Opgeven maakt je gelukkiger

Levitt, bekend van de bestsellers Freakonomics en SuperFreakonomics, kreeg zijn proefpersonen zover om een fundamenteel besluit te nemen op basis van het overbekende kop- of muntprincipe. Kop betekende dat de proefpersonen alles bij het oude lieten, maar bij munt moesten ze hun levenswijze radicaal wijzigen en in actie komen.

De proefpersonen werden onder meer opgedragen om te verhuizen (of juist niet te verhuizen), hun baan op te zeggen, hun verkering uit te maken, of een eigen bedrijf te beginnen. Een halfjaar na het besluit interviewde Levitt zijn proefpersonen opnieuw. En wat blijkt? Mensen die opgeven zijn zes maanden later substantieel gelukkiger dan mensen die maar doorgaan op de gebaande paden. Dat zeggen ze niet alleen zelf, maar ook de vrienden en familieleden die door Levitt werden ondervraagd, bevestigen deze gemoedstoestand.

Levitt besloot tot dit wetenschappelijke experiment overigens op basis van zijn eigen ervaring. ,,Ik stond voor een grote persoonlijke beslissing over opgeven of doorgaan. Naast alle persoonlijke afwegingen realiseerde ik mij dat ik een hekel heb aan opgeven. In Amerika is een bekend gezegde: winners never quit and quitters never win. Ik bedacht dat we allemaal een hekel hebben aan opgeven omdat we onszelf dan als losers zien."

De gevoelens die Levitt onderzocht, kennen we allemaal: de enorme twijfels die je kunt voelen bij het nemen van grote beslissingen in je leven. Wil ik scheiden of toch doormodderen in dit huwelijk? Kap ik met deze baan om wat anders te gaan zoeken, of ga ik maar gewoon door? Bij dit soort grote vragen worden automatisch de voor- en nadelen van de beslissing op een rij gezet. De grote vraag is: van welke keuze word je gelukkiger: stoppen of doorgaan. Het jammerlijke is dat niemand het antwoord van tevoren weet en mensen zich nog jaren kunnen blijven afvragen hoe hun leven eruit had gezien als ze toch...

Levitt riep mensen op zijn website op om mee te doen aan zijn onderzoek en meer dan 40.000 mensen gaven daar gehoor aan. Al deze mensen hadden enorme twijfels over een voor hen grote beslissing. ,,Zij waren dus al zeer ontevreden over de status quo", legt Levitt uit in een recent gehouden lezing. Levitt kreeg uiteindelijk 12.000 mensen zo gek een door hem opgegooid muntje leidend te laten zijn voor hun beslissing.

Hoe het kan dat zoiets willekeurigs als kop of munt zo'n groot effect op geluk heeft? Opgeven leidt, meent Levitt, tot schaamte. ,,We leven in een wereld waarin er ontzettend veel sociale druk is om altijd maar door te gaan. Mensen wikken en wegen over wat goed voor hen is, maar er is in bijna ieders hoofd ook dat stemmetje dat zegt dat opgeven niet hoort. Door dat stemmetje te negeren zijn we vrij om te kiezen waar we gelukkiger van worden."

Is het dan altijd een goed idee om op te geven bij twijfel? ,,Nee. Alleen bij grote beslissingen werkt het op die manier. Bij beslissingen over zaken als 'moet ik een tatoeage nemen' of 'zal ik mijn baard afscheren' worden mensen over het algemeen gelukkiger van het houden zoals het is."

Levitt is zelf zo sterk overtuigd geraakt van zijn resultaten dat hij het ook in zijn eigen leven toepast. ,,Als ik studenten op mijn kamer krijg die twijfelen of ze met hun studie moeten stoppen zeg ik nu: bij echte twijfel, geef dan op. De kans dat je er gelukkiger van wordt is groot."