijn in hun werk en niet na twintig jaar ontdekken dat ze geen kant meer op kunnen? Digitalisering speelt daarbij een belangrijke rol. Van den Meerendonk: ,,Vroeger had je in een gemiddeld dorp in Nederland vijf bankkantoren waar veertig mensen werkten. Nu heb je daar twee pinautomaten. Nieuwe technologieën gaan een heleboel banen overbodig maken, maar ook juist nieuwe creëren. Sollicitanten worden nu al geworven door computerprogramma’s. Ik geef mensen de tip: verdiep je in de digitalisering die rond jou plaatsvindt. Wat betekent het voor jouw vakgebied, wat zie je om je heen gebeuren? Hoe kun jij daarvan gebruikmaken en zorgen dat je voorop blijft lopen? Maar zorg er wel voor dat het bij je past, anders houd je het niet vol. En anders: wat is de essentie van wat werk voor jou betekent? En waar kun je daarmee nog meer terecht?”

De vele kwaliteiten van een horeca-opleiding

Eén van de zwaarst getroffen sectoren in de Nederlandse economie is de horeca. Het ontwikkeladvies gaat hier ongetwijfeld een belangrijke rol spelen. Van Venrooij: ,,Ik heb zelf ook zes jaar in de horeca gewerkt en het zou voor vrijwel elke jongere voor een half jaar een goede leerschool zijn. Horeca is een enorm sociaal beroep. Je moet goed kunnen organiseren, geduld hebben, met veel verschillende soorten mensen omgaan. Hard kunnen werken. Dat zijn kwaliteiten en veel mensen zien niet wat zij nog meer met die kwaliteiten kunnen. Ik zeg tegen ze: denk aan klantenservice, relatiebeheer. Of, op dit moment: broncontactonderzoek. Mensen met horeca-ervaring kunnen goed met veel verschillende soorten mensen praten.” Waar kansen in de arbeidsmarkt zijn en hoe jij je kwaliteiten kunt inzetten, komt allemaal aan bod tijdens een loopbaanadviesgesprek.

Wat zegt een werkgever dan tegen zijn mensen?

Nog even terug naar de ondernemer aan het begin van dit artikel. Hij zit weer tegenover zijn medewerker. Hoe kan hij ontwikkel- en loopbaanadvies aanbieden zónder angst in te boezemen? Van Venrooij: ,,Maak het een structureel onderdeel van de organisatie. Dan doe je het vanuit goed werkgeverschap. Werknemers kunnen nu al van het advies gebruikmaken, zonder dat de werkgever daarvan op de hoogte is. Maar dat wil je niet. De werkgever moet ze juist informeren. En het is van belang dat de werkgever daarbij aangeeft: ‘we willen je niet kwijt, maar we weten ook dat de arbeidsmarkt verandert en dat je andere behoeften kunt krijgen. Het liefste willen we dat je blijft, maar weet ook dat dit mogelijkheden zijn om je persoonlijk te ontwikkelen.”

Van den Meerendonk: ,,Voor een ondernemer is het belangrijk om goed naar de mensen te kijken en in beider belang te denken: waar wil die medewerker naartoe? Waar komen onze belangen samen? Het is belangrijk dat je in het algemeen voor een veilige sfeer zorgt door jaarlijks met elkaar in gesprek te gaan over waar iemand de grootste toegevoegde waarde heeft. Dan is iets als loopbaanadvies ook vanzelfsprekend. En aan het einde van het traject zie ik dat het bijna altijd goed afloopt. Zelfs bij loopbaanadvies in situaties waar mensen niet voor hebben gekozen, zoals trajecten als re-integratie en outplacement bij ontslag of ziekte. Je ziet toch dat mensen er uiteindelijk veel beter op worden.”

Meer weten over ‘NL leert door’? Hier vind je meer informatie.