Nieuws Personeel
Zo ga je om met vergrijzing op de werkvloer
We moeten steeds langer doorwerken en het aantal oudere medewerkers neemt toe. Door het slim aanpassen van functies naar de kwaliteiten van oudere werknemers, kan uitval voor hun 67ste worden voorkomen. Ook zijn gemengde teams qua leeftijd van belang op de werkvloer. Dat stelt Herman de Bruine, docent projectmanagement, technologie en organisatie aan de Haagse Hogeschool.
Dat slimme aanpassen heet leeftijdsbewust personeelsbeleid. De Bruine stelt dat dat beleid aansluit bij de verschillende levensfasen van mensen. Oudere werknemers hebben volgens de docent een aantal voordelen ten opzichte van hun jongere collega’s. Ze brengen kennis en ervaring met zich mee, waardoor ze kunnen worden ingezet om jongere collega’s te coachen en hun vakmanschap over te dragen. Een adviserende rol binnen een bedrijf ligt hen dus goed. De Bruine: ,,Je ziet bijvoorbeeld dat mensen in de top van bedrijven hoogstens vijf jaar leiding geven en daarna naar de Raad van Commissarissen gaan.”
Lees ook: Dit is de manier waarop biergigant Grolsch zichzelf van goed personeel voorziet
Geen drang om te bewijzen
De Bruine wijst er ook op dat oudere medewerkers de geschiedenis van het wel en wee op de werkvloer kennen. Die kennis kunnen ze meegeven aan hun collega’s. Ze hebben veranderingen binnen de organisatie meegemaakt en hebben geleerd hoe ze daarmee om moeten gaan. Jongeren hebben de drang om zich te bewijzen. Daardoor zetten ze zich af en concurreren ze met anderen. Voor ouderen hoeft dit niet meer. Dit heeft te maken met de levensfase waar mensen zich in bevinden. De Nederlandse psychiater Bernard Lievegoed stelt ook dat na je 55ste de tijd is gekomen om je kennis over te dragen. ,,Ik vind dat veel organisaties te veel de nadruk leggen op doeners, terwijl het denkwerk vanuit ervaring net zo belangrijk is.”
Eigenschappen benutten
Oudere werknemers hebben alleen ook mindere eigenschappen. ,,Sommigen zijn in hun werkende bestaan beschadigd. Dat heeft invloed op hun inzet, want dan is sprake van oud zeer”, vertelt De Bruine. ,,Ze krijgen ook de kritiek niet goed te weten wat er in de hedendaagse tijd speelt.” Verder is het volgens de docent zo dat ouderen minder verstand hebben van de laatste technologische snufjes dan hun jongere collega’s, en hun productiviteit kan lager zijn. Ze leren minder gemakkelijk nieuwe dingen dan jongeren binnen een organisatie. Uit onderzoek blijkt bovendien dat het langdurend ziekteverzuim van werknemers boven de 55 jaar hoger is dan dat van mensen onder de 55. Ze kunnen dus vaker uitvallen dan jongere collega’s.
Lees ook: Alles wat je moet weten over personeel met subsidie
Minder handig
Het benutten van de goede kwaliteiten van medewerkers is dus van belang om de mindere eigenschappen te compenseren. Het gaat om het zo handig mogelijk aanpassen van een functie binnen een organisatie. ,,Wanneer je als café-eigenaar een vechtpartij tussen hooligans in je café hebt, kun je beter oudere agenten de boel laten kalmeren. Oudere werknemers binnen de politie hebben daar meer ervaring mee”, legt hij uit. ,,Aan de andere kant is het zo dat agenten boven de 55 jaar zich beter niet bezig kunnen houden met de sociale media, omdat ze waarschijnlijk daar minder handig in zijn dan hun jongere collega’s.”
Probleem
De Bruine weet vuit eigen ervaring wat er kan gebeuren als een oudere medewerker te lang een functie heeft die niet aansluit bij zijn leeftijd. ,,Mijn zoon is chef-kok en de eigenaar was ook kok. De man naderde de zestig en de hectiek werd hem te veel. Het probleem was dat mijn zoon de eigenaar moest gaan aansturen, terwijl de man ook zijn salaris betaalde. Dat aansturen lukte niet: oudere medewerkers hebben namelijk moeite met het loslaten van alle touwtjes. Mijn zoon ging weg en drie maanden later was de zaak verkocht. De oud-eigenaar zit nu in de catering. Dat is wel slim: hij kan nu koken, terwijl hij niet meer te maken heeft met de dagelijkse hectiek.”
Verder zijn er ook slechte voorbeelden van leeftijdsbewust personeelsbeleid binnen organisaties. De docent meent dat sommige bewaarders in het gevangeniswezen op hun 55ste opeens een administratieve functie krijgen. Die functie ligt alleen niet in het verlengde van hun oorspronkelijke functie en daarbij kan de bewaarder aan status verliezen binnen de gevangenis, dus bij zijn collega's. Oorzaak: zijn kennis en ervaring worden niet meer gewaardeerd. Het waarderen van de inbreng van de medewerker is namelijk cruciaal binnen een organisatie. Die bewaarder kan opeens kritiek krijgen van collega’s en minder gemotiveerd raken.
Lees ook: Zo werd deze bejaarde Zeeuwse groenteboer (84) ster in internationale film
Gemengde teams
Verder werkt leeftijdsbewust personeelsbeleid volgens De Bruine ook niet goed als de samenstelling van een team qua leeftijdsopbouw onevenwichtig is. ,,Mensen hebben elkaar nodig om scherp te blijven en je moet zo inzetten dat ze samenwerken en er overdracht is. Een groep bestaande uit te veel oudere werknemers kan gaan mekkeren over nostalgie: die goede oude tijd. Een team met te veel jongere collega’s kan leiden tot een solotoer van sommigen.”
In een goed team is er volgens hem een cultuur waarbij we blij zijn dat iemand anders op een andere manier dan jijzelf kijkt naar een bepaald onderwerp. Reden: we krijgen zo een breder beeld van wat er aan de hand is en kunnen tot andere oplossingen komen dan we eerst dachten. ,,Onder de juiste voorwaarden kan leeftijdsbewust personeelsbeleid dus werken, maar het is een genuanceerd verhaal”, concludeert De Bruine.
